เป็นวัยเรียนที่แฮปปี้ที่สุด เพราะเคารพตัวเอง และผู้อื่น

ที่ใคร ๆ ก็พูดว่าต้องเคารพสิทธิของตนเองและผู้อื่น มันคืออะไรกันนะ? สิทธิเป็นเหมือนร่างกายที่ติดตัวเรามาตั้งแต่เกิด เราสามารถใช้มันตามใจเรา แต่ต้องอยู่บนพื้นฐานที่ไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน รวมไปถึงไม่ตัดสินความแตกต่าง รูปลักษณ์ภายนอก ความคิด เพศ และอื่น ๆ ถ้าทำแบบนี้ได้ ถือว่าเป็นการเคารพสิทธิของผู้อื่น

ส่วนการเคารพสิทธิของตนเอง ต้องเข้าใจก่อนว่าเรามีสิทธิอะไรบ้าง เช่น สิทธิในการเลือกนับถือศาสนา สิทธิที่จะได้รับการศึกษา สิทธิในชีวิตและร่างกาย เป็นต้น เมื่อมีบุคคลอื่น มาพูดเกี่ยวกับสิ่งที่เราเลือกไปแล้ว และมันเป็นสิทธิของเรา เธอตัดสินใจแบบนี้มันผิดนะ เราจึงเปิดรับฟังความเห็นของเขา แต่ก็อย่าลืมเคารพสิทธิของตนเองด้วย เราสามารถเลือกได้ เมื่อเราเคารพสิทธิของตนเอง การจะเคารพสิทธิของผู้อื่นก็จะตามมา ทั้ง 2 ประเด็นนี้ล้วนอยู่บนพื้นฐานความเข้าใจกัน ไม่ใช้ความรุนแรง และเปิดใจรับฟัง เพื่อเป็นการเสริมความเข้าใจให้กับน้อง ๆ วันนี้พี่ ๆ Starfish Labz มาแนะแนวทาง ให้วัยเรียนทำตาม นิสัยเคารพสิทธิของตนและผู้อื่น เนื้อหาจะมีอะไรบ้างนั้น ตามมาหาคำตอบไปพร้อมกันเลย 

1. เปิดใจรับความแตกต่าง

การเปิดใจยอมรับสิ่งที่ต่างจากเรา ทั้งรูปร่าง หน้าตา สีผิว ภาษา ความคิด และอีกหลากหลายสาเหตุ เป็นวิธีแสดงความเคารพสิทธิของผู้อื่น เช่น น้อง ๆ อยู่ที่โรงเรียน กำลังคุยโปรเจกต์กับเพื่อน แต่ความคิดเห็นไม่ตรงกันสักข้อ สิ่งที่เราควรทำคือรับฟังให้จบ ไม่ควรโวยวาย และหาแนวทางร่วมกัน เพื่อหาทางออกแบบสันติวิธี การเปิดใจยอมรับความแตกต่าง จะทำให้น้อง

มองทุกสิ่งบนโลกใบนี้ได้หลายมุมมอง ไม่ตัดสินอะไรไปล่วงหน้า มีโอกาสได้เรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ตลอดเวลา และพบเจอมิตรภาพ  ในขณะเดียวกันก็ต้องเข้าใจสิทธิตัวเอง เคารพตัวเอง เรามีสิทธิ์ที่จะแตกต่างจากคนอื่นได้เช่นกัน แต่ต้องอยู่บนพื้นฐานที่ไม่ทำให้ใครเดือดร้อน 

2. เข้าไปนั่งในใจ สวมบทเป็นฝ่ายตรงข้าม 

บ่อยครั้งเราเผลอใช้อารมณ์ รีบด่วนตัดสินทุกเรื่อง ทั้งประเด็นในสังคมและปัญหาของผู้คน แต่ลืมไปว่า ทุกคนมีประสบการณ์ที่แตกต่างกัน พวกเรามีแนวทางแก้ไขปัญหาไม่เหมือนกัน เพราะฉะนั้น ทุก ๆ ครั้งที่น้องรู้สึกเริ่มเอาตัวเองเป็นที่ตั้ง ถอยกลับมาสัก 1 ก้าว อนุญาตให้พวกเขาได้มีสิทธิ์พูดในสิ่งที่ต้องเผชิญ และความยากลำบาก เช่น เพื่อนในชั้นเรียน ถูกกลั่นแกล้ง ล้อเรื่องเพศสภาพ และรู้สึกเสียใจ แต่น้อง ๆ มองว่ามันเรื่องธรรมดา ไม่ได้ลงมือทำร้าย น้องต้องลองจินตนาการว่า เราตกอยู่เหตุการณ์นั้น เราอาจไม่เข้าใจความรู้สึกได้ทั้งหมด 

