ปรับพฤติกรรมอย่างไร เมื่อลูกฉันกลายเป็นเด็กเกเร

ไม่รู้จะทำอย่างไรดี ลูกมักทะเลาะ กับเพื่อนที่โรงเรียน และสื่อสารไม่เป็น เวลาอยากได้สิ่งที่ต้องการ ที่ลูกเป็นแบบนี้ เพราะอะไรกันแน่? Starfish Labz มีคำตอบ พร้อมคำแนะนำ จากคุณหมอแอม กุมารแพทย์ เจ้าของเพจ เรื่องเด็ก ๆ by หมอแอมจะมีทริกเด็ด ๆ อะไรบ้าง ร่วมอ่านผ่านบทความนี้ ไปพร้อมกันเพื่อตามให้ทัน พฤติกรรมลูกน้อย และช่วยเหลือได้ทันเวลา 

ไม่มีเด็กคนไหนอยากเกเร 

คุณพ่อคุณแม่นิยามคำว่า เกเรแบบไหนคะ คุณหมอเข้าใจว่า น่าจะหมายถึงเด็กชอบไปแกล้งเพื่อน ซึ่งการแกล้งเพื่อน มีทุกยุคทุกสมัย สำหรับเด็กเล็ก ๆ โดยเฉพาะช่วงนี้ สถานการณ์พึ่งฟื้นจาก​โควิดก่อนหน้านี้ เขาก็จะไม่ได้เข้าสังคม ไม่ได้เล่นกับเพื่อน หรือบางที อยู่แต่กับผู้ใหญ่ ขออะไรผู้ใหญ่ก็ให้ เล่นสไลเดอร์ ฉันก็เล่นคนเดียว ทำให้ทักษะสังคมหลาย ๆ อย่างมันขาดหายไป พอเปิดเทอมมา เล่นกับเพื่อน ต้องต่อคิว รอเครื่องเล่น ต่อยังไง ฉันจะไปก่อน ก็ทำให้เหมือนแกล้งเพื่อนได้ อันนี้ต้องดูเจตนารมณ์ของลูกร่วมด้วย เขาตั้งใจแกล้ง หรือแค่ขาดทักษะทางสังคม 

ลูกทำแบบนี้ เพราะตั้งใจ หรือแค่ไม่รู้

ดูว่าลูกยังมีความตั้งใจ ที่อยากจะไปทำร้ายคนอื่นหรือเปล่า อาจจะแบบไม่ได้โจ่งแจ้ง  เช่น ก็หนูไม่รู้ หนูอยากเล่นกับเขา เลยแย่งของมา อันนี้แปลว่า เขาไม่ได้ตั้งใจ แต่ถ้าเด็กบางคนบอกว่า หนูอยากแย่ง แบบนี้ เขาน่าจะมีปัญหาด้านความคิด  อารมณ์ของเขา หรือบางคน อาจจะเป็นสมาธิสั้น สามารถรักษาได้ด้วยยา และการบำบัด

หนูต้องการความสนใจจากคุณพ่อคุณแม่

เคยเห็นในหนังใช่ไหมคะ  ลูกเป็นคนเรียนเก่ง แต่ชอบทะเลาะวิวาท ทำให้พ่อแม่ ต้องมาเจอห้องปกครองบ่อย ๆ ซึ่งบางที อาจจะเกิดจากการที่เขา รู้ว่ามันผิด แต่ฉัน อยากให้พ่อแม่สนใจแบบนี้ชีวิตจริงก็มี และเด็กเล็ก เขาก็เป็นเหมือนกัน บางทีเขาอาจจะไม่รู้ตัว แต่เขารู้แค่ว่า เขาทำอย่างนี้ แล้วแม่หันมามองเขา ปกติเขาเล่นอะไร แม่ไม่สนใจ แต่พอแย่งของเล่นน้อง แม่เดินมาหาเขามาตีเขา เขารู้สึกว่าอันนี้ คือแม่สนใจอยากได้การยอมรับ อยากได้ความสนใจ จากผู้ปกครองของตนเอง 

ปรี๊ดแตกง่าย เพราะวัยของเขา 

ในช่วง 3-5 ขวบปีแรก บางทีเด็กจะรู้สึกว่าโลกทั้งใบนี้ ฉันเป็นศูนย์กลาง เพราะฉะนั้น หลายคนเวลาเล่นกัน ก็ชอบแย่งของเล่น รถของเล่นในมือเธอ น่าเล่นกว่ารถของเล่นในมือฉันคุณแม่ต้องค่อย ๆ สอนเขาให้เรียนรู้ การเข้าสังคมและฝึกปฏิบัติจริงด้วยนะคะ

