แค่ไม่อยากให้ "โรงเรียนคุณธรรม จริยธรรม" เป็นเพียงความทรงจำที่ดี ตอนที่ 2 "ระเบิดจากข้างใน"

คำว่า ระเบิดจากข้างใน จะต้องเกิดจากคณะครู หรือ คนข้างในเห็นความหมายและคุณค่าของคุณธรรมต้นทุนให้ได้ก่อน เพราะโรงเรียนคุณธรรมจะไม่เกิดขึ้น หากเราคิด และทำแบบเดิม 

ตอนที่ 2 "ระเบิดจากข้างใน"

การพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ

เลขาท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน ได้แจ้งให้ผมเข้าร่วมประชุมกับภาคีเครือข่าย 

เมื่อผมเข้าไปในห้องประชุม พบว่าการจัดห้องประชุมจัดแบบไม่เป็นทางการ มีเก้าอี้ 5 ตัวที่จัดเป็นวงกลม หันหน้าเข้าหากัน เป็นการนั่งคุยกันมากกว่า มีท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมมาตรฐานจริยธรรม ผู้อำนวยการโรงเรียนบางมูลนากภูมิวิทยาคม และผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน) วันนั้น เป็นครั้งแรกที่ทำให้ผมได้รู้จักกับผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรมตัวจริง  

ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดินถามผมว่า 

“คุณไปทำอะไรกับโรงเรียนบางมูลนาก” 

ผมตอบท่านว่า 

“ผมไปเชิญชวนให้คุณครูทุกคนอยากทำโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ รายละเอียดว่าผมทำอย่างไรบ้าง คิดว่าผู้อำนวยการโรงเรียนบางมูลนากคงเล่าให้ท่านฟังหมดแล้ว” 

ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม ถามผมว่า 

“แนวทางพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบควรเป็นอย่างไร” 

ผมตอบท่านว่า 

“หลังจากลงพื้นที่กลับมาผมได้ปรึกษาผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมมาตรฐานจริยธรรม และยกร่างแนวทางการพัฒนาไว้ 11 กิจกรรม โดยนำหลักสูตรของศูนย์คุณธรรม 4 หลักสูตร มาร้อยเรียง ผสมกับการนิเทศ ติดตามของเจ้าหน้าที่จากภาคีเครือข่าย” 

ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม แอบแซวว่า 

“นี่เธอแอบไปเอาข้อมูลจากศูนย์มาได้อย่างไร” 

ผมตอบท่านว่า 

“แอบศึกษามานิดหน่อยยังไม่ค่อยเข้าใจเท่าไหร่ คงต้องเรียนรู้ร่วมกันจากงานครั้งนี้” 

ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมมาตรฐานจริยธรรม กล่าวเสริมว่า 

“การพัฒนาคงต้องแบ่งเป็น 3 ระยะ ระยะละ 1 ปี ประเมินผลปีต่อปี” 

ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน ถามต่อว่า 

“แล้วจะเริ่มทำอะไรเป็นอย่างแรก” 

ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมมาตรฐานจริยธรรมตอบว่า 

“คงต้องเริ่มจากการ MOU ก่อน” 

ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน ถามต่อว่า 

“แล้วจะแบ่งบทบาทหน้าที่กันอย่างไร”

ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม เสนอว่า 

“ศูนย์คุณธรรมรับผิดชอบเรื่องหลักสูตรและการอบรม 

ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน เสนอว่า 

“ผู้ตรวจการแผ่นดินรับผิดชอบเรื่องการนิเทศติดตาม” 

ท่านผู้อำนวยการโรงเรียนบางมูลนากฯ เสนอว่า 

“โรงเรียนบางมูลนากภูมิวิทยาคม ขอรับผิดชอบเรื่อง ผู้บริหาร คณะครูบุคลากร นักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง ที่เข้าร่วมโครงการ” 

ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดินสรุป 

“งานนี้เป็นงานลงขันผู้ตรวจการแผ่นดิน สนับสนุนงบประมาณ 1 ล้านบาท” 

ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม แจ้งว่า 

“ได้เตรียมงบประมาณสนับสนุนไว้ 1 ล้านบาท เช่นกัน” 

ท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดินกล่าวก่อนจะจบการประชุมว่า 

“อีกหนึ่งเดือนจะไปลงนามร่วมกันที่โรงเรียนบางมูลนากภูมิวิทยาคมขอให้ทุกท่านไปเตรียมความพร้อม” 

ก่อนจะปิดการประชุมท่านประธานผู้ตรวจการแผ่นดินถามผมว่า 

“มีอะไรจะเพิ่มเติมไหม” 

ผมจึงขออนุญาตอธิบายเพิ่มเติมว่า 

“การพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมครั้งนี้ ขอให้เริ่มต้นจากหลักการ “ระเบิดจากข้างใน” โดยให้คณะครูค้นหา “คุณธรรมเป้าหมาย” ให้ได้ก่อน” 

ผู้อำนวยการศูนย์คุณธรรม ถามผมว่า ทำไม ? 

ผมจึงขออนุญาตอธิบายเพิ่มเติมว่า 

“เพราะ “คุณธรรมเป้าหมาย” ที่บุคคลได้กำหนดไว้ คือ “คุณธรรมต้นทุน” ที่อยู่ข้างใน ซึ่งสอดคล้องกับหลักการ “ระเบิดจากข้างใน” มากที่สุด” 

ผมไม่อาจรู้ได้เลยว่าท่านจะเข้าใจในสิ่งที่ผมอธิบายหรือไม่ ผมจึงขออนุญาตทุกท่านชี้แจงเพิ่มเติมว่า

“ความสำคัญ คือ ถ้าเรา คิดแบบเดิม ทำแบบเดิม โรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ จะไม่เกิดแน่นอน ครับ”

“ความทรงจำที่ดี รึจะสู้ ตัวอักษรที่เลือนราง”

-นิรนาม-