วิชาบูรณาการโรงเรียนบ้านปลาดาว สู่การสร้างสมรรถนะผู้เรียน

โรงเรียนบ้านปลาดาว เป็นโรงเรียนเอกชน ประเภทศึกษาสงเคราะห์ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน (สช.) เปิดสอนตั้งแต่ระดับชั้นอนุบาล 1 – ประถมศึกษาปีที่ 6 มีนักเรียนจำนวน 213 คน ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ (ลีซู ม้ง และพื้นเมือง) อยู่ภายใต้การดูแลของมูลนิธิโรงเรียนสตาร์ฟิชคันทรีโฮม ทั้งนี้ โรงเรียนได้มีการปรับหลักสูตรฐานสมรรถนะที่สำคัญของผู้เรียนทั้ง 6 ด้าน ประกอบด้วย การจัดการตนเอง การสื่อสาร การรวมพลังทำงานเป็นทีม การคิดขั้นสูง การเป็นพลเมืองที่เข้มแข้ง และการอยู่ร่วมกับธรรมชาติและวิทยาการอย่างยั่งยืน ที่มุ่งเน้นการเรียนการสอนแบบ Active Learning เพื่อให้นักเรียนเกิดทักษะในศตวรรษที่ 21 โดยการนำ DOE (Desired Outcomes of Education) ของชาติและของจังหวัดเชียงใหม่เข้ามาผสมผสานในหลักสูตร เพื่อให้นักเรียนเป็นผู้ที่มีเอกลักษณ์ของพลเมืองเชียงใหม่ มีความเป็นไทย และส่งเสริมผู้เรียนให้สามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ตามนโยบายของมูลนิธิฯ และโรงเรียนในการให้โอกาสทางการศึกษาที่มีคุณภาพอย่างเท่าเทียมกันตามขีดความสามารถแห่งตนสู่ศตวรรษที่ 21 

สำหรับโครงสร้างหลักสูตรโรงเรียนบ้านปลาดาว ได้ดำเนินการปรับหลักสูตรเป็นหลักสูตรฐานสมรรถนะ โดยคงรายวิชาพื้นฐาน 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ (ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และภาษาอังกฤษ) แต่จำนวนชั่วโมงจำแนกตามชั้นอิงตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน และนำมาบูรณาการรวมกลุ่มหน่วยการเรียนรู้หรือกลุ่มเรียนรู้วิชาหลัก ชื่อว่า “สังคมและความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์” ซึ่งเป็นการบูรณาการร่วมกับกลุ่มสาระวิชาสังคม ประวัติศาสตร์ ศิลปะ ดนตรี สุขศึกษาและพลศึกษา และเพิ่มเติมกิจกรรมนวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อชีวิตและสังคม (Makerspace) และวิทยาการค้นคว้าเชิงระบบ (Project Based Learning) โดยเน้นที่ผู้เรียนเป็นหลัก เพื่อให้ผู้เรียนเกิดทักษะหรือสมรรถนะจากการลงมือปฏิบัติ และสามารถเลือกแหล่งเรียนรู้ได้เอง ทั้งนี้ ในการบูรณาการร่วมกับกลุ่มการเรียนรู้สังคมและความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ประกอบไปด้วย 4 หน่วยการเรียนรู้ ได้แก่ หน่วยการเรียนรู้สิ่งแวดล้อม ชุมชนแห่งการเรียนรู้ ศิลปะและวัฒนธรรม และบุคคลสำคัญ ซึ่งเป็นการบูรณาการตามมาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด การนำกระบวนการเรียนรู้มาปรับใช้ร่วมกัน รวมไปถึงการสร้างแหล่งเรียนรู้และมีผู้เชี่ยวชาญแนะแนวความรู้ด้านอาชีพและภูมิปัญญาท้องถิ่น ตลอดจนการลงมือปฏิบัติ โดยมีครูและผู้ปกครองคอยชี้แนะ ส่งผลให้นักเรียนสามารถสร้างผลงาน ชิ้นงานที่มาจากการบูรณาการร่วมและความสนใจจนเกิดเป็นการพัฒนาทักษะและสมรรถนะการเรียนรู้ของผู้เรียนผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมของกลุ่มวิชาบูรณาการ การเรียนรู้ผ่าน Makerspace หรือการเรียนรู้แบบ PBL ซึ่งเป็นลักษณะของการเรียนรู้ การทดสอบทักษะ การค้นคว้า การแก้ปัญหาด้วยตนเองจนนำไปสู่การต่อยอดได้

การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ เป็นการวัดความรู้ ความเข้าใจของนักเรียนด้วยวิธีการที่หลากหลาย เช่น การประเมินตามสภาพจริง ตามผลงาน/ชิ้นงาน การนำเสนอ การสังเกตพฤติกรรม การสนทนา แบบทดสอบ การประเมินตนเอง หรือการประเมินโดยเพื่อน ครู ผู้ปกครอง หรือทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการประเมิน เป็นต้น เพื่อให้นักเรียนทราบถึงระดับพัฒนาการของตนเอง

ดังนั้น เมื่อผู้เรียนเกิดความสนใจในการเรียนรู้ ครูสามารถนำมาบูรณาการร่วมกับกลุ่มวิชาต่างๆ ตามแผนการจัดการเรียนรู้ได้ โดยการตั้งหัวข้อหลัก (Theme) แบบกว้างๆ และไม่ได้เจาะจงหัวข้อย่อยในการเรียนรู้ของผู้เรียน แต่ใช้วิธีการร่วมกันนำเสนอทั้งครูและนักเรียน เพื่อเป็นการพัฒนาทักษะสู่การสร้างสมรรถนะจากสิ่งที่ผู้เรียนอยากเรียนรู้ได้ ทั้งนี้ สามารถศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ www.StarfishLabz.com

ครูสุรีรัตน์ จิตนารินทร์ (ครูเมย์) หัวหน้าฝ่ายวิชาการ โรงเรียนบ้านปลาดาว