แต่เรามีความเห็นอกเห็นใจ 

3. สิทธิของเราเริ่มที่ตัวเรา 

ก่อนจะทำความเข้าใจสิทธิของผู้อื่น ควรเริ่มให้ความเข้าใจกับสิทธิของตนเองก่อน เพราะถ้าน้อง ๆ  ทำได้ มันทำให้เราเห็นคุณค่าสิทธิของทุกคน เช่น น้องนับถือศาสนาแตกต่างจากเพื่อน และเข้าใจดีว่า เราทุกคนมี ’สิทธิในการเลือกนับถือศาสนา’ หรือ ‘สิทธิในการประกอบอาชีพ’ ที่เป็นอาชีพสุจริต ตัวน้อง ๆ ก็คงมีความคิดอยากทำอาชีพ นอกเหนือ จากหมอ พยาบาล คุณครู วิศวกร ตำรวจ และเราสามารถทำได้ เมื่อน้องเข้าใจแบบนี้ ง่ายมากที่เราจะเข้าใจคนอื่น เพราะตัวของเราเติมเต็มแล้ว 

4. อย่าส่งเสียงดัง รบกวนผู้อื่น

การรบกวนเป็นการกระทำที่ส่งผลให้ผู้อื่นรำคาญ ทั้งการพูดคุยเสียงดัง การตะโกน 

หรือการปาร์ตี้ในหมู่บ้านที่ใช้เสียงเยอะ และอีกหลากหลายเหตุการณ์ เวลาน้อง ๆ กำลังตั้งใจ

ทำอะไรบางอย่าง ทั้งอ่านหนังสือ จดการบ้าน เขียนเรียงความ เราก็ไม่อยากให้ใครรบกวน สำหรับคนอื่น ๆ เขาก็ต้องการแบบนั้นเช่นกัน เพราะฉะนั้น เราไม่ควรส่งเสียงดังในห้องเรียน หรือบริเวณที่มีคนเป็นจำนวนมาก และการที่เราไม่รบกวนผู้อื่น ถือเป็นการให้เกียรติพวกเขา 

ยิ่งไปกว่านั้นทำให้น้อง ๆ มีเสน่ห์เพิ่มขึ้นด้วย 

5. เคารพพื้นที่ส่วนตัว 

เมื่อน้อง ๆ ไปค้นกระเป๋า และหยิบจับสิ่งของเพื่อน ๆ โดยที่เจ้าของเขาไม่รู้ เป็นการไม่เคารพผู้อื่น และถ้าเพื่อนรู้ทีหลัง เขาจะรู้สึกไม่ดี เพราะโดนรุกล้ำพื้นที่ส่วนตัว สิ่งที่ควรทำเป็นอันดับแรก ถามบุคคลนั้นก่อน เช่น เดี๋ยวเราจะเปิดกระเป๋าเธอนะ ถ้าเพื่อนอนุญาตจึงลงมือทำได้ ยิ่งน้องเคารพผู้อื่น การอยู่ร่วมกันจะง่ายขึ้น เกิดปัญหาน้อยลงและเป็นตัวอย่างที่ดีให้คนรอบข้างเอาแบบอย่างบ้าง 

เป็นอย่างไรบ้างกับวิธีที่พี่ ๆ แนะนำมาให้ หวังว่าจะสามารถนำไปใช้ และเคารพสิทธิของผู้อื่น รวมถึงตนเองมากขึ้น เมื่อเราทุกคนเคารพสิทธิซึ่งกันและกัน การอยู่ร่วมในสังคมก็ง่ายขึ้น เพราะทุกความแตกต่าง ทุกความคิดเห็น ไม่จำเป็นต้องลงเอย ด้วยการทะเลาะวิวาท แต่จบได้ด้วยความเข้าใจ

Sources: 

• All About Respect | Why Is Respect Important? | Kids Helpline |
• Examples of Showing Respect to Others & Why it's Important? | Legacy Business Cultures |
• Teaching Children and Teen about Respect | Atrium Health |
• สิทธิ เสรีภาพ หน้าที่สิทธิมนุษยชน คืออะไร และมีความสัมพันธ์กันอย่างไร | กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ |