การวางแผนการสอนที่ดีเป็นอย่างไร คุยกับคุณครู 5 ท่านผู้เชื่อว่าการสอนที่ดีเริ่มต้นจากแผนที่ใช่

ในโลกของการศึกษา การวางแผนการสอนที่ดีถือเป็นหัวใจสำคัญของการสร้างห้องเรียนที่เต็มไปด้วยพลังแห่งการเรียนรู้ ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบเนื้อหา การตั้งเป้าหมาย หรือการประเมินผล ทุกองค์ประกอบล้วนมีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้ผู้เรียนได้รับประสบการณ์ที่ดีที่สุด

วันนี้เรามีโอกาสพูดคุยกับคุณครู 5 ท่านจากหลากหลายโรงเรียน ซึ่งแต่ละท่านมีแนวคิดเฉพาะตัวเกี่ยวกับการวางแผนการสอน และผลกระทบของแผนเหล่านั้นต่อผู้เรียน แต่ละท่านจะมีความคิดอย่างไร หรือมีเทคนิคอะไรที่เราสามารถลองนำมาใช้หรือน่าใช้งานกันบ้าง ตาม Starfish Labz มาร่วมพูดคุยกันในบทความนี้เลยค่ะ

การวางแผนการสอนที่ดีเป็นอย่างไร คุยกับคุณครู 5 ท่านผู้เชื่อว่าการสอนที่ดีเริ่มต้นจากแผนที่ใช่

1. คุณครูพงศกร หนูนันท์

คุณครูพงศกร หนูนันท์ จากโรงเรียนไทรโยคมณีกาญจน์วิทยา ได้แบ่งปันมุมมองที่น่าสนใจเกี่ยวกับความสำคัญของการวางแผนการสอน โดยเขาเน้นว่า การเรียนรู้ที่มีคุณภาพไม่ได้เกิดขึ้นเพียงเพราะความบังเอิญ แต่ต้องเริ่มจากแผนการที่มีคุณค่าและการปฏิบัติที่จริงจัง

“การเรียนรู้เกิดขึ้นได้ทุกที่” คุณครูพงศกรกล่าว “แต่การเรียนรู้ที่ดีตามรายวิชาเกิดขึ้นได้เพราะการเตรียมการแผนการจัดการเรียนรู้มีคุณค่า เพราะครูปฏิบัติจริง”

เขาอธิบายว่าการจัดทำแผนการสอนต้องเป็นมากกว่าสื่อการสอน หรือเอกสารที่สวยงาม แต่ต้องสะท้อนถึงความเข้าใจในผู้เรียน เป้าหมายที่ชัดเจน และแนวทางที่ครูจะนำไปใช้ในห้องเรียน ความใส่ใจในรายละเอียดเหล่านี้จะสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อผู้เรียน และช่วยให้การเรียนรู้ในชั้นเรียนน่าสนใจมากขึ้น

2. คุณครูอัษฎาวุธ สุขสวัสดิ์

คุณครูอัษฎาวุธ สุขสวัสดิ์ หัวหน้างานวิทยฐานะฯ โรงเรียนกาญจนานุเคราะห์ มองว่าการวางแผนการสอนที่ดีต้องเริ่มต้นจากการเข้าใจตัวชี้วัดหรือผลสัมฤทธิ์ที่ต้องการของผู้เรียน

เขาเปรียบเทียบการสอนเหมือนการเลือกเส้นทางชีวิต “ชีวิตเราคือผลรวมของสิ่งที่เราเลือก คลิปการสอนที่ดีก็มาจากการจัดทำแผนการสอนที่ตรงตามเกณฑ์ตัวชี้วัด”

คุณครูอัษฎาวุธ อธิบายเพิ่มเติมว่า การเชื่อมโยงเนื้อหาการสอนกับเป้าหมายที่ชัดเจน เช่น การออกแบบกิจกรรมที่ตอบสนองตัวชี้วัดจะช่วยให้ผู้สอนดำเนินการสอนไปอย่างตรงตามเป้าหมายและผลลัพธ์ที่ต้องการยิ่งขึ้น ตลอดจนมองเห็นคุณประโยชน์หรือช่องวางของตัวชี้วัดหรือเกณฑ์ในการวัดผลของเราว่าดีแล้วหรือยัง หรือมีจุดไหนที่ควรต้องเปลี่ยนเพื่อให้ตอบสนองต่อความต้องการในการเรียนรู้ของเด็ก ๆ ยิ่งขึ้น

3. นางสาวจิตสุภาพ โตตาบ

นางสาวจิตสุภาพ โตตาบ รองผู้อำนวยการโรงเรียนประสาทวิทยานนทบุรี เชื่อว่าการวางแผนการสอนที่ดีเริ่มจากการเข้าใจมุมมองของผู้เรียน เธอกล่าวว่า ครูต้องมองตัวเองเหมือนเป็นเด็กอีกครั้ง เพื่อเข้าใจว่าผู้เรียนต้องการอะไร หรือต้องใช้สื่อการสอนอย่างไร

“ครูต้องดูเส้นทางการเรียนรู้ของเด็กว่าเขาเรียนรู้ได้ดีอย่างไร และถึงจุดนั้นแล้ว ครูต้องไม่หยุดอยู่แค่นั้น แต่ต้องผลักดันต่อไป”

