สอนลูกให้รู้จักแยกแยะว่าอะไรถูกหรือผิดได้อย่างไร

เรื่องความถูกความผิด หากเป็นเด็กเชื่อเลยว่าเขามักจะไม่ทราบหรอกว่าอะไรคือสิ่งที่ดีหรือไม่ดี และเขาควรทำอย่างไรถึงจะถูก ดังนั้นสิ่งที่พ่อแม่ควรสอนและควรจะสอนตั้งแต่ยังเล็กนั้นก็คือ การสอนลูกให้รู้จักแยกแยะสิ่งที่ถูกและผิด เพื่ออนาคตในภายภาคหน้าของลูกน้อย และให้รู้จักสำนึกในสิ่งที่ตัวเองได้ทำลงไป

เนื่องจากช่วงนี้คุณพ่อคุณแม่จะเห็นว่า ข่าวต่างๆ ที่เกี่ยวกับวัยรุ่นที่กระทำความผิดก็มีให้ดูมากมาย ซึ่งบางคนเรียกว่าอายุยังน้อยอยู่เลย ทำให้สิ่งเหล่านี้แหละค่ะ หากเราปลูกฝังตั้งแต่ยังเล็กจึงเป็นสิ่งที่ดี ซึ่งสิ่งที่จะสอนวันนี้จะมีอะไรบ้าง ไปดูกันเลย

เด็กที่ไม่รู้จักถูกผิดจะมีลักษณะอย่างไรบ้าง

1. ทำผิดแต่ไม่รู้จักสำนึก

2. ไม่ยอมรับผิดทุกกรณี

3. ชอบกระทำความผิดเสมอเพราะพ่อแม่มักให้ท้าย

4. ไม่ยอมพูดขอโทษเมื่อทำผิด

หากลูกไม่รู้จักแยกแยะสิ่งที่ถูกที่ผิดและไม่รู้จักสำนึกผิดแบบนี้ คุณพ่อคุณแม่เองจะทำอย่างไรบ้างล่ะ

1. เปิดโอกาสให้ลูกได้เรียนรู้ผลการกระทำ

ในการที่ให้ลูกได้ลองรู้สึกถึงผลของการกระทำ จะทำให้เด็กเข้าใจกว่าการสอนปากเปล่า เช่น เมื่อลูกไล่แม่ ถึงแม้ว่าเราจะไม่ได้ถือสาอะไร แต่หากอยากให้ลูกเข้าใจ เราอาจจะสอนลูกว่า “หนูไล่แม่แบบนี้ แม่เสียใจนะ” หรือทำท่าทีต่างไปจากเดิม เช่น ทำหน้าเศร้าเพื่อบอกให้รู้ทราบว่าเราเสียใจและทำท่าทีแตกต่างไปจากเดิม จะทำให้ลูกสัมผัสถึงผลการกระทำของตัวเองได้แน่นอน

2. ไม่โอ๋หรือห้ามลูก

ในที่นี้หมายถึงขณะที่สอนเราไม่ควรห้ามโอ๋หรือห้ามลูกเลย เพราะจะทำให้เด็กๆ สับสนว่าจะเชื่อใครดี เพราะฉะนั้นควรสอนลูกในทางเดียวกัน แบ่งบทบาทให้ชัดเจน เช่น เรื่องเล็กๆ น้อยๆ เป็นหน้าที่แม่ หากเป็นเรื่องใหญ่ๆ ก็ให้พ่อตัดสินใจ สิ่งนี้จะทำให้ลูกเข้าใจในสิ่งที่เราสอนได้มากกว่าและประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกได้มากกว่า

3. เป็นตัวอย่างที่ดีของพ่อแม่

อย่างเช่น หากเราทำผิดกับลูก เราก็ขอโทษลูกได้ สิ่งนี้บางคนคิดว่ามันจะทำลายความน่าเชื่อถือแต่จริงๆ แล้วไม่ได้ทำลายความน่าเชื่อถือของเราเลยค่ะ มันจะทำให้ลูกรู้สึกว่าครอบครัวเรานั้นน่ารักใครทำผิดก็รู้จักขอโทษ เด็กๆ ก็จะได้ตัวอย่างจากเราไปได้ด้วย

