ห้องเรียนครูคณิต ครูไม่นิ่ง นักเรียน Active

แค่พูดคำว่า “วิชาคณิตศาสตร์” อาจทำให้เด็กบางคนส่ายหน้าใส่ เพราะมีเด็กจำนวนไม่น้อยที่รู้สึกเกลียดวิชานี้เข้าไส้ ด้วยความที่คณิตศาสตร์เป็นวิชาที่เน้นหลักการและมีรูปแบบที่ค่อนข้างตายตัว เด็กที่รู้สึกว่าตัวเองไม่สามารถหาคำตอบจากโจทย์ปัญหาทางคณิตศาสตร์ได้ มักจะเกลียดการเข้าเรียนวิชานี้ไปทั้งชีวิต ทั้งที่จริงแล้ววิชาคณิตศาสตร์นั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะในชีวิตประจำวันเราแทบจะไม่สามารถหลีกเลี่ยงการคำนวณตัวเลขได้เลย แต่ปัญหาเหล่านี้สามารถแก้ไขได้ หากเราที่เป็นผู้สอนทำให้เด็ก ๆ รู้สึกว่าคณิตศาสตร์เป็นวิชาที่สนุก เพราะถึงแม้มันจะเป็นวิชาที่เน้นหลักการ แต่การสอนของเราไม่จำเป็นจะต้องจำเจและอยู่แต่ในตำราตลอดเวลา แม้จะฟังดูเป็นเรื่องที่ยาก แต่ขอรับรองว่าหลังจากอ่านบทความนี้จบ ทุกคนจะได้รู้จักเคล็ดลับในการทำให้ห้องเรียนของเราเป็นที่น่าอยู่ได้ ขอแค่เราต้องเข้าใจและเปิดใจให้กับ 3 หัวข้อใหญ่ที่กำลังจะกล่าวถึงในต่อไปนี้ 

1. เทคนิค

คุณครูทุกคนมีเทคนิคการสอนที่แตกต่างกันไป ครูบางคนอาจสามารถพูดให้นักเรียนเห็นภาพหรือเข้าใจสิ่งที่กำลังเรียนอยู่ได้ภายในเวลาไม่กี่นาที หรือครูบางคนอาจทำให้ห้องเรียนนั้นมีสีสันได้ตั้งแต่วินาทีแรกที่ก้าวขาเข้ามาในห้อง แต่ทักษะเหล่านี้เป็นอะไรที่เราสามารถฝึกฝนได้ โดยจะขอแบ่งหัวข้อเทคนิคที่ทำให้การสอนของเราน่าสนใจเอาไว้ดังนี้ 

1.1 เน้นสอนโดยเน้นการมีส่วนร่วมของนักเรียน 

เพราะการเรียนเพียงแค่คณิตศาสตร์ตามตำราอาจจะทำให้เด็ก ๆ รู้สึกเบื่อหรือเครียดได้ ดังนั้นเราควรพยายามหากิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ที่เราสามารถทำร่วมไปพร้อมกับเด็ก ๆ ได้ โดยมุ่งเน้นไปที่กิจกรรมที่เด็กทุกคนจะสามารถมีส่วนร่วมไปกับมัน เพราะหากเป็นกิจกรรมที่ทำได้เฉพาะกลุ่ม อาจมีเด็กบางคนที่ไม่ได้เข้าร่วมแล้วเกิดความรู้สึกน้อยใจได้ เด็ก ๆ จะยิ่งรู้สึกสนุกมากขึ้นไปอีก ถ้าหากตัวคุณครูเองก็ทำกิจกรรมกับพวกเขาไปด้วย

1.2 เน้นการนำไปใช้ในชีวิตจริงและมองเห็นคุณค่าของการเรียน

คณิตศาสตร์อาจเป็นวิชาที่ทำให้เรารู้สึกว่ามันควรสอนไปตามตำรา แต่ความจริงแล้วเทคนิคการสอนให้น่าสนใจมีอยู่เยอะมาก พยายามทำให้เด็ก ๆ มองเห็นว่าคณิตศาสตร์นั้นอยู่รอบตัวเรา เช่น หากเราสอนเรื่อง บวกลบคูณหาร เราอาจจะนำการขายของมาเป็นเกมให้เด็ก ๆ ได้เล่นสนุกกัน เชื่อว่าการที่ห้องเรียนของเราเป็นแบบนี้ นักเรียนจะไม่รู้สึกอึดอัดเวลาที่ต้องเรียนคณิตศาสตร์อย่างแน่นอน 

