นวัตกรรม : โรงเรียนบ้านดอยคำ และโรงเรียนวัดน้ำดิบ

นวัตกรรมโรงเรียน โครงการสนับสนุนโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQP) รุ่นที่ 2 ต่อเนื่องในปี 2564

การพัฒนานวัตกรรมเพื่อการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะ (CBE)

โรงเรียนบ้านดอยคำ

แนวทางการจัดการศึกษาให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ และสามารถบูรณาการความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี กระบวนการทางวิศวกรรม และคณิตศาสตร์ ไปใช้ในการเชื่อมโยง และแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันของผู้เรียน รวมไปถึงการพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 STEAM Design Process จึงเป็นกระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ที่เริ่มต้นจากปัญหา นำไปสู่การแก้ไขปัญหา ผ่านการคิด ค้นคว้าหาคำตอบ หลังจากนั้นจึงวางแผน อย่างละเอียด มีการแลกเปลี่ยนแบ่งปันความคิด ลงมือปฏิบัติ ทดสอบและปรับปรุงแก้ไข โรงเรียนบ้านดอยคำเห็นความสำคัญจึงได้ทำนวัตกรรมการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้ Steam Design Process สู่ทักษะอาชีพผ่านกิจกรรม Dekdoi Cafe ซึ่งโรงเรียนบ้านดอยคำมีปัญหาสำคัญก่อนเข้าร่วมโครงการพัฒนานวัตกรรมที่ส่งผลต่อความล้มเหลวในการจัดการเรียนรู้คือ

1. ผู้เรียน จำนวนนักเรียนที่มาก ทำให้อุปกรณ์ไม่เพียงพอ 

2. ครูต้องใช้เวลาในการดูแลนักเรียนขณะปฏิบัติกิจกรรมเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ 

3. สภาพแวดล้อม สถานการณ์การติดเชื้อโควิดที่ยังมีปัญหาในหลายครอบครัว เพื่อการแก้ไขปัญหาโรงเรียนจึงได้จัดทำ นวัตกรรม: การจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้ Steam Design Process สู่ทักษะอาชีพผ่านกิจกรรม Dekdoi Cafe

ชื่อหน่วยการเรียนรู้ วาฟเฟิลแฟนซี ชื่อเรื่อง “เรียนรู้การทำวาฟเฟิล” โดยมีวิธีการจัดการเรียนรู้คือการจัดกิจกรรมด้วยกระบวนการ Steam Design Process และให้นักเรียนลงมือทำด้วยตนเอง หลังจากดำเนินการแล้วเสร็จมีผลลัพธ์จากการใช้นวัตกรรม สรุปได้ดังนี้ 

• Effect Size กิจกรรม ไข่ครกทรงเครื่อง ชั้นอนุบาล: ES = 2.96
• Effect Size กิจกรรม วาฟเฟิลแฟนซี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1: ES = 2.83
• Effect Size กิจกรรม แซนวิชเพื่อสุขภาพ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2: ES = 1.66
• Effect Size กิจกรรม โดนัทจิ๋วหลากสี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3: ES = 4.09
• Effect Size กิจกรรม คุ๊กกี้ธัญพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4: ES = 1.59
• Effect Size กิจกรรม คัพเค้กธัญพืช ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5: ES = 2.19
• Effect Size กิจกรรม น้ำดื่ม Healthy Care ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6: ES = 4.37

แสดงให้เห็นว่าค่า ES ของทุกระดับชั้นมากกว่า 0.4 นั่นคือผู้เรียนมีพัฒนาที่ดีขึ้นในการเรียนรู้ แปลว่าเครื่องมือนวัตกรรม การจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้ Steam Design Process สู่ทักษะอาชีพผ่านกิจกรรม Dekdoi Cafe เป็นนวัตกรรมที่ดี มีประสิทธิภาพนั่นเอง

โรงเรียนวัดน้ำดิบ

การเรียนรู้จากประสบการณ์ (Experiential Learning) คือ กระบวนการสร้างความรู้ ทักษะ และเจตคติด้วยการนำเอาประสบการณ์เดิมของผู้เรียน มาบูรณาการเพื่อสร้างการเรียนรู้ใหม่ ๆ ขึ้นโดยมีจุดเด่น คือการทบทวนประสบการณ์ หรือ นำสิ่งที่ลงมือทำมาตกผลึกความคิด เพื่อให้ได้รับรู้ถึงความรู้ใหม่ที่ได้รับหรือ เป็นการนำไปต่อยอดความรู้เดิม หรือ สามารถนำไปปรับใช้ในบริบทอื่น ๆ สำหรับผู้เรียน โรงเรียนได้เห็นความสำคัญในการเสริมสร้างสมรรถนะโดยใช้การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential learning) ในการต่อยอดและยกระดับคุณภาพการศึกษาของโรงเรียน ซึ่งโรงเรียนมีปัญหาก่อนเข้าร่วมโครงการพัฒนานวัตกรรมที่เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อความล้มเหลวในการจัดการเรียนรู้

1. ผู้เรียน บางคนยังขาดทักษะในการอ่าน การเขียน

2. ครู ติดภาระกิจที่นอกเหนือจากการจัดการเรียนการสอน

3. สภาพแวดล้อม มีการแพร่ระบาดของวิด - 19

โรงเรียนจึงได้ดำเนินการสร้างนวัตกรรมเพื่อแก้ไขปัญหา นั่นคือการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะโดยใช้การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential learning) ในการต่อยอดและยกระดับคุณภาพการศึกษา โรงเรียนวัดน้ำดิบ โดยมีรายละเอียดเกี่ยวกับนวัตกรรม คือ 

1. นักเรียนใช้เทคโนโลยีในการหาข้อมูลและวางแผนการทำงาน ผ่านกระบวนการ STEAM DESIGN PROCESS และเมื่อเกิดปัญหาระหว่างการปฏิบัติงาน นักเรียนสามารถแก้ไขปัญหาได้ เพื่อให้เกิดสมรรถนะการสื่อสารและสมรรถนะการคิดขั้นสูง

2. นักเรียนได้ลงมือทำกิจกรรมภาคปฏิบัติ ต้นน้ำ การเพาะเมล็ดลำไย การขยายพันธุ์ลำไย การปลูก การดูแลรักษา การป้องกันการกำจัดศัตรูพืช กลางน้ำ การเก็บเกี่ยว การปฏิบัติหลังเก็บเกี่ยว การคัดเกรดลำไย และการแปรรูปลำไยสด ลำไยอบแห้ง ปลายน้ำ นำผลิตภัณฑ์และชิ้นงานไปจัดจำหน่ายในชุมชน และช่องทางการตลาดออนไลน์ เพื่อเป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการประกอบอาชีพ

ซึ่งหลังจากการใช้นวัตกรรม โรงเรียนได้รับผลลัพธ์จากการใช้นวัตกรรมคือนักเรียนส่วนใหญ่มีการพัฒนาที่ดีขึ้น ครูใช้วิธีการวัดและประเมินผลแบบ Effect Size มาใช้ ค่า ES ของทุกระดับชั้นมากกว่า 0.4 นั่นคือผู้เรียนมีพัฒนาที่ดีขึ้นในการเรียนรู้ แปลว่าเครื่องมือนวัตกรรมการพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential learning) มีประสิทธิภาพนั่นเอง