4. ไม่รักลูกจนเกินไป

เพราะบางครอบครัวที่รักลูกมากเกินไป เวลาลูกทำผิดก็มักจะไม่กล้าสอนลูกหรือว่าลูกเพราะกลัวลูกเสียใจ จนทำให้เด็กบางคนคิดว่าหากเราทำผิดก็คงไม่เป็นไร เพราะพ่อแม่รักเรา ไม่ว่าเราแน่นอน ซึ่งสิงนี้จะทำให้ลูกนั้นสำลักความรัก จนกลายเป็นเด็กไม่น่ารักสำหรับใครๆ ได้ เพราะฉะนั้นควรเลี้ยงลูกให้อยู่ในความพอดี รักด้วยความพอดี ถูกว่าไปตามถูก ผิดก็สอนให้เขายอมรับผิดและยอมรับในผลของการกระทำนั้นๆ ตีบ้างนานๆ ที อย่างกลัวที่จะลูกไม่รักก่อนที่จะสายเกินไปนะคะ

5. คอยตั้งกฎกติกาให้ลูกได้เรียนรู้

อาจจะกำหนดบทลงโทษเล็กๆ น้อยๆ เมื่อลูกทำผิด โดยต้องเป็นกฏกติกาที่รับรู้ร่วมกันระหว่างครอบครัว เมื่อลูกทำผิดทุกคนต้องปฏิบัติตามที่วางไว้ อีกทั้งก่อนจะทำโทษลูกต้องไม่ควรใช้อารมณ์ในการลงโทษ พ่อแม่ต้องรู้จักเก็บอารมณ์ของตนเองก่อน อีกทั้งต้องดูช่วงอายุในการทำโทษด้วยค่ะ แต่ในทางกลับกัน หากเด็กๆ ทำได้โดยไม่ผิดกติกาก็ต้องมีคำชมหรือรางวัลเล็กๆ น้อยๆ เพื่อให้เขามีกำลังใจในการทำสิ่งที่ถูกต้องต่อไปนั่นเอง

6. เมื่อลูกทำผิดหรือแยกแยะไม่ออกก็ควรรับฟังในมุมมองเหตุผลของลูก

บางครั้งเราก็ไม่รู้เลยว่าเด็กๆ คิดอะไรอยู่ในหัว ซึ่งบางครั้งเขาอาจจะไม่รู้จริงๆ ว่าสิ่งที่เขาทำนั้นเป็นสิ่งที่ดีหรือไม่ดี หากเขาทำผิดเราเองอาจจะต้องมองลูกในทางสายกลาง อย่างเพิ่งมองเขาว่าเป็นเด็กที่โกหก หรือดุเขาทันทีที่เขาทำผิด ลองเปิดใจรับฟังลูกก่อน ให้เขาได้มีพื้นที่ในการอธิบายเหตุผลของการกระทำนั้นๆ แต่หากเราทำในทางตรงข้าม จะทำให้เขาต่อต้านกว่าเดิมและคิดว่าเราไม่มีเหตุผลได้ด้วยค่ะ

7. ไม่ปล่อยให้ลูกทำผิดจนเป็นนิสัย

ยิ่งปล่อยละเลยไปก็จะยิ่งทำให้เด็กรู้สึกชิน และทำผิดจนเป็นนิสัยโดยที่เด็กๆ คิดว่ามันเป็นเรื่องปกติ เพราะฉะนั้นพ่อแม่เองควรสสังเกตและดูลูกอย่างใกล้ชิด คอยบอกเขาว่าสิ่งไหนดีหรือไม่ดี หากลูกทำผิดก็ควรสอนเขาและบอกถึงผลของการกระทำด้วย ไม่ใช่ปล่อยละเลยไป เพราะทำให้นิสัยเสียๆ ติดตัวลูกไปในภายภาคหน้าได้นั่นเอง