เธอยกตัวอย่างว่า การใช้วิธีสังเกตพฤติกรรมของผู้เรียนในห้องเรียนช่วยให้ครูเข้าใจว่ากิจกรรมแบบใดที่เหมาะสม และควรปรับปรุงเนื้อหาอย่างไรเพื่อให้สอดคล้องกับลักษณะเฉพาะของแต่ละกลุ่มผู้เรียน

4. คุณครูศิวพร คล้ายเจ๊ก

คุณครูศิวพร คล้ายเจ๊ก ครูเชี่ยวชาญจากโรงเรียนกาญจนานุเคราะห์ เน้นถึงการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริงผ่านแผนการสอนแบบบูรณาการ

“คิดค้นและปรับเปลี่ยนสู่การเป็นครูเชี่ยวชาญ เน้นให้ผู้เรียนเรียนรู้แบบบูรณาการที่สอดแทรกปรากฏการณ์ในชีวิตจริง”

คุณครูศิวพรยังกล่าวถึงการใช้ Blended Learning ซึ่งผสมผสานการเรียนออนไลน์ การสอนแบบปฏิบัติจริง (Hands-On) และการใช้เทคโนโลยีเข้าด้วยกัน ทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างหลากหลายและครอบคลุม เธอเชื่อว่าการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนกำหนดทิศทางการเรียนรู้ของตัวเอง ช่วยส่งเสริมความมั่นใจและความเป็นอิสระในกระบวนการเรียน 

การฟังคุณครูศิวพรกล่าวทำให้เรานึกถึงการใช้งานแพลตฟอร์มการศึกษา หรือเทคโนโลยีการศึกษาต่าง ๆ อย่าง Google Classroom หรือ Starfish Class ที่กำลังเป็นที่นิยมในปัจจุบัน และเชื่อว่าในอนาคตเด็ก ๆ ในห้องเรียนของคุณครูศิวพรจะต้องมีโอกาสได้เรียนรู้ในรูปแบบที่มีความเป็น Hybrid น่าตื่นเต้น และเชื่อมโยงกับเทคโนโลยีการศึกษาต่าง ๆ ที่ดี อย่างแน่นอน

5. นายศิวรัตน์ พายุหะ

สำหรับนายศิวรัตน์ พายุหะ ผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ โรงเรียนพระแท่นดงรังวิทยาคาร ในฐานะผู้บริหาร การวางแผนของเขามุ่งเน้นไปที่ภาพรวมของคุณภาพการศึกษา หรือการสร้างห้องเรียนที่มีคุณภาพ ในฐานะผู้บริหาร เขาต้องมองสิ่งต่าง ๆ ในภาพรวมและหนึ่งในสิ่งที่เขาให้ความสำคัญก็คือกระบวนการประเมินผลที่เชื่อมโยงกับความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ มากมายในปัจจุบันของผู้เรียน

“การประเมินผลการปฏิบัติงานควรประเมินจากผลที่เกิดขึ้นในห้องเรียน มุ่งสู่พฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียนที่เปลี่ยนแปลง” นายศิวรัตน์ พายุหะ กล่าว

เขาเชื่อว่าการวางแผนการเรียนรู้ หรือการบริหารการศึกษาใด ๆ ก็ตามที่ดี ควรมีกระบวนการประเมินผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมอยู่ด้วย เช่น การสังเกตพฤติกรรม การสะท้อนคิดของผู้เรียนหรือผู้สอน และการเชื่อมโยงกับสถานการณ์จริงที่ผู้เรียนจะได้นำไปใช้ นอกจากนี้ การสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่เอื้ออำนวย เช่น การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และการทำงานเป็นทีม ยังเป็นหนึ่งในแผนการพัฒนาสถาบันการศึกษาของเขาและวิสัยทัศน์การวางแผนการสอนที่เขามีต่อบุคลากร

กล่าวได้ว่านี่คือ 5 เคล็ดลับจากความคิดเห็นจากคุณครูทั้ง 5 ท่านที่สะท้อนให้เห็นว่า การวางแผนการสอนที่ดีไม่ได้เป็นแค่การเตรียมเนื้อหาหรือการใช้สื่อการสอน แต่เป็นการออกแบบกระบวนการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียน ทั้งในแง่ของการตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน การสร้างความเชื่อมโยงกับชีวิตจริง การใช้เทคโนโลยีช่วยส่งเสริม และการมีวิสัยทัศน์ที่ดีของผู้นำ

การวางแผนที่ดีเริ่มต้นจากความตั้งใจของผู้สอน และการหมั่นเพียรเรียนรู้ไม่แพ้ เด็ก ๆ และเมื่อคุณครูนำแผนเหล่านี้ไปใช้ในห้องเรียน ความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคือการได้เห็นผู้เรียนพัฒนาความรู้และทักษะตามที่พวกเขาได้วางแผนไว้ต่าง ๆ ซึ่งไม่มีอะไรที่จะทำให้คุณครู ผู้นำ หรือในฐานะบุคลากรคนหนึ่งรู้สึกสุขใจไปมากกว่าแผนที่ใช้งานได้ หรือเป้าหมายที่ประสบความสำเร็จ

ส่วนคุณครูท่านใดที่กำลังมองหาแรงบันดาลใจหรือไอเดียดี ๆ ในการวางแผนการพัฒนาของตนเอง ต้องอย่าลืมนำหนึ่งในเคล็ดลับนี้จากคุณครูทั้ง 5 ท่านนี้ไปใช้งานกันเลยนะคะ