1.3 ส่งเสริมและสนับสนุนนักเรียน 

ไม่มีใครเก่งมาตั้งแต่เริ่ม ถ้าหากยังไม่เคยลงมือทำ เพราะฉะนั้นเราที่เป็นครูผู้สอนควรสนับสนุนและคอยส่งเสริมพวกเขา พยายามเปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้หาคำตอบด้วยตัวเอง พยายามทำกิจกรรมที่จะช่วยให้ความท้าทายเป็นเรื่องสนุกสำหรับพวกเขา หากครูมีเทคนิคการสอนที่เน้นการคำนึงถึงตัวผู้เรียนเป็นหลักแบบนี้ มันจะช่วยให้เด็ก ๆ สนุกสนานกับการเรียนคณิตศาสตร์มากขึ้นอีกด้วย   

1.4 ผู้สอนต้องไม่หยุดนิ่งในการพัฒนาตัวเอง

ผู้สอนต้องไม่หยุดพัฒนาตัวเอง พยายามมีความคิดสร้างสรรค์​ หาสิ่งใหม่ ๆ รอบตัวมาประยุกต์ให้เข้ากับการเรียนเสมอ สมัยนี้เทคโนโลยีพัฒนาไปไกลมาก บางครั้งเราไม่จำเป็นต้องคิดเองทั้งหมด แต่เราเน้นการเสพสื่อเยอะ ๆ แล้วนำมาปรับใช้ พยายามทำให้นักเรียนรู้สึกสนุกไปกับเรา  

2. กระบวนการสอน

แน่นอนว่าอ่านมาถึงตรงนี้จะเห็นได้ชัดว่าการสอนที่เรากำลังพูดถึงจะไม่ใช่แค่

การสอนตามตำราอย่างทั่วไปแน่นอน แต่เราจะใช้กระบวนการสอนแบบ Active Learning หรือเรียกง่าย ๆ ว่ากระบวนการสอนที่เน้นการมีส่วนร่วมของผู้เรียนเป็นหลัก การสอนแบบนี้จะเน้นการลงมือปฏิบัติ ไม่ใช่แค่เพียงให้นักเรียนฟังและท่องจำอย่างเดียว ซึ่งการจะทำ Active Learning นั้น เราจะต้องรู้เทคนิคการทำให้สำเร็จดังนี้

2.1 ใช้กระบวนการพัฒนาบทเรียนร่วมกัน (LS-PLC)

คุณครูในโรงเรียนควรพัฒนาบทเรียนไปพร้อมกัน โดยมีการวางแผน มีการประชุมระดมความคิด หรือบางโรงเรียนอาจมีการจับคู่คุณครูเพื่อให้พูดคุยปรึกษาและคิดกิจกรรมร่วมกัน การที่คุณครูระดมความคิดกันในการพัฒนาบทเรียน อาจทำให้บทเรียนยิ่งมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะครูบางท่านอาจเห็นจุดผิดพลาดที่ครูอีกท่านไม่เห็น เพราะฉะนั้นยิ่งมีครูให้ความร่วมมือมากเท่าไหร่ยิ่งส่งผลดีกับนักเรียนมากขึ้นเท่านั้น 

3. แนวทางในการวัดผลและประเมินผล 

เมื่อเราเข้ากระบวนการ Active Learning แล้ว แน่นอนว่าบางครั้งเราอาจไม่สามารถเห็นมุมของนักเรียนในแบบที่เขาเห็นตัวเองได้ เราอาจจะไม่เข้าใจความคิดของเขาได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ ดังนั้นเราควรเปิดโอกาสให้เขาประเมินตัวเขาเองด้วย รวมไปถึงควรเปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ที่เข้าร่วมกิจกรรมมีโอกาสได้ประเมินทักษะของเพื่อนที่ร่วมกิจกรรมกันมา ดังนั้นการประเมินจะแบ่งออกเป็น 4 วิธี ดังนี้ 

