Active Teacher ตอนเป็น Active Learner ได้ง่ายๆ แค่ใช้Starfish Labz โดย ครูชนาธิป โหตรภวานนท์

ครูพีท (ชนาธิป โหตรภวานนท์) สอนวิชาชีววิทยา อยู่โรงเรียนบ้านแซววิทยาคม จังหวัดเชียงราย ภายใต้สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาจังหวัดเชียงราย ครูพีทเล่าให้ฟังถึงบริบทโรงเรียนว่าโรงเรียนบ้านแซววิทยาคม เป็นโรงเรียนชนาดกลาง ซึ่งเลื่อนระดับจากขนาดเล็ก ตามเกณฑ์การปรับขนาดโรงเรียน เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาประจำตำบลในอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย นักเรียนส่วนใหญ่ไม่มีโอกาสในการไปเรียนที่โรงเรียนประจำอำเภอซึ่งมีขนาดใหญ่ เพราะขาดทุนทรัพย์ อีกทั้งนักเรียนกว่าครึ่งไม่ได้อาศัยอยู่กับพ่อหรือแม่ เพราะต้องไปประกอบอาชีพ แต่อาศัยอยู่กับปู่ย่าตายาย ทำให้ต้องใช้เวลานอกเหนือจากการเรียน ไปกับการทำงานบ้าน ดูแลผู้สูงอายุ หรือน้องที่มีอายุน้อยกว่า ทำให้มีเวลาในการทบทวนบทเรียนที่บ้านน้อย นักเรียนจะมีเวลาในการเรียนเพียงแต่ในโรงเรียนเท่านั้น หรืออีกบริบทหนึ่ง คือนักเรียนอาศัยอยู่ในครอบครัวขนาดใหญ่ เนื่องด้วยลักษณะของวัฒนธรรม เนื่องด้วยเป็นชนเผ่าม้ง อันมีลักษณะการอาศัยเป็นครอบครัวขนาดใหญ่ ทำให้นักเรียนต้องใช้เวลานอกเหนือการเรียนไปกับการดูแลครอบครัว ช่วยงานบ้านและประกอบอาชีพ

จากบริบทโรงเรียนข้างต้น ทำให้ครูพีท ต้องเจอกับความท้าทายมากมาย แต่ด้วย ‘หัวใจ’ ที่รักการเป็นครู เพราะต้องการพัฒนาสังคมที่ตนเองอยู่ ครูพีทเชื่อว่า “การศึกษาเป็นหัวใจสำคัญ ในการพัฒนาสังคม” หากเราอยู่ในสังคมที่มีการพัฒนาการศึกษา เชื่อได้ว่าการใช้ชีวิตจะมีปัจจัยแวดล้อมที่ส่งผลต่อการดำรงชีวิตได้มากขึ้น มีความเสี่ยงในการดำรงชีวิตลดลง และการลงแรงไปกับการทำงาน จะผลิดอก ออกผลไปยังคนในสังคมรุ่นต่อๆไป อันจะเป็นการตอกย้ำการมีความหมาย ของการดำเนินชีวิตของตน หรือพูดง่ายๆว่า จะได้ใช้ชีวิตอย่างมีความหมายที่แท้จริง 

ครูพีทยังได้บอกอีกว่า อยากช่วยเหลือนักเรียน ทั้งด้านวิชาการ และด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต ในด้านวิชาการ ครูพีทจะมีความสุขในการพยายามสอนสิ่งยากๆ เนื้อหาที่เข้าถึงได้ยาก รวมไปถึงเนื้อหาที่ไกลตัวจากนักเรียน ให้นักเรียนได้ตระหนัก และรับรู้ได้ว่า ความรู้ต่างๆ ที่ได้เรียนมา ไม่มีความรู้ใดเลยที่ไม่มีประโยชน์ โดยปรับเนื้อหาจากเดิม ที่เน้นไปที่การทำความเข้าใจ ท่องจำ และอธิบาย คำศัพท์ในวิชาชีววิทยาที่มีความซับซ้อน ยาก เพราะเป็นภาษาที่นักเรียนไม่เคยได้ยิน ไม่เคยใช้ ให้กลายเป็นเนื้อหาที่ยกจากสิ่งแวดล้อมรอบๆตัวของนักเรียน ได้พานักเรียนไปศึกษาสิ่งต่างๆตามธรรมชาติ ทำความเข้าใจธรรมชาติ และสรุปเป็นความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ได้ปลูกฝัง กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ให้นักเรียนได้ลองนำไปใช้ และสรุปความเข้าใจด้วยตนเอง 

ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต ก็จะมีความสุขในการมอบโอกาสต่างๆให้กับนักเรียน ทั้งโอกาสในการพัฒนาตนเอง โอกาสในการประกอบอาชีพ โอกาสในการพัฒนาตนเอง และเห็นผลของการพัฒนาตนเองด้วย

