แค่ไม่อยากให้ "โรงเรียนคุณธรรม จริยธรรม" เป็นเพียงความทรงจำที่ดี ตอนที่ 6 "คุณธรรมอัตลักษณ์"

“คุณธรรมอัตลักษณ์ คือการกำหนดเป้าหมายร่วมกัน ให้นักเรียนรับรู้ และมีความเป็นเจ้าของ สิ่งเหล่านี้คือการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ”

ตอนที่ 6 "คุณธรรมอัตลักษณ์"

การพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ

เมื่อเข้าสู่เทอมที่ 2 สิ่งที่คณะทำงานติดตามอยากรู้คงจะหนีไม่พ้นเรื่องความต่อเนื่อง 

 ผมลงพื้นที่ติดตามช่วงหลังจากเปิดเทอมแล้ว 1 เดือน ครั้งนี้ผมแปลกใจที่ทั้งโรงเรียนมีแต่โครงงานคุณธรรมเต็มไปหมด สอบถามได้ความว่า ที่โรงเรียนมีสโลแกนร่วมกัน ทุกคนท่องได้ตั้งแต่ผู้บริหาร คณะครู นักเรียน บุคลากรที่เกี่ยวข้องในโรงเรียน ทุกคนแทบจะประสานเสียงกัน ว่า “คุณธรรมทุกพื้นที่ ความดีทั้งโรงเรียน” 

ผมเริ่มมองเห็นปัจจัยความสำเร็จ อย่างหนึ่ง คือ ผู้บริหารทุกคน ทั้งผู้อำนวยการ และรองผู้อำนวยการ ครูแกนนำ ขับเคลื่อนร่วมกันทั้งระบบ 

ทุกๆ เช้า ผู้บริหารจะเปลี่ยนกันไปยืนทักทายผู้ปกครอง และต้อนรับนักเรียนที่หน้าโรงเรียน ร่วมกับคุณครูเวร เพื่อดูแลความปลอดภัยให้นักเรียน นักเรียนเดินเข้าโรงเรียนเป็นแถวมีระเบียบ ในช่วงเข้าแถวตอนเช้า ครูทุกคนเข้าแถวร่วมกันหน้าเสาธง ร่วมกับนักเรียน 

ผมจะแอบถามผู้ปกครอง ปรากฏว่า ผู้ปกครองกลุ่มหนึ่งก็มาเข้าแถวร่วมเคารพธงชาติด้วย เป็นสัดส่วน สอบถามได้ความว่าเป็นกลุ่มชมรมผู้ปกครองจิตอาสาที่เข้ามาช่วยดูแลความปลอดภัยตั้งแต่หน้าโรงเรียน และตามจุดที่ได้ตกลงกันไว้กับผู้บริหารและคณะครู 

หลังจากเคารพธงชาติเสร็จ นักเรียนรุ่นน้องก็จะหันมาสวัสดีทักทายนักเรียนรุ่นพี่ เป็นลำดับไป จนถึงคุณครู ผู้อำนวยการ และผู้ปกครอง

ผมถามคุณครูที่ยืนใกล้ๆ ผมว่า “การสวัสดีทักทายกันอย่างนี้ส่งผลดีอะไรบ้างครับ” 

คุณครูบอกว่า การทะเลาะวิวาทในโรงเรียนลดลงแทบเป็นศูนย์ เพราะทุกคนดูแลกัน น้องเคารพพี่ พี่ดูแลน้อง ทำกิจกรรมร่วมกัน 

เมื่อกิจกรรมหน้าเสาธงเสร็จสิ้น นักเรียนก็เดินแถวเข้าห้องเรียน ผมแอบเดินออกมาในจุดที่คุณครูให้นักเรียนที่มาโรงเรียนสายนั่งพัก ลองเดาดูครับว่าผมเจอใคร เจ้าต่อครับ 

ผมเลยขออนุญาตคุณครู ขอคุยกับลูกชายผมหน่อย 

เจ้าต่อเห็นผมก็ยิ้ม สวัสดี เหมือนจะรู้ว่าผมต้องถามว่าทำไมถึงมาสาย เลยไม่รีรอที่จะเล่าให้ผมฟัง 

“เรื่องมันมีอยู่ว่า บ้านผมอยู่ไกลจากโรงเรียนครับ ต้องใช้รถมอเตอร์ไซต์ พี่ชายผมขับมา พี่ชายผมอยู่ ม.6 ผมต้องปลุกพี่ชายทุกเช้าเพราะพี่ชายชอบทำงานดึกเลยตื่นสาย เรา 2 คน มาสายเป็นประจำ ต้องปีนรั้วโรงเรียนกระโดดเข้ามา ตั้งแต่โรงเรียนของเราเป็นโรงเรียนคุณธรรมทุกอย่างเปลี่ยนไป แต่พี่ชายผมตื่นสายเหมือนเดิม 

เจ้าต่อเล่าแบบขำขำ ผมจึงบอกกับพี่ชายว่าผมจะไม่กระโดดข้ามรั้วอีกแล้ว ขอเดินเข้าหน้าโรงเรียน แล้วขอคุณครูบำเพ็ญประโยชน์ดีกว่า พี่ชายผมก็ไม่ว่าอะไร ผมรู้ว่าผมเปลี่ยนพี่ชายไม่ได้ แต่เดี๋ยวเค้าก็จะจบ ม.6 แล้ว ปีหน้าผมก็มาคนเดียว ผมก็จะไม่มาโรงเรียนสายอีกแล้วครับ 

ผมถามเจ้าต่อว่า “แบบนี้เรียกว่ามีคุณธรรมอะไรเนี่ยะ” 

เจ้าต่อยิ้ม แล้วก็ขอตัวไปบำเพ็ญประโยชน์ ก่อนจะรีบไปเข้าห้องเรียน 

ผมคิดว่าถ้าศูนย์คุณธรรมรู้ว่าหลักสูตรผู้นำเยาวชนจิตอาสาส่งผลให้เด็กหนึ่งคนมีความคิดที่ดีแบบนี้ องค์กรนี้คงจะภูมิใจไม่น้อยทีเดียว เด็กคนหนึ่งที่กล้าหาญที่จะพูดคุยกับพี่ชายถึงความถูกต้อง แต่ก็ไม่ได้ตำหนิพี่ชาย กลับเคารพ ให้เกียรติ และยอมรับความเป็นจริง 

ผมคิดว่าคุณธรรมเป้าหมายที่โรงเรียนกำหนดไว้ 3 ข้อ นักเรียนรับรู้และมีความเป็นเจ้าของคุณธรรมเหล่านั้นแล้ว นั่นคือความต่อเนื่องในการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบที่ผมเห็นในวันนั้น

“ความทรงจำที่ดี รึจะสู้ ตัวอักษรที่เลือนราง”

-นิรนาม-