3.1 นักเรียนประเมินตนเอง

การที่เราเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ประเมินตัวเองก็เหมือนกับเราให้เขาได้ทบทวนสิ่งที่เขาทำในระหว่างร่วมกิจกรรมไปกับเรา ดูว่าเขาให้คะแนนตัวเองเท่าไหร่ เขารู้จุดที่ควรปรับปรุงแก้ไขไหม การทำแบบนี้จะช่วยให้เขาปรับตัวให้เข้ากับการเรียนได้มากขึ้น

3.2 นักเรียนประเมินกันเอง

เชื่อว่าอีกหนึ่งคนที่จะสามารถบอกได้ว่านักเรียนที่เข้ารับการประเมินทำกิจกรรม ในครั้งนี้ออกมาได้ดีมากน้อยแค่ไหน หรือควรปรับปรุงแก้ไขอะไร นอกจากตัวนักเรียนเองแล้ว คนที่ได้ทำกิจกรรมร่วมกับเขาก็ย่อมมองเห็นทั้งข้อดีและข้อเสียเช่นกัน ดังนั้นการรับฟังจากอีกมุมมองหนึ่งอาจเป็นเรื่องที่ส่งผลดีแก่ตัวเราและตัวนักเรียนอีกด้วย 

3.3 ครูประเมินนักเรียน

วิธีที่เรียบง่ายที่สุดในการประเมินคือการให้ผู้สอนประเมินนักเรียน การทำ Active Learning ก็เช่นกัน คุณครูยังสามารถประเมินนักเรียนได้เหมือนปกติ อาจจะไม่ใช่แค่คะแนนจากกระดาษข้อสอบ แต่ยังรวมไปถึงคะแนนจากการที่เราเห็นว่าเขาสามารถแก้ปัญหาได้ด้วยตัวเอง หรือนักเรียนสามารถเข้าใจสิ่งที่เราต้องการจะสื่อสารออกไปได้มากน้อยแค่ไหน 

3.4 นักเรียนประเมินครู 

การทำวิธีนี้จะทำให้เรารู้ว่านักเรียนคิดเห็นอย่างไรกับตัวเราและกิจกรรมที่เราจัดขึ้น เป็นเหมือนการที่เราเปิดใจรับฟังเสียงของพวกเขา และทำให้เรารู้ข้อผิดพลาดของตัวเองเพื่อที่จะนำมาพัฒนาการสอนต่อไปด้วย 

เชื่อว่าการเรียนแบบ Active Learning จะทำให้เด็กนักเรียนหลายคนมีกำลังใจในการเรียนคณิตศาสตร์มากขึ้น เพราะหากเราสอนตามตำรา เน้นการฟังและท่องจำสูตรทั่วไป อาจส่งผลให้เด็กบางคนที่รู้สึกว่าตัวเองทำไม่ได้ ปิดใจให้กับคณิตศาสตร์ตลอดไป ดังนั้นการที่ทำ เราพัฒนาการสอนของตัวเอง ทำให้บรรยากาศในห้องเรียนสนุกขึ้น นั่นหมายความว่าเรากำลังจะเปลี่ยนมุมมองในการเรียนคณิตศาสตร์ให้เด็กนักเรียนหลายคนตลอดไป และหนึ่งในนั้นอาจจะเติบโตมาเป็น “คุณครู” ที่จะส่งต่อความรู้สึกแบบนี้ให้เด็ก ๆ ในรุ่นถัดไปอีกก็ได้ แม้ในช่วงแรกการเปลี่ยนแปลงเทคนิคการสอนมันอาจจะดูยาก แต่ขอเพียงแค่คุณครูเปิดใจและพร้อมที่จะเดินเข้าไปสู่โลกของนักเรียน เชื่อว่าผลลัพธ์เชิงบวกที่รอเราอยู่ ห่างไม่เกินเพียงเอื้อมมืออย่างแน่นอน