เมื่อครูพีทได้รู้จัก Starfish Education ครูพีทเล่าว่า Starfish Education เป็นแหล่งเรียนรู้ รวมถืงเครื่องมือในทางวิชาการออนไลน์ ที่ช่วยลดความเหลื่อมล้ำ ด้วยการนำความรู้ วิธีการ รวมไปถึง การเครื่องมือต่างๆ ให้นักเรียนได้เรียนรู้ในสิ่งที่ตนสนใจ จึงสนใจเรียนรู้เพิ่มเติม และได้ทดลองใช้ทุกนวัตกรรม รู้สึกว่าเป็นสิ่งที่ช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาได้เป็นอย่างดี ดังนี้

Starfish Labz คอร์สเรียนออนไลน์ ช่วยในการพัฒนาครู และนักเรียน ในเนื้อหาที่ตนสนใจ จากที่ได้เป็นทั้งผู้เรียน และวิทยากร ทำให้เรารู้ว่าครูแต่ละคนมีความสนใจในการพัฒนาตัวเองสูงมาก นักเรียนเองก็มีความตั้งใจ ในการเรียนในสิ่งที่สนใจ และทำผลลัพธ์ออกมาได้เป็นอย่างดี เพียงแต่ ความเหลื่อมล้ำด้านทรัพยากร เช่น คอมพิวเตอร์ อินเตอร์เน็ต เป็นตัวฉุดรั้ง ความตั้งใจนี้

Starfish Class ประเมินสมรรถนะนักเรียน เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ครูได้เจาะลึก วิเคราะห์ และเข้าใจถึงปัญหา และลักษณะของนักเรียน ทำให้ครูวางแผนและแนวทางการสอนได้ดีขึ้น เหมาะสมกับผู้เรียนในแต่ละคนมากขึ้น

Portfolio สำหรับเด็ก ช่วยให้นักเรียนสามารถสร้างแฟ้มสะสมผลงานของตัวเองได้ และเป็นสารตั้งต้น ในการต่อยอดนำไปใชได้อย่างหลากหลาย เป็นการจุดประกายความคิดสร้างสรรรค์ของนักเรียนได้อย่างดี

จาก 3 นวัตกรรมที่ได้กล่าวมา เนื่องจากครูพีทจึงอยากให้ในห้องเรียนเป็นห้องเรียนที่นักเรียนได้อภิปรายกัน โดยอาศัย ความรู้ ความคิด ประสบการณ์ วัฒนธรรม สังคม กรอบความคิด บริบทต่างๆเข้ามาใช้ ในการอภิปรายประเด็นที่ครูกำหนดให้ โดยไม่จำกัดเพียงความรู้ของวิชานั้นๆ แต่ให้นักเรียนได้ใช้มุมมองของตน และพยายามลองใส่มุมมองที่แตกต่างเข้าไป เพื่อให้นักเรียนได้รับรู้ความแตกต่างทางสังคม ผู้คน และเผชิญกับความขัดแย้งต่างๆ ภายในสังคมภายหน้าที่นักเรียนจะได้นำเนินชีวิต ครูพีทจึงให้นักเรียนได้เข้าไปเรียนรู้ และศึกษาเรื่องที่นักเรียนสนใจใน Starfish Labz เพราะนอกเหนือจากครูพีทได้เข้าไปเรียนรู้เพื่อพัฒนาวิชาชีพและนำเทคนิคต่างๆมาสอนให้ห้องเรียน Active แล้ว ในมุมของครูที่อยากจะพัฒนานักเรียนได้เกิดการเรียนรู้และพัฒนาตนเองจึงให้นักเรียน เข้าไปเรียนรู้ในเนื้อหาที่ตนสนใจ และนำความรู้ที่ได้รับมาแลกเปลี่ยน แบ่งปันกับครูและเพื่อนในห้อง ซึ่งถือว่าเป็นการส่งเสริมให้นักเรียนเป็น Active Learner ที่พร้อมจะเรียนรู้ด้วยตนเอง และนอกจากนี้ครูพีทให้ความสนใจ Starfish Class มากที่สุด เพื่อนำมาประเมินสมรรถนะนักเรียน เพราะเป็นการวิเคราะห์ผู้เรียนรายบุคคล ได้อย่างละเอียด ทำให้เข้าใจผู้เรียนได้มากขึ้น ในมุมมอง ความสนใจ ปัญหาต่างๆของผู้เรียน เพื่อช่วยเหลือให้นักเรียนได้โอกาสต่างๆ ตามแต่ที่ครูจะช่วยเหลือได้และครูพีทได้กล่าวถึงท้ายถึงเพื่อนครู หรือให้กำลังเพื่อนครูในการพัฒนาตัวเองต่อไปว่า“เนื้อหาความรู้ทางวิชาการ มีการปรับเปลี่ยนไปตามบริบทของสังคมโลกเสมอ การพัฒนาตนเอง ให้เข้ากับโลกที่หมุนไปอย่างรวดเร็วนั้น ครูต้องมีความคิดแบบ Growth mindset เพื่อยอมรับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นให้ได้ และนำไปสู่นักเรียน เพื่อพัฒนาให้นักเรียนของเรา สามารถใช้ชีวิตต่อไปในอนาคตได้อย่างมีคุณภาพต่อไป”