เรียนรู้และเข้าใจเด็กวัยTween

Tween จุดเริ่มต้นวัยว้าวุ่น

Tween คือชื่อเรียกของวัยที่อยู่ระหว่างเด็ก และวัยรุ่น มีอายุระหว่าง 8–14 ปี ซึ่งวัยทวีนโตเกินไปที่จะเป็นเด็ก แต่ก็เด็กเกินไปที่จะเป็นวัยรุ่น วัยทวีนชอบความแตกต่าง เป็นตัวของตัวเอง หรือถ้าจะให้คำจัดความก็คือช่วงระยะ “วัยรุ่นตอนต้น” นั่นเองค่ะ มาดูกันดีกว่าว่าวัยนี้แตกต่างอย่างไรบ้าง?

• เพื่อนคือที่หนึ่ง

คุณพ่อคุณแม่อย่าเพิ่งน้อยใจไป แต่นี่คือพัฒนาการตามช่วงวันที่เด็ก ๆ จะเริ่มออกห่างจากครอบครัว จากที่เคยติดคุณพ่อคุณแม่ จะไม่ใช่แล้วล่ะค่ะ ช่วงนี้ลูกจะพยายามจะเป็นอิสระ มีความเป็นตัวของตัวเองมากยิ่งขึ้น และคนในวัยเดียวกันที่เข้าใจกันได้มากที่สุด นั่นก็คือเพื่อนนั่นเอง บทบาทของคุณพ่อคุณแม่ต้องทำตัวเหมือนเพื่อนให้คำปรึกษา ให้เขารู้สึกว่าพ่อแม่ก็สามารถเข้าใจเขาได้ดีไม่แพ้เพื่อนนั่นเองค่ะ

• อ่อนไหวง่าย

การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์เป็นเรื่องใหญ่ของเด็กวัยนี้ค่ะ อ่อนไหวต่อความรู้สึกมาก เมื่อถูกตำหนิเล็ก ๆ น้อย ๆ ในเรื่องที่ผู้ใหญ่ไม่เห็นด้วย ส่วนหนึ่งเป็นเพราะฮอร์โมนที่เริ่มเปลี่ยนแปลง พัฒนาการทางร่างกายที่เริ่มเปลี่ยนไป ความเปลี่ยนแปลงนี้เองที่คุณพ่อคุณแม่ต้องเริ่มใส่ใจ และให้คำแนะนำที่ถูกต้อง

• เริ่มต่อต้าน

การต่อต้านของเด็กวัยนี้อาจจะไม่รุนแรงเท่าวัยรุ่น แต่ก็เริ่มไม่โอนอ่อนผ่อนตามเหมือนสมัยเป็นเด็ก สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ทำได้คือต้องลดความเป็นผู้หลักผู้ใหญ่บ้าง แล้วเพิ่มบทบาทของความเป็นเพื่อนกับลูกให้มากขึ้น พูดคุยกันบ่อย ๆ เปิดใจรับฟังในสิ่งที่ลูกพูดให้จบ ก่อนจะแนะนำทางที่ถูกต้อง

• เริ่มมีโลกส่วนตัว

เด็กวัยนี้จะเริ่มต้องการความเป็นส่วนตัว อาจจะเริ่มจาก อยากมีห้องของตนเอง ที่จะทำอะไรได้ตามอิสระ ไม่ชอบการตรวจเช็ค ไม่ชอบการตรวจค้น ทางออกที่ดีคือมีห้องจัดให้เขามีพื้นที่ส่วนตัวเฉพาะให้เป็นที่เฉพาะของเขา และไม่ไปก้าวก่ายโดยไม่จำเป็น แต่คอยสังเกตการณ์อยู่ห่าง ๆ ได้ 

• จินตนาการยังสวยงาม

บางส่วนของเด็กวัยนี้ยังเป็น “เด็ก” อยู่ จินตนาการของเด็กวัยนี้จึงค่อนข้าง “เพ้อฝัน” ในความคิดเห็นของผู้ใหญ่ แต่อย่างไรก็ตามเราต้องเคารพความคิดเห็นของลูก ไม่ไปขัดเขา ด้วยการบอกว่าเรื่องนั้นเป็นไร้สาระหรือเหลวไหล  แต่อาจจะใช้วิธีดึงสติลูกเข้ามาสู่ความเป็นจริงบ้าง หากจะเกินเลยไป

