Active Learning กับแนวคิดการเรียนยุคใหม่ที่ทักษะสำคัญกว่าความรู้

Starfish Academy 8490 views • 1 ปีที่แล้ว

Active Learning กับแนวคิดการเรียนยุคใหม่ที่ทักษะสำคัญกว่าความรู้

การเรียนรู้สำหรับเด็กมีการพัฒนามาตามแต่ละยุคสมัย ด้วยเหตุผลหลักคือโลกเรามีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา การเรียนการสอนในยุคพ่อแม่เราอาจไม่เหมาะกับยุคของเรา และแน่นอนการเรียนการสอนในยุคของเราก็ไม่เหมาะสำหรับยุคของลูกเราเช่นกัน หลักสูตรการเรียนการสอนปัจจุบันจึงยึดโรงเรียนหรือครูผู้สอนเป็นหลักอย่างเดียวไม่ได้ ต้องให้ความสำคัญไปที่ตัวเด็กที่เป็นผู้เรียนด้วย โดยต้องให้ผู้เรียนสามารถเลือกเรียนรู้ในสิ่งที่ตนเองชอบ มีความถนัดและมีความสนใจได้ และในกระบวนการเรียนรู้ ผู้เรียนก็ต้องมีโอกาสได้ฝึกทักษะการคิด วิเคราะห์ พัฒนาการใช้จินตนาการ รวมไปถึงการได้ลงมือทำอย่างต่อเนื่องจนเกิดเป็นทักษะ กระบวนการเรียนรู้นี้ เราเรียกว่า Active Learning

ตัวอย่างการเรียนรู้แบบ Active Learning

ขั้นตอนการเรียนรู้ Active Learning มีกระบวนการที่คล้ายกับหลักการทางวิทยาศาสตร์ คือให้เด็กรู้จักช่างสังเกต ช่างซักถาม ตั้งคำถาม และหาวิธีที่จะได้คำตอบมา เมื่อได้คำตอบแล้ว ต้องสามารถสื่อสารองค์ความรู้นั้นไปยังคนอื่น ๆ ได้ เป็นการแบ่งปันองค์ความรู้เพื่อตอบแทนสังคม หรือหากองค์ความรู้นั้นเป็นการประดิษฐ์คิดค้นนวัตกรรมใหม่ ก็ต้องเป็นการศึกษาทำวิจัยโดยคำนึงถึงผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมด้วย

Active Learning หรือการเรียนรู้เชิงรุกนี้สามารถปลูกฝังให้กับเด็กได้ในทุกวัย เริ่มตั้งแต่วัยเด็ก โดยต้องมี วิธีกระตุ้นจินตนาการให้ลูก เช่น พาลูกออกไปเที่ยวเปิดประสบการณ์ที่หลากหลายเมื่อลูกต้องเผชิญปัญหาใด ก็ยังไม่รีบเข้าไปจัดการให้ทั้งหมดแต่ให้ลูกฝึกแก้ปัญหาเองตั้งคำถามปลายเปิดกับลูกให้เขาได้ใช้ความคิดอธิบายหรือลงมือทำ