เลี้ยงดูอย่างดี แต่ทำไมยังเกรี้ยวกราด

พฤติกรรมเอาแต่ใจ ชอบใช้ความรุนแรง นอกจากการเลี้ยงดูเรื่องของสมองก็มีส่วนค่ะ  เช่น ในเด็กที่เป็นสมาธิสั้นบางทีคุยเล่นกับเพื่อนแรง ๆ หรือเล่นแบบนี้ทำให้เพื่อนไม่ชอบ เขาจะไม่รู้เลย  ดังนั้น ต้องรักษาโรคสมาธิสั้นร่วมด้วย และมีอีกโรค ที่เด็กเขาค่อนข้างจะใช้ความรุนแรงเยอะ โรคดื้อต่อต้านค่ะ ซึ่งเป็นเรื่อง ของความผิดปกติทางพฤติกรรมและพัฒนาการ 

ดูที่พฤติกรรม อย่าตัดสินว่าเด็กดื้อ 

ผู้ใหญ่มักอธิบาย ให้ซับซ้อน เด็กทำอะไรไม่ถูกก็บอกเขาเกเร วันนี้หนูต้องเป็นเด็กดี ที่โรงเรียนนะ เด็กดีหมายถึงอะไร เราควรจะเอาคำว่า ‘เด็กดี’ มาตีเป็นพฤติกรรมขอแนะนำคุณครู เวลาจะรายงานว่า มีอะไรเกิดขึ้นในห้องเรียน กับผู้ปกครอง ควรพูดในเชิงพฤติกรรมโดยที่ไม่ต้องคอมเมนต์ วันนี้ลูกคุณแม่ไม่น่ารัก แต่สื่อสารแบบนี้แทนค่ะ เขาอยากได้ของเล่น แต่ไม่รู้ต้องทำอย่างไร จึงดึงของเล่น ออกจากมือเพื่อน ถ้าพูดลักษณะนี้ เด็กจะไม่ถูกโจมตีว่า เกเร

ครอบครัวคือต้นแบบ

สภาพครอบครัวที่เลี้ยง ก็มีส่วน ถ้าเด็กเติบโตมาด้วยบุคลิกภาพ ยอมไม่ได้ เด็ก ๆ อาจจะจำมาจากคนในบ้าน  สิ่งหนึ่งที่ไม่อยากให้พูดกับเด็กว่า เกเร ก้าวร้าว ไม่น่ารัก จะถูกลงโทษเพราะในวัยเด็กเล็ก พฤติกรรมที่เขาแย่งของ หรือการผลักเพื่อน เกิดจากการที่เขา ยังเล่นไม่เป็น ชินกับการเล่นคนเดียว เพราะฉะนั้น ให้เข้าใจเขาแล้วบอกวิธี ถ้าอยากได้ของ ต้องขอ แล้วรอ พอได้รับแล้ว ต้องขอบคุณ สอนแบบนี้ เบื้องต้นนะคะ

การฟัง เป็นเครื่องมือชิ้นสำคัญประจำบ้าน

การแสดงความรักที่ดีที่สุด คือฟังเขาค่ะ เพราะพอลูกโต เป็นวัยรุ่น จะนั่งบอกรักกันทุกวัน ก็คงมีโอกาสน้อย เคยมีจิตแพทย์คนหนึ่ง เขามาแชร์ เด็กพูดกับจิตแพทย์คนนั้น หนูรู้ว่า แม่รักหนู จิตแพทย์ถามกลับ หนูรู้ได้ยังไง เพราะว่า เวลาเล่าอะไรให้แม่ฟัง แม่จะฟังเขาเสมอ ตั้งใจฟังสิ่งที่หนูเล่า การฟังคือการฟังจริง ๆ และนั่นจะทำให้ลูก รู้สึกได้ถึงว่า เราแคร์เขาจริง ๆ ไม่ว่าเขาจะมีอะไร เราพร้อมรับฟังเสมอ

คุณพ่อคุณแม่เป็นหมอคนแรกของลูก 

อยากให้คุณพ่อคุณแม่ ตั้งใจฟังลูกให้ดี ก่อนไปปรึกษาแพทย์ เพราะเชื่อว่า การที่เขาไปแกล้งเพื่อน หลายครั้งเขาไม่ได้ตั้งใจ บางทีเขาไม่รู้ว่า อันนี้คือเพื่อนไม่ชอบ เพื่อนไม่อยากเล่นกับเขา เพราะเหตุนี้อันดับแรกต้องฟัง และหลังจากนั้นดูว่า เขารู้สึกอย่างไร เขารู้ไหมว่าอันนี้เพื่อนไม่ชอบ ถ้าเพื่อนทำกับเขาแบบนี้ เขาโอเคไหม ค่อย ๆ สอนไป ถ้าสอนแล้วไม่ดีขึ้น ดูมีแนวโน้ม ที่ชอบใช้ความรุนแรง ตอบสนองความต้องการของตัวเอง ถ้าเป็นแบบนี้ ค่อยมาพบแพทย์ พัฒนาการได้ค่ะ 

