บทบาทของนักการศึกษากับการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียนยุคโควิด-19

Starfish Academy
Starfish Academy 3659 views • 2 ปีที่แล้ว
บทบาทของนักการศึกษากับการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียนยุคโควิด-19

หลังจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ตั้งแต่ปี 2019 – 2021 ส่งผลกระทบต่อรูปแบบการดำเนินชีวิต เศรษฐกิจตลอดจนระบบการศึกษา ถึงแม้ว่าจะมีวัคซีนแต่ก็ยังไม่เป็นที่แน่นอนว่า สถานการณ์จะเป็นอย่างไรต่อไป โดยเฉพาะการศึกษาไทยก็ยังไม่มีความแน