10 วิธีเลี้ยงลูกสไตล์สแกนดิเนเวีย แถบที่มีความสุขติดอันดับต้นของโลก

ถ้าพูดถึงประเทศที่มีคุณภาพชีวิตดี และประชากรมีความสุขมากเป็นอันดับต้น ๆ ในโลก คงหนีไม่พ้นประเทศแถบสแกนดิเนเวีย หรือกลุ่มประเทศที่อยู่ในโซนยุโรปเหนือ อย่างประเทศสวีเดน เดนมาร์ก นอร์เวย์ ฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์อย่างแน่นอน เนื่องจากประเทศแถบสแกนดิเนเวียขึ้นชื่อเรื่องการมีระบบการศึกษา และรัฐสวัสดิการที่ดีนั่นเอง

ขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่มีความสุขที่สุดในโลก เรื่องวิถีชีวิตต่าง ๆ ย่อมเป็นที่สนใจของคนทั่วโลกว่าคนแถบสแกนดิเนเวีย มีแนวคิดการดำเนินชีวิตอย่างไร รวมไปถึงพ่อแม่สั่งสอนเด็กยังไงถึงโตมาเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ วันนี้เราเลยชวนมาเรียนรู้การเลี้ยงลูกสไตล์สแกนดิเนเวียกัน ซึ่งคุณพ่อ คุณแม่อย่างพวกเรา ก็สามารถนำมาปรับใช้ได้

1. ให้ลูกเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ

พ่อแม่อย่างพวกเรา มักจะกลัวการให้ลูกออกไปปีนเขา เดินป่า เพราะกลัวจะเจออันตราย แมลง สัตว์กัดต่อย แต่พ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวียไม่ได้คิดแบบนั้น พวกเขาพาลูกเข้าป่ากันตั้งแต่เด็ก ๆ ทำให้ลูกรู้สึกใกล้ชิดกับธรรมชาติ ได้สัมผัสธรรมชาติจริง ๆ และยังเป็นตัวช่วยเอาชนะความกลัวของตัวเอง เมื่อต้องไปอยู่ในสถานที่ที่ไม่คุ้นชิน ไม่ว่าจะเป็นการปีนเขาที่ต้องใช้ความระมัดระวัง หรือการเดินป่าที่อาจจะเจอสัตว์อันตรายต่างๆ  ดังนั้น ประสบการณ์จากการเดินป่านี้ จะช่วยให้ลูกรู้จักหวงแหนธรรมชาติ และช่วยให้กล้าเผชิญกับความท้าทายใหม่ๆ เสมอ

2. พาลูกออกไปข้างนอกบ้านทุกวัน 

แม้ว่าประเทศแถบสแกนดิเนเวีย จะมีอากาศที่ค่อนข้างแปรปรวนก็ตามที แต่แทนที่จะบอกลูกว่าถ้าฝนตกอย่าออกไปข้างนอกนะ พ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวียจะบอกลูกของพวกเขาว่าถ้าฝนตกให้พกร่ม ใส่เสื้อกันฝนป้องกันให้ดีมากกว่า เพราะเชื่อว่าการจะออกไปเจอแสงแดด หิมะ ฝน หรือลมที่หนาวเหน็บแค่ไหน ก็ไม่เป็นอุปสรรคแค่เตรียมตัวให้พร้อมก็พอ คนที่นี่เลยมักจะพาลูกออกมานอกบ้านกันอยู่บ่อย ๆ เพื่อให้ลูกได้มีประสบการณ์กลางแจ้ง รับมือได้หมดไม่ว่าจะเจอกับอากาศบริสุทธิ์ ลมเย็น ๆ หรือฝนตกหนัก ซึ่งนอกจากจะเป็นการฝึกลูกแล้ว ถ้าวันไหนอากาศดีทั้งตัวลูก และตัวพ่อแม่เองก็จะสดชื่น แจ่มใสตามไปด้วย

3. ไม่ทำโทษลูกด้วยการใช้ความรุนแรง

ประเทศฟินแลนด์ นอร์เวย์ และเดนมาร์ก มีกฎหมายระบุชัดเจนว่าห้ามไม่ให้พ่อแม่ทำร้ายร่างกายลูก ดังนั้น วิธีการตีจึงไม่ใช่แนวทางของพ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวีย เพราะนอกจากจะผิดกฎหมายแล้ว คนที่นี่เชื่อว่าการทุบตีไม่มีประโยชน์อะไร และยังส่งผลต่อสุขภาพจิตของเด็กโดยตรงอีกด้วย 

4. ไม่จำกัดสิทธิ เสรีภาพในเรื่องเพศของลูก

พ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวียให้เคารพในความเท่าเทียมทางเพศ ไม่ตัดสินว่าผู้ชายต้องชอบแบบนี้ ผู้หญิงต้องชอบแบบนี้เท่านั้น แต่ให้เสรีภาพในความชอบของลูกอย่างเต็มที่ โดยไม่มีการเอาเรื่องเพศมาเป็นข้อจำกัด

5. พาลูกไปนอนหลับนอกบ้าน

บางครั้งการนอนในบ้านอาจจะทำให้ลูกรู้สึกอุดอู้ พ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวียจึงมักพาลูกออกไปงีบหลับนอกบ้านบ้าง เพื่อเปลี่ยนบรรยากาศ ได้สูดอากาศบริสุทธิ์อย่างเต็มปอด จะช่วยให้ลูกหลับสบายมากขึ้น และยังช่วยให้ลูกคุ้นชินกับสภาพอากาศไม่ว่าจะร้อนหรือหนาว ทำให้เด็กมีภูมิต้านทาน และไม่ป่วยง่าย