เด็กรุ่นใหม่ ต้องสอนด้วยวิธีแบบใหม่ 

ช่วงนี้เป็นยุคเปลี่ยนผ่าน การเลี้ยงลูกของยุค Baby Boomer ที่เขาจะเชื่อ ในเรื่องคำสั่งสอนของพ่อแม่ พ่อแม่ว่ายังไง ก็ต้องทำตามนั้นแต่ในยุคนี้ Gen Alpha, Beta และอื่น ๆ เด็ก ๆ จะเน้น เรื่องของการคิดวิเคราะห์เป็นหลัก เพราะฉะนั้น เขาจะคิดได้เอง ทำเอง ซึ่งการเลี้ยงดูแบบเก่า บางอย่างที่ไม่ได้ผลแล้ว ต้องมีการปรับตัว อย่างมากค่ะ 

ปลูกฝัง Self-esteem 

สอนลูกให้เขารู้สึก มีคุณค่า ภูมิใจในตนเอง เขาคือความสำเร็จ ความภูมิใจของพ่อแม่ เขาคือทุกอย่าง ถ้าเราให้ความรักกับลูกตั้งแต่วันนี้ ทุกวันมันจะมีความรักของเราอยู่กับลูก และลูกก็จะรู้ว่า สุดท้ายเรารักลูก ลูกก็จะไม่ทำอะไรที่ไม่โอเค  

โซเชียลสกิล ฝึกได้ที่บ้าน 

ฝึกให้ลูกเข้าสังคม ซ้อมจากในบ้านก่อนได้ สมมติ น้องเอเขามาเล่นกับหนู หนูจะทำยังไงลูก ถ้าหนูอยากเล่นกับน้อง หนูต้องทำยังไง แล้วแย่งของเล่นแบบนี้ได้ไหม ใช้บทบาทสมมติ ชวนให้เขาคิดซ้อมไปเรื่อย ๆ เพื่อเตรียมพร้อม กับสถานการณ์จริง และทำให้เด็ก มีทักษะทางสังคมมากขึ้นด้วย 

อุ้ม กอด บอกรัก คาถาฮีลใจลูกน้อย 

คุณพ่อคุณแม่ต้องหมั่นสังเกต เรื่องพฤติกรรมของลูก และแก้ให้ตรงจุด ถ้าลูกขาดทักษะทางสังคม ต่อให้เราสอนสื่อสาร แต่ว่าไม่พาลูก ไปเข้าสังคม ไปเล่นกับเพื่อน รู้จักต่อคิว แบ่งปันสิ่งของกับผู้อื่น ลูกก็จะวนปัญหา กลับมาที่จุดเดิม และอีกหนึ่งสิ่ง ความรัก ความใกล้ชิด ดูแลเขา ให้เวลาคุณภาพกับเขา ไม่ใช่อยู่ด้วยกันทั้งวัน แต่เล่นมือถือ ควรเล่นด้วยกันจริง ๆ อุ้ม กอด บอกรัก หลายเคส อุ้ม กอด บอกรัก ลูกหายเกเรนะคะ เขาเพียงต้องการให้พ่อแม่สนใจเขา

ให้เวลากับลูก เพราะประสบการณ์เขายังน้อย 

ลูกเพิ่งเติบโตมาแค่ไม่กี่ปี เขารู้แหละ เขาน่าจะมีฮอร์โมนบางตัว ที่ทำให้รู้สึก ไม่ชอบ แต่ไม่รู้ว่ามันคืออะไร จัดการไม่ได้ เขาก็เลยแสดง พฤติกรรมแบบนี้ วิธีคือบอกกับเขาไปเลยว่า ลูกไม่ชอบอะไรบ้าง สมมติมีพฤติกรรมที่เราคิดว่า น่าจะเป็นต้นเหตุ หรือถามเขา ถ้าลูกไม่ชอบกับเรื่องแบบนี้ สิ่งที่ลูกจะทำได้มีอะไรบ้าง ครั้งนี้เราให้เครื่องมือไป อย่าคาดหวังว่า ครั้งหน้าเขาจะทำได้ ต้องใช้ความสม่ำเสมอ แล้วเขาจะทำได้ดี 