• ไม่แน่ใจในชีวิต

เด็กวัยนี้จะเริ่มคิดมากก็จริง แต่จะตัดสินใจอะไรยาก เรียกได้ว่าเป็นวัยแห่งความสับสน ตามช่วงของพัฒนาการเขา ที่บางครั้งอาจจะเอาตรรกะมาชั่งใจกับอารมณ์ได้ยังไม่ดีพอ ทำให้ตัดสินใจอะไรไม่ค่อยได้ หรือตัดสินใจอะไรไม่ค่อยแน่นอน แบบแป๊บเดียวก็เปลี่ยนอีกแล้ว ข้อนี้คุณพ่อคุณแม่ได้แต่ทำใจค่ะ อาจจะช่วยในการตัดสินใจเรื่องใหญ่ ๆ บ้าง หรือพยามยามให้เหตุผลกับในบางเรื่อง

• ความรักในวัยแรกรุ่น

เป็นอีกเรื่องที่จะต้องเจอแน่ ๆ ค่ะ ความรักในช่วงวัยนี้ยังเป็นความรักเชิงคิดถึง ห่วงหา เป็นหนึ่งในอารมณ์ตามพัฒนาการของช่วงวัย ก่อนที่จะชัดเจน และรุนแรงขึ้นในช่วงวัยรุ่นค่ะ อารมณ์รักที่เกิดขึ้นจะทำให้ทั้งคู่รู้สึกคิดถึงกัน อยากเห็นหน้าและต้องการพูดคุยใกล้ชิดกัน ซึ่งอารมณ์รักในช่วงวัยนี้จะไม่มีปัญหาเลย หากไม่มีเรื่องทางเพศมาข้องเกี่ยวด้วย ซึ่งก็เป็นไปได้ยากค่ะ เพราะอย่าลืมว่าเด็กในวัยนี้ร่างกายเปลี่ยนแปลงไปตามเพศกำเนิด ทั้งมีหน้าอกหน้าใจ และอวัยวะเพศ บางคนมีประจำเดือนแล้ว ร่างกายที่เปลี่ยนไปตามฮอร์โมน สร้างความสับสน และความไม่เข้าใจ ซึ่งบางครั้งก็นำมาซึ่งความสงสัย และความยากลอง และด้วยเทคโนโลยีที่เข้าถึงได้ง่ายขึ้น การเรียนรู้เรื่องความรัก และเรื่องเพศไม่ใช่เรื่องที่ต้องคิดเองเออเองอีกต่อไป สิ่งนี้ล่ะค่ะที่คุณพ่อคุณแม่ต้องมีส่วนช่วยในการอธิบายและทำความเข้าใจกับลูก เพราะลำพังจะหวังว่าโรงเรียนจะสอนนั้นคงไม่ใช่เรื่องที่ดีแน่ นอกจากเรื่องเพศที่ต้องเปิดใจคุยกับลูกในวัยนี้แล้ว เรื่องของเพศสภาพก็สำคัญ เด็กบางคนอาจจะมีเพศสภาพที่เลื่อนไหล บางคนมีการแสดงออกทางเพศที่ไม่ตรงกับเพศตนเอง จุดนี้คุณพ่อคุณแม่ก็อย่าเพิ่งไปเครียด หรือแสดงออกว่ารับไม่ได้ เพราะจริง ๆ แล้วนี่เป็นช่วงเริ่มต้นในชีวิต ควรส่งเสริมให้ลูกใช้ชีวิตอย่างมีความสุขในสิ่งที่เขาเป็นจะดีกว่า

นี่ล่ะคะเรื่องราวของวัย Tween ที่เป็นรอยต่อของช่วงวัยเด็กเข้าสู่วัยรุ่น ถ้าเปรียบกับการเล่นเกม ก็เหมือนกับว่าเป็นด่านแรกที่คุณพ่อคุณแม่ต้องรับมือ ก่อนจะถึงช่วงวัยรุ่นที่เรียกว่าเป็นด่านยากในชีวิตของหลาย ๆ คน อย่าลืมว่าเริ่มต้นด่านแรกได้ดี ด่านต่อไปก็อาจจะไม่ยากอย่างที่คิดค่ะ