6. เลี้ยงลูกอย่างค่อยเป็นค่อยไป ไม่รีบร้อน

เด็กที่ได้รับอิสระทางความคิด และการกระทำ มักจะเติบโตมาเป็นเด็กที่มีจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์อย่างเต็มเปี่ยม ดังนั้นพ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวียจึงให้ความสำคัญกับข้อนี้เป็นอย่างมาก จะไม่รีบร้อนสอนสิ่งต่าง ๆ ให้ลูกจนเกินไป แต่พวกเขาจะปล่อยให้ลูกเล่น ลองทำสิ่งใหม่ ๆ ลองผิดลองถูก หัดพึ่งพาตัวเองก่อนเสมอ เพราะเชื่อว่าทักษะการเรียนรู้ด้วยตัวเองสำคัญไม่แพ้การเรียนรู้ในห้องเรียนเลย

7. ให้ลูกวิ่งเล่นโดยไม่ต้องสวมใส่เสื้อผ้า

พ่อแม่อย่างเรา  คงรู้สึกไม่ดีนักหากปล่อยให้ลูกน้อยเปลือยกายวิ่งเล่นอยู่ในบ้าน เนื่องจากห่วงเรื่องความไม่เรียบร้อย และกลัวลูกจะป่วยไข้ ตรงกันข้ามกับพ่อแม่ชาวสแกนดิเนเวียที่มักให้ลูกได้วิ่งเล่นอย่างอิสระโดยไม่ต้องสวมใส่เสื้อผ้า เพราะเชื่อว่าจะช่วยส่งเสริมเรื่องพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวของลูกได้ดี ถ้าจะนำมาปรับใช้แนะนำให้ใช้กับเด็กเล็กระดับอนุบาล - ประถมต้น รวมถึงควรหาสถานที่ปิดมิดชิด เช่น ในบ้าน ห้องนอน ห้องนั่งเล่น ให้ลูกน้อยได้วิ่งเล่นด้วย เพื่อให้ลูกรู้สึกเป็นส่วนตัว และไม่เกิดความรู้สึกอับอาย 

8. โฟกัสที่ทักษะการใช้ชีวิตของลูกมากกว่าหวังแต่ให้ลูกเรียนเกรดดี ๆ

ด้วยรูปแบบการศึกษาที่เน้นการพัฒนาสมรรถนะหรือทักษะต่าง ๆ ตลอดจนเสริมสร้างความสุขให้กับเด็ก ๆ มากกว่าการโฟกัสที่เกรด ในประเทศฟินแลนด์ พ่อแม่ส่วนใหญ่จึงอาจไม่ได้มุ่งหวังกับเรื่องของเกรดเท่ากับที่ประเทศไทย แต่เน้นส่งเสริมและสนับสนุนลูกในทางที่พวกเขาชอบมากกว่า 

9. อนุญาตให้ลูกเล่นเกมได้

สำหรับชาวฟินแลนด์แล้ว เกมถือเป็นเครื่องมือหนึ่งที่เด็ก ๆ สามารถใช้เรียนรู้ เกมอยู่ในระบบการศึกษาของพวกเขา เกมไม่ใช่สิ่งน่ากลัว ตราบใดที่อยู่ภายใต้การตกลงเรื่องเวลาที่เหมาะสมและขอบเขต พ่อแม่ชาวฟินแลนด์สนับสนุนให้ลูก ๆ เล่นเกมแน่นอน

10. คาดหวังให้ลูกต้องกลับมาดูแล ให้อิสระในการเติบโตกับลูก

ข้อสุดท้ายนี้ อาจเรียกได้ว่าเป็นลักษณะรวมที่สำคัญหนึ่งของพ่อแม่ยาวยุโรป/สแกนดิเนเวีย ในการเลี้ยงลูกของประเทศไทย เรามักมีความคิดกันว่าเมื่อเติบโตแล้ว ลูกก็ต้องกลับมาดูแลพ่อแม่ แต่ในประเทศอื่น ๆ พ่อแม่จะให้อิสระการเติบโตกับลูกอย่างเต็มที่ พ่อแม่มีหน้าเพียงแค่ส่งลูกให้ถึงฝั่งในจุด ๆ หนึ่งและคอยดูการเติบโตของลูกอย่างห่าง ๆ โดยมิหวังสิ่งตอบแทนใด ๆ จากลูก

อ่านมาถึงตรงนี้จะเห็นว่าการเลี้ยงลูกแบบสแกนดิเนเวีย หลัก ๆ แล้วคือ การให้ธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของลูก ผ่านการไปสำรวจยังสถานที่นั้นจริง ๆ ออกไปเล่นกลางแจ้งทุกวัน รับมือได้ทุกสภาพอากาศ บนความเชื่อที่ว่าการทำตัวให้กลมกลืนกับธรรมชาติจะช่วยให้เด็กเติบโตไปเป็นคนที่หวงแหนสิ่งแวดล้อม พึ่งพาตัวเองได้ และมีสุขภาพที่แข็งแรงนั่นเอง ซึ่งวิธีการนี้ไม่ยากเลย แม้จะอยู่ไทยก็สามารถนำแนวคิดแบบสแกนดิเนเวียมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับชีวิตประจำวันได้เช่นกัน

ขอบคุณข้อมูลจาก

• https://cafemom.com/parenting/218147-scandinavian-parenting-hacks
• https://mappalearning.co/scandinavia-parenting/
• https://www.mother.ly/child/how-scandinavian-parents-raise-kids-differentlyand-what-we-can-learn
• th.theasianparent.com/finnish-raising-children