เทคนิคการสอนวิทยาการคำนวณเพื่อตอบโจทย์วิทยฐานะ วPA by ครูสายบัว

วันนี้ Starfish Labz นำเทคนิคการสอนวิทยาการคำนวณเพื่อตอบโจทย์วิทยฐานะวPA จากการถอดสัมภาษณ์คุณครูสายบัว พิมพ์มหา คุณครู Influencer ชื่อดังจากเพจครูสายบัว ซึ่งมีผู้ติดตามเพจกว่า 1.2 แสนคน มาฝากกันค่ะ

เริ่มต้นจากบริบทของโรงเรียนที่ครูสายบัวเล่าให้ฟังว่า ‘ก่อนหน้านี้ครูสายบัวอยู่โรงเรียนขนาดเล็ก มีนักเรียนจำนวน 190 คน แต่ตอนนี้ย้ายมาอยู่โรงเรียนขนาดใหญ่พิเศษ ซึ่งมีนักเรียนจำนวน 4,000 กว่าคน ด้วยโรงเรียนมีขนาดใหญ่ขึ้น ส่งผลให้จำนวนห้องเรียนและจำนวนนักเรียนในแต่ละห้องเพิ่มขึ้นด้วย จากโรงเรียนเดิมห้องเรียน 1 ห้อง มีนักเรียนไม่เกิน 15 คน แต่โรงเรียนปัจจุบัน ในห้องเรียน 1 มีนักเรียนจำนวน 45 คน ทั้งหมด 11 ห้อง’

ด้วยความแตกต่างนี้ ทำให้คุณครูสายบัวจะต้องออกแบบวิธีการสอนในสาระวิทยาการคำนวณให้เหมาะสมกับบริบทของนักเรียนแต่ละโรงเรียน โดยที่คุณครูสายบัวได้มาบอกเล่าเทคนิคการสอนวิทยาการคำนวณ และที่สำคัญสามารถตอบโจทย์วิทยฐานะ วPA ได้อีกด้วย

1. ตรวจสอบระดับปฏิบัติการที่คาดหวังของตนเอง “ครูสายบัวสอนวิทยาการคำนวณ ระดับวิทยฐานะอยู่ที่ระดับชำนาญการพิเศษ ซึ่งกำลังก้าวเข้าสู่ระดับเชี่ยวชาญ เพราะฉะนั้นความสามารถของครูตามระดับปฏิบัติการที่คาดหวังนี้ คือ ‘คิดค้น ปรับเปลี่ยน’ สิ่งนี้เป็นเหมือนเป้าหมายหลักในการออกแบบห้องเรียนของครู
2. วิเคราะห์หลักสูตรและตัวชี้วัดในรายวิชาวิทยาการคำนวณ คุณครูจะวิเคราะห์สมรรถนะ หรือผลลัพธ์การเรียนรู้ของนักเรียน เพื่อที่จะวางแผนพานักเรียนไปถึงสมรรถนะนั้นให้ได้
3. วิเคราะห์นักเรียนเป็นรายบุคคล หรือรายห้องเรียน เพราะด้วยจำนวนห้องเรียนที่มาก แต่นักเรียนแต่ละห้องเรียนมีความสามารถที่แตกต่างกัน คุณครูไม่สามารถสอนเนื้อหาเดิม หรือใช้วิธีการเดิมได้ทุกครั้ง เช่น ห้องเรียน ก เป็นเด็กที่สามารถปล่อยให้คิดเองได้ ครูก็อาจจะให้โจทย์ปัญหาเยอะๆ แต่ห้องเรียน ข เด็กส่วนใหญ่ยังไม่สามารถคิดเองได้ ครูอาจจะต้องคอยหาเครื่องมือ หรือเตรียมสื่อมาสนับสนุนให้มากขึ้น
4. ยึด 8 ตัวชี้วัดตามหลักการ Powerful Pedagogy วัด Performance ที่เกิดกับคุณครู
5. ใช้เทคนิคการสอน โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน เริ่มจากปัญหาที่อยู่ใกล้ตัวเด็ก เพื่อให้เด็กสามารถวิเคราะห์โจทย์ได้

a.ให้นักเรียนกำหนดปัญหา เช่น สอนการเขียนโปรแกรม python เด็กจะต้องรู้เรื่องการคำนวณพื้นที่มาก่อน (ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้ หรือประสบการณ์เดิม วิชาคณิตศาสตร์ กับการเรียนรู้ใหม่  coding : ตัวชี้วัดที่ 2)

b.นำเข้าสู่บทเรียน โดยการใช้เกมกระตุ้น เช่น Quizzes นักเรียนจะตื่นเต้น (ผู้เรียนได้รับการกระตุ้น และเกิดแรงจูงใจในการเรียน : ตัวชี้วัดที่ 4)

c.ใช้สื่อชุดการสอนให้นักเรียนเรียนรู้วิทยาการคำนวณด้วย Google Classroom (ผู้เรียนได้รับการพัฒนาการเรียนรู้ในบรรยากาศชั้นเรียนที่เหมาะสม : ตัวชี้วัดที่ 7)

d.ให้นักเรียนลงมือเขียนโปรแกรม โดยครูสร้างตัวอย่างให้ และให้นักเรียนค้นหาวิธีการด้วยตนเอง (ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง หรือได้สร้างประสบการณ์ใหม่จากการเรียนรู้ : ตัวชี้วัดที่ 3)

e.ใช้กระกระบวนการกลุ่ม จับคู่กัน ศึกษาหาความรู้ด้วยกัน (ผู้เรียนได้รับการพัฒนาการเรียนรู้ในบรรยากาศชั้นเรียนที่เหมาะสม : ตัวชี้วัดที่ 7)

f.คุณครูสรุปเนื้อหา (จากการที่เด็กสรุปองค์ความรู้ของตนเองมาก่อน) (ผู้เรียนสามารถเข้าถึงสิ่งที่เรียนและเข้าใจบทเรียน : ตัวชี้วัดที่ 1)

g.คุณครูประเมินนักเรียน สะท้อนการเรียนรู้ที่ได้จากเรียนวันนี้ โดยใช้แอปพลิเคชั่น Plickers เป็นการประเมินผลโดยการใช้ภาพ (ผู้เรียนได้รับข้อมูลสะท้อนกลับเพื่อปรับปรุงการเรียนรู้ : ตัวชี้วัดที่ 6)

สำหรับผลลัพธ์การเรียนรู้ด้านสมรรถนะในรายวิชาวิทยาการคำนวณของนักเรียนคือ นักเรียนได้ฝึกทักษะการสื่อสาร การใช้เทคโนโลยี การนำเสนองาน การคิดแก้ปัญหาจากการ Coding โดยที่ครูไม่ได้เอาผลสัมฤทธิ์เป็นตัวตั้ง แต่นำสมรรถนะมาเป็นตัวตั้ง

นอกจากนี้คุณครูสายบัวยังให้ Tips การสอนเล็กๆ มาฝากเพื่อนครูเพิ่มเติมดังนี้

1. ครูตั้งคำถามให้นักเรียนที่สามารถตอบได้เป็นผู้ตอบ เพื่อเป็นตัวอย่างให้เพื่อนนักเรียนคนอื่น สามารถค้นหาคำตอบได้ด้วยตัวเองเช่นกัน
2. สำหรับนักเรียนที่ไม่มีอุปกรณ์การเรียน Coding เริ่มแรกคุณครูสามารถให้นักเรียนฝึกทักษะการแก้ปัญหาผ่านแบบฝึกหัดที่เป็นกระดาษได้ เช่น การฝึกเขียนอัลกอริทึม
3. หากคุณครูไม่มีไอเดียในการสอน ขอให้เริ่มมองจากปัญหาในห้องเรียนก่อน เช่น เด็กในห้องเรียนมีปัญหาเรื่องการอ่านไม่ออก เขียนไม่ได้ คุณครูสามารถเริ่มต้นแก้ปัญหาจากตรงนั้นก่อนได้

หวังว่าคุณครูทุกท่านจะได้รับประโยชน์จากบทความนี้ และ Starfish Labz ขอขอบคุณคุณครูสายบัว พิมพ์มหา ที่มาแบ่งปันเทคนิคการสอนวิทยาการคำนวณเพื่อตอบโจทย์วิทยฐานะ วPA นะคะ