ชวนเด็กโฮมสคูลฝึก Life Skills อยู่ที่ไหนก็เอาตัวรอดได้

ช่วงเดือนที่ผ่านมา พ่อแม่ผู้ปกครองหลายท่านคงได้พบกับกระแส #ย้ายประเทศกันเถอะ ที่เด็กยุคใหม่ หรือกระทั่งวัยทำงาน เริ่มมองหาโอกาสใหม่ๆ ให้กับตัวเอง ด้วยการหาข้อมูลสำหรับตั้งรกรากในต่างประเทศ ไม่ว่าผู้ใหญ่อย่างเราจะเห็นด้วยหรือไม่ ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า กระแสโลกาภิวัฒน์ที่ประชากรของโลกถูกหลอมรวมกลายเป็นสังคมเดี่ยว ผนวกกับ social disruption การมาถึงของเทคโนโลยี ย่อมทำให้เยาวชนมีคำถาม และเกิดการเปรียบเทียบ ถึงสิ่งที่พวกเขาควรมี...กับสิ่งที่พวกเขาได้รับจริงๆ 

ไม่ว่าเทรนด์ #ย้ายประเทศกันเถอะ จะเป็นเพียงกระแสชั่วข้ามคืน หรือเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันไม่สิ้นสุด แต่อย่างน้อย ก็ต้องยอมรับอย่างหนึ่งว่า ความคิดเรื่องการย้ายถิ่นฐาน ถูกจุดประกายขึ้นแล้วในใจของเยาวชน ไม่ว่าผู้ใหญ่จะเห็นด้วยหรือไม่ แทนที่จะคัดค้านหัวชนฝา ลองมาชวนลูกเตรียมตัวให้พร้อม เพื่อเอาตัวรอดให้ได้ไม่ว่าอยู่ส่วนใดของโลก...เพราะสุดท้ายแล้วคนที่จะอยู่ในโลกนี้ต่อไป ก็คือเด็กๆ เหล่านี้นั่นเอง

Life Skills ทำไมจึงสำคัญ

การสอนทักษะชีวิตต่างๆ ให้กับลูก จะช่วยให้พวกเขาเอาตัวรอดได้ไม่ว่าอยู่ที่ใดในโลก เพราะทักษะชีวิต อาจเรียกได้ว่าเป็นวิชาพื้นฐานของชีวิต ที่หลายคนมักหลงลืม ไม่ได้สอนหรือเปิดโอกาสให้เด็กๆ มีประสบการณ์ ด้วยความที่เป็นสิ่งพื้นฐานมากๆ ทำให้บ่อยครั้งเราละเลย ไม่ได้ให้ความสำคัญ จนถึงเวลาที่ทักษะเหล่านี้มีความจำเป็นขึ้นมา เราจึงตระหนักได้ว่า ทำไมเราไม่เคยรู้เรื่องนี้มาก่อน หรือทำไมเราไม่สอนลูกให้เร็วกว่านี้นะ

ยกตัวอย่างง่ายๆ ลูกวัยมัธยม เรียนวิชาการได้ดีมาก รับผิดชอบตัวเองได้ยอดเยี่ยม แต่จู่ๆ โควิด-19 ระบาด ทำให้ทั้งพ่อและแม่ มีความเสี่ยงสูงต้องกักตัว 14 วัน ลูกจำเป็นต้องดูแลตัวเอง ทำอาหารกินเอง แต่เพราะพ่อแม่ไม่เคยสอน ไม่ได้เปิดโอกาสให้ลูกได้ลองทำ การทอดไข่เจียวง่ายๆ ก็อาจกลายเป็นเรื่องยากลำบาก เพราะลูกไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อน 

ว่าแล้วลองมาดูกันค่ะว่า มีทักษะชีวิตอะไรบ้างที่เด็กๆ ควรรู้ และจะสอดแทรกในการเรียนโฮมสคูลได้อย่างไร

Life Skills กับ Homeschool

ถือเป็นความโชคดีอย่างหนึ่งสำหรับครอบครัวโฮมสคูลค่ะ เพราะนอกจากบทเรียนเชิงวิชาการที่เด็กๆ ต้องศึกษาแล้ว พ่อแม่สามารถสอดแทรกการเรียนรู้ทักษะชีวิตหรือ Life Skills เข้าไปในชีวิตประจำวันของเด็กๆ ได้ โดยปรับให้เหมาะสมกับวัยและความสามารถของลูก หลักสูตรคร่าวๆ ต่อไปนี้ อาจนำไปประยุกต์ใช้ให้เหมาะกับบ้านเรียนแต่ละครอบครัวได้