เซย์โน เกราะป้องกันถูกรังแก 

ถ้าลูกโดนรังแก จากเด็กที่มีปัญหา อย่าสอนลูกว่า อดทนไว้ หรือไม่ก็ไปฟ้องครูเลย ลูกจะเคยชิน เจอทุกอย่างฟ้องหมด ต้องให้เขาสู้ ได้ด้วยตัวเอง แบบมีเหตุผล และใช้วิธีของเขาจัดการบอกลูกไปเลยค่ะว่า เวลาที่ลูกไม่โอเค ไม่พอใจ กับพฤติกรรมของเพื่อน ให้บอกเพื่อนเลยว่า หยุด เราไม่ชอบอย่าทำกับเราแบบนี้ เราควรคุยกันดี ๆ เรื่องเหล่านี้ซ้อมได้ ติดอาวุธให้กับลูกได้ ในสถานการณ์แรก อาจจะโดนแกล้งไปก่อน เพราะนึกที่คุณแม่ ซ้อมให้ไม่ถูก ผ่านไปแล้ว 2-3 ครั้ง อาจจะได้ 

มุมมองคุณหมอ การสอนลูกเมื่อถูกแกล้ง 

ในทางตำราของการแพทย์ หรือตำราการเลี้ยงลูกใด ๆ ไม่มีบอกเลยว่าถ้าลูกโดนแกล้ง พ่อแม่ต้องสอนลูกยังไง หรือบอกลูกแบบนี้ แต่ในโลกยุคนี้ต้องสอนให้ลูกฝึกคิด การรับมือของเด็กแต่ละคน ไม่เหมือนกัน ฉันพร้อมสู้ แต่พ่อแม่บอก ไปฟ้องครู หรือเด็กบางคน มีวิธีคิดในใจอยู่แล้ว ลองฟังลูกก่อน ว่าลูกอยากจะทำแบบไหน

พี่โยส่งต่อความรู้สึกดี ๆ 

สถาบันครอบครัว สำคัญที่สุด ในการสร้างชีวิตมนุษย์ เราทุกข์ยากสาหัสแค่ไหน ในชีวิต โลกของการทำงาน หรือโลกรอบตัว อยากให้พอเวลา ที่เรากลับมา ใช้ชีวิตอยู่กับบ้าน มีแต่ความรู้สึกอบอุ่นสามารถคุยกันได้ทุกเรื่อง และอย่าลืมว่า เด็ก ๆ เขาก็รู้สึกเหมือนเราเขาอยากมีความสุขแบบเรา เขาไม่ชอบพฤติกรรม ที่ไม่ดีเหมือนเรา เวลาที่เขาทำผิด พยายามสอน เชิงพฤติกรรม มองว่าเขา ยังมีอายุในการใช้ชีวิต น้อยกว่าเรา

คุณหมอแอมฝากกำลังใจ

การให้ความรักกับลูกนะคะ บอกว่า ฉันรักลูก ๆ แต่บางที ในเรื่องของการแสดงออก มันไม่ตรงกับความรู้สึก ซึ่งทำให้ลูกเนี่ย ไม่รู้ว่าเรารักลูกแค่ไหน แล้วความรักจากพ่อแม่สำคัญมากกับลูก ถ้าเกิดลูกไม่รู้ว่า พ่อแม่รัก บางทีเขาจะไปแสวงหา ความรักจากที่อื่น เพราะว่าความรัก เป็นปัจจัยพื้นฐาน ที่มนุษย์ทุกคนต้องการ รวมถึงเรา อย่าลืมกลับมารักตัวเองด้วยนะคะ 

📍รู้จักกับเราเพิ่มเติม 📍

✅สมัครเรียนออนไลน์ฟรี พร้อมรับเกียรติบัตรกับ Starfish Labz: www.starfishlabz.com

✅ ดาวน์โหลดแอปพลิเคชั่นประเมินทักษะและสมรรถนะด้วย Starfish Class: www.starfishclass.com

✅ ติดต่อรับบริการด้านการศึกษา Starfish Education Social Enterprise: www.starfishedu.org/

✅ กดติดตามข่าวสารอื่นๆ ของ STARFISH EDUCATION ได้ที่

• FACEBOOK: www.facebook.com/starfishlabz

• FACEBOOK: www.facebook.com/StarfishAcademy2019

• YOUTUBE : Starfish Labz Channel

• INSTAGRAM : www.instagram.com/starfishlabz/