รูปแบบการเรียนรู้ Active Learning มีค่อนข้างหลากหลาย เช่น

เล่นบทบาทสมมติ หรือ Role play เป็น วิธีกระตุ้นจินตนาการให้ลูกได้ดีมากวิธีหนึ่ง เด็กจะได้เรียนรู้จากบทบาทที่ตัวเองและเพื่อนได้รับ ทำให้ การพัฒนาจินตนาการ เกิดเป็นองค์ความรู้ในมุมมองที่หลากหลายมิติขึ้น
โต้วาที เป็นการเรียนรู้เชิงรุกที่ดีมาก ผู้เรียนจะได้พัฒนาทักษะหลายอย่าง ต้องมีการเตรียมข้อมูล เลือกใช้ภาษาเพื่อโน้มน้าว ต้องจัดเรียงคำพูดภาษาให้เป็นขั้นตอน ได้ฝึกทักษะการสื่อสารผ่านทางวาจาในที่สาธารณะ
เล่นเกม เมื่อเกิดความสนุกสนาน เด็กจะเรียนรู้และจดจำได้ดี ดังนั้นหากเป็นการเรียนผ่านเกม เด็กจะสนใจและจดจำได้ง่ายขึ้น
ทำงานกลุ่ม การทำงานร่วมกันเป็นทีมเป็น Active Learning ที่ผู้เรียนได้ทั้งความรู้และฝึกทักษะหลายอย่าง ฝึกความเป็นผู้นำและผู้ตาม ฝึกรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมาย ซึ่งเป็นทักษะทางสังคมที่สำคัญมาก เมื่อมีการประชุมแบ่งงานและทำงานเป็นทีม มีการลงมือทำ แก้ไขปัญหา และประเมินผล องค์ความรู้ที่ได้รับในแต่ละขั้นตอนจะเป็นประสบการณ์และเพิ่มพูนทักษะ ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพและได้ผลดีกว่าการอ่านผ่านตาหรือท่องจำ

ทักษะที่จะได้จากการเรียนรู้แบบ Active Learning

การเรียนรู้เชิงรุก หรือ Active Learning เป็นการส่งเสริมให้เด็กมีทักษะเพิ่มขึ้นหลายด้าน เช่น

ทักษะการนำความรู้ที่ได้ไปปฏิบัติจริง Active Learning เป็นการเรียนรู้ที่ไม่ได้เน้นเฉพาะความรู้เชิงวิชาการ แต่เป็นการให้เด็กได้ลงมือทำด้วยตัวเอง ทำให้ผู้เรียนเห็นว่าสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ในเชิงปฏิบัติได้อย่างไร เช่น การคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ เพื่อแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน
ทักษะการตื่นตัวในการเรียนรู้ Active Learning สอนให้ผู้เรียนมีความตื่นตัว อยากเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่เสมอ สอนให้รู้จักคิด เห็นสิ่งต่าง ๆ รอบตัวแล้วอยากพัฒนาหรือแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้น
ทักษะการมีส่วนร่วม Active Learning ฝึกทักษะให้ผู้เรียนรู้จักเข้าสังคม มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น ในการทำงานกลุ่ม ทำงานร่วมกับผู้อื่น สอนความเป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี ยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ไม่เอาความคิดของตนเป็นใหญ่
ทักษะด้านจินตนาการความคิดสร้างสรรค์ การเรียนแบบยุคก่อนนั้นอาจทำให้เด็กมีความเก่งแต่ขาดความคิดสร้างสรรค์ เป็นเด็กที่เก่งแต่ในกรอบ ทำให้โอกาสที่จะค้นพบสิ่งใหม่หรือวิธีการใหม่ที่แตกต่างจากกรอบเดิม ๆ ก็ทำได้ยาก แต่ถ้าเป็นการเรียนแบบ Active Learning จะช่วยกระตุ้น การพัฒนาจินตนาการ ในเชิงความคิดสร้างสรรค์ ให้เด็กมีการคิดนอกกรอบแต่ยังอยู่ในความคิดที่เป็นระบบ มีหลักการและเหตุผลรองรับ

Active Learning เด็กเรียนที่ไหนก็ได้ เรียนสิ่งที่ตัวเองสนใจ ได้ฝึกลงมือทำงาน พัฒนาจนเกิดเป็นทักษะ ซึ่งทักษะสำคัญกว่าความรู้ เป็นคำพูดที่ไม่เกินจริง ความรู้เราอาจลืม หรืออาจมีความรู้ใหม่ ๆ ขึ้นมาแทนความรู้เดิม แต่ทักษะเมื่อฝึกฝนแล้วจะติดตัวเราไปตลอด

อ้างอิง: