นวัตกรรม : โรงเรียนชุมชนบ้านพร้าวหนุ่ม และโรงเรียนบ้านแม่ตะละ

นวัตกรรมโรงเรียน โครงการสนับสนุนโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQP) รุ่นที่ 1 ต่อเนื่องในปี 2564

การพัฒนานวัตกรรมเพื่อการลดความถดถอยในการเรียนรู้ของผู้เรียน (Learning Loss)

โรงเรียนชุมชนบ้านพร้าวหนุ่ม

โรงเรียนต้องรับมือกับสถานการณ์โควิด-19 ทำให้เกิดภาวะถดถอยของความรู้ของนักเรียนในหลายวิชาโดยเฉพาะวิชาภาษาไทย  และวิชาคณิตศาสตร์ ครูเป็นอีกหนึ่งผู้ผลักดันให้กระบวนการเรียนรู้ของนักเรียนไม่หยุดนิ่ง และจะต้องเตรียมการสอนให้ตรงกับบริบทของนักเรียนแต่ละคนที่มีพื้นฐานความรู้ภาษาไทยที่แตกต่างกัน เป็นการทำงานที่ครูต้องเร่งเรียนรู้ไปพร้อมๆกับความจำเป็นในสถานการณ์วิกฤตของโรคระบาด โควิด-19  และยังเป็นความท้าทายในความสามารถและความคิดของครูผู้สอน ที่จะต้องปรับเปลี่ยนวิธีคิด และรูปแบบการเรียนการสอน ในการพัฒนานักเรียนอย่างมีประสิทธิภาพ ในการนี้โรงเรียนมีข้อมูลพื้นหลังเป็นปัญหาสำคัญก่อนเข้าร่วมโครงการพัฒนานวัตกรรมของโรงเรียน นั่นคือ 

• ผู้เรียน ไม่ตั้งใจเรียน ความรู้เดิมไม่มี ไม่มีการค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติม
• ครู ไม่เตรียมการสอนล่วงหน้า ไม่มีความรู้หรือเทคนิควิธีการสอนที่น่าสนใจ
• สภาพแวดล้อม บรรยากาศในชั้นเรียนไม่เอื้อต่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนคือ เด็กและครูไม่มีความพร้อมในการเรียนรู้

เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหา โรงเรียนจึงได้จัดทำ “นวัตกรรมการสอนคำควบกล้ำ” ซึ่งรายละเอียดเกี่ยวกับนวัตกรรม คือ หน่วยการเรียนรู้การพัฒนานวัตกรรมเพื่อลดความถดถอยในสาระการเรียนรู้ภาษาไทยและคณิตศาสตร์ โดยมีวิธีการจัดการเรียนรู้ ดังนี้ 

1. ครูนำเข้าสู่บทเรียนด้วยเพลงคำควบกล้ำ และทำแบบทดสอบก่อนเรียน
2. ให้นักเรียนช่วยกันยกตัวอย่างคำควบกล้ำที่นักเรียนรู้จัก
3. นักเรียนฝึกอ่านสะกดคำควบกล้ำแท้ และคำควบกล้ำไม่แท้
4. นักเรียนฝึกเขียนสะกดคำควบกล้ำแท้ และคำควบกล้ำไม่แท้
5. นักเรียนเขียนคำควบกล้ำตามคำบอก
6. นักเรียนท้าแบบฝึกหัดใบงานและแบบทดสอบหลังเรียน

หลังจากใช้นวัตกรรมแล้ว ผลลัพธ์จากการใช้นวัตกรรมเพื่อลดความถดถอยในสาระการเรียนรู้ภาษาไทยและคณิตศาสตร์แล้ว ปรากฏว่า  นักเรียนส่วนใหญ่ มีการพัฒนาการเรื่องคำควบ

กล้ำดีขึ้น คือรู้จักว่าคำไหนเป็นคำควบกล้ำ คำไหนไม่ใช่คำควบกล้ำ และสามารถอ่าน เขียน คำควบกล้ำได้ ซึ่งนักเรียนที่มีพื้นฐานความรู้เดิมดี ก็จะมีพัฒนาการดีกว่านักเรียนที่มีพื้นฐานความรู้น้อย และทำให้การเรียนรู้ของนักเรียนมีประสิทธิภาพมากขึ้นส่งผลต่อผลสัมฤทิ์ของนักเรียนที่มากขึ้น

โรงเรียนบ้านแม่ตะละ

ปัญหาการเรียน การสอน และการใช้ภาษาไทยในปัจจุบัน มีปัญหาในหลายระดับ หลายปัจจัย เช่น ปัญหาที่ตัวผู้สอน และผู้เรียน ปัญหาที่สื่อหรือนวัตกรรม และปัญหาที่สำคัญที่สุด คือ การที่ผู้เรียนมิได้ให้ความสนใจกับวิชาภาษาไทยอย่างตระหนักรู้ว่า นี่คือความจำเป็นที่จะต้องเรียนรู้ภาษาของชาติโดยมุ่งผลสัมฤทธิ์โดยแท้จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่อยู่บนดอยสูงยิ่งยากต่อการจัดการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งทางโรงเรียนแม่ตะละได้ประสบปัญหาก่อนเข้าร่วมโครงการพัฒนานวัตกรรม เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อความล้มเหลวในการจัดการเรียนรู้ นั่นคือ

• ผู้เรียน ขาดเรียน
• ครู ข้อมูลนักเรียนรายบุคคลไม่ครบถ้วน
• สภาพแวดล้อม นักเรียนบางคนขาดความพร้อม มีปัญหาในการทำงานกลุ่ม

โรงเรียนจึงได้ดำเนินการจัดทำนวัตกรรม: ภาษาไทยบนดอยสูง “Learning Box ปลดล็อคการอ่าน - เขียนภาษาไทย” มีชื่อหน่วยการเรียนรู้ คือ “ภาษาไทยบนดอยสูง”

ชื่อเรื่อง: Learning Box ปลดล็อคการอ่าน - เขียนภาษาไทย

โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับนวัตกรรมและมีวิธีการจัดการเรียนรู้ดังนี้  

1. ครูและนักเรียนร่วมพูดคุยถึงทักษะการอ่านของนักเรียนแต่ละคน แล้วมอบ Learning Box ให้นักเรียนอ่าน (Ask)
2. นักเรียนร่วมกันอธิบายวิธีการฝึกอ่านที่ทำให้นักเรียนรู้จักสระ ตัวสะกด และการอ่านออกเสียงได้อย่างถูกต้อง (Imagine)
3. นักเรียนวางแผนเพื่อฝึกฝนการอ่านโดยใช้บัญชีคำพื้นฐานอย่างเป็นขั้นตอน (Plan)
4. นักเรียนฝึกฝนอ่านคำพื้นฐานในกล่อง Learning Box กับเพื่อน ครู ผู้ปกครอง (Create) นักเรียน ครู และผู้ปกครองร่วมสะท้อนผลจากกิจกรรมที่ทำ (Reflect)

หลังจากใช้นวัตกรรมแล้ว โรงเรียนมีผลลัพธ์จากการให้นักเรียนทำแบบประเมินการอ่านคำในบัตรคำ แบบทดสอบก่อนเรียน และ หลังเรียนของนักเรียน และการสังเกตของครู สามารถเชื่อมโยงถึงการถดถอยในการเรียนภาษาไทยของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านแม่ตะละ ว่ามีพัฒนาการในการอ่านหนังสือภาษาไทยได้ถูกต้องมากขึ้น โดยมีจำนวนนักเรียนที่สามารถอ่านคล่องจำนวน 9 คน จำนวนนักเรียนนักเรียนที่อ่านไม่คล่องจำนวน 17 คน และนักเรียนต้องได้รับการพัฒนาด้านการอ่าน หรือต้องใช้โปรแกรมพิเศษในการช่วยพัฒนาจำนวน 3 คน

ยกตัวอย่างนักเรียนที่มีพฤติกรรมที่เห็นชัดเจน คือ เด็กชายวิเชียร แซ่ย้าง ปัญหาเดิม คือจำสระที่เป็นสระประสมในภาษาไทยไม่ได้ พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปคือ สามารถจำสระได้มากขึ้น, เด็กชายรัฐภูมิ แซ่เฒ่า ปัญหาเดิมคือ ไม่กล้าอ่านออกเสียงคำ พฤติกรรมที่เปลี่ยนไป คือมีความพยายามอ่านสะกดคำตามสีที่แยกในบัตรคำ, เด็กหญิงอรอมล เลาหาง ปัญหาคือ ไม่สนใจร่วมกิจกรรมกับเพื่อน ชอบอยู่คนเดียว  พฤติกรรมที่เปลี่ยนไป คือมีความกระตือรือร้นจับบัตรคำขึ้นมาอ่านออกเสียงเบา ๆ และสนใจร่วมกิจกรรมกับเพื่อนมากขึ้น สรุปได้ว่าการใช้นวัตกรรมของโรงเรียนได้เพิ่มประสิทธิภาพการเรียนรู้ของนักเรียนได้นั่นเอง