• ทักษะชีวิตสำหรับ ม.ต้น : เด็กๆ วัยนี้มีความเป็นตัวของตัวเองสูง ต้องการอิสระ การฝึกทักษะชีวิตเหล่านี้ จะทำให้เด็กๆ รู้สึกว่าพวกเขาโตเป็นผู้ใหญ่ พึ่งพาตัวเองได้ ทำให้เกิดความภาคภูมิใจในตนเองได้ค่ะ 
• ทักษะการสื่อสาร ไม่ว่าจะเป็นการโทรนัดทันตแพทย์ หรือโทรสั่งอาหาร ลองเปิดโอกาสให้เด็กๆ ได้ทำสิ่งเหล่านี้ด้วยตนเอง เพื่อฝึกทักษะการพูดและการฟัง
• ซักผ้า : ควรเริ่มให้ลูกแยกซักเสื้อผ้าของตัวเอง โดยพ่อแม่อาจสอนวิธีใช้เครื่องซักผ้า การแยกผ้าสี-ผ้าขาว แล้วค่อยๆ ยกระดับ สอนลูกรีดเสื้อผ้า สอนเย็บกระดุมที่หลุด ปะเสื้อผ้าที่ขาด
• ทักษะในห้องครัว : เด็กๆ วัยนี้ควรรู้วิธีการทำอาหารง่ายๆ เช่น ทอดไข่ ต้มไข่ หุงข้าว หั่นผัก ปอกผลไม้ นอกจากนี้ ควรฝึกให้ลูกรู้จักวิธีใช้เครื่องใช้ในห้องครัว ไม่ว่าจะเป็นเตาแก๊ส ความปลอดภัยของการใช้แก๊ส การเปิด-ปิดวาวล์ถังแก๊ส การใช้เตาอบ หม้ออบลมร้อน 
• ปฐมพยาบาลเบื้องต้น : ควรหาโอกาสสอนลูกเรื่องการห้ามเลือดวิธีต่างๆ การทำความสะอาดบาดแผลเปิด เช่น แผลมีดบาด ปฐมพยาบาลเมื่อผิวถูกความร้อน หากมีโอกาส ชวนกันเข้าอบรมการปฐมพยาบาลเบื้องต้น การช่วยเหลือผู้ที่กำลังสำลักอาหาร และการทำ CPR ก็จะได้ประโยชน์อย่างมาก
• พื้นฐานงานช่าง : เปลี่ยนหลอดไฟ เปลี่ยนฟิลเตอร์เครื่องกรองอากาศ การใช้สว่านเจาะผนังเพื่อแขวนรูป หรือชั้นวางของอย่างง่ายๆ
• ทักษะชีวิตสำหรับ ม.ปลาย : ทักษะชีวิตสำหรับวัยมัธยมปลาย ถือเป็นการเตรียมพร้อมสู่การเติบโตเป็นผู้ใหญ่อย่างเต็มตัว ไม่ว่าลูกจะเข้ามหาวิทยาลัย ย้ายออกไปอยู่หอ ทักษะเหล่านี้จะช่วยให้เด็กๆ ดูแลตัวเองได้
• ทักษะสมัครงาน : ถึงแม้จะยังเรียนไม่จบ แต่เด็กๆ ควรรู้วิธีการเขียนเรซูเม่เบื้องต้น เริ่มเก็บสะสมผลงานทำ Portfolio ควรรู้มารยาทในการสมัครงาน เช่น การรักษาเวลา การแต่งตัว มีความมั่นใจในการตอบคำถามต่างๆ ได้อย่างฉะฉาน
• ทักษะการเงิน : สอนให้ลูกเข้าใจความสำคัญของการบริหารรายได้ของตัวเอง ฝึกให้ลูกเก็บออม และใช้เงินอย่างเป็นระบบ ควรพาลูกไปเปิดบัญชีของตัวเอง อาจให้ค่าขนมลูกเป็นรายเดือนเพื่อให้เขาลองบริหารจัดการด้วยตัวเอง หากมีรายจ่ายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับลูกโดยตรง เช่น ค่าเรียนเปียโน อาจมอบเงินให้ลูกเป็นคนดูแลรายจ่ายนั้นด้วยตัวเอง
• ฝึกขับรถ : นอกจากถึงขับรถ สอบใบขับขี่ รู้และเคารพกฏจราจรแล้ว เด็กๆ ยังจำเป็นต้องเรียนรู้เรื่องที่เกี่ยวกับการดูแลยานพาหนะของตัวเอง เช่น วัดลมยาง เปลี่ยนยางรถยนต์ ตรวจสอบน้ำมันเครื่อง น้ำมันเกียร์ 
• ทักษะจำเป็นอื่น : ทักษะที่มักพบเจอในชีวิตประจำวัน เช่น การลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ การรีเซ็ตเครื่องใหม่ การประกอบชั้นวางของ โต๊ะอาหาร ตู้โชว์ตามคู่มือ ไปจนถึง ทักษะการเอาตัวรอด เช่น กางเต๊นท์ จุดฟืน การใช้เตาถ่าน หรือทำความสะอาดปลาเพื่อทำอาหาร เป็นต้น

สุดท้ายแล้ว ทักษะต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น ล้วนเป็นทักษะที่มีความเป็นสากล คือ ไม่ว่าชาติใด ภาษาใด ก็สามารถเรียนรู้และทำได้เหมือนๆ กัน อาจจะแตกต่างกันบ้างตามเทคนิคส่วนบุคคล แต่โดยพื้นฐาน ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดในโลกสิ่งเหล่านี้ก็ถือว่าจำเป็น และช่วยให้เด็กๆ สามารถเอาตัวรอดได้ ไม่ว่าจะย้ายประเทศหรือไม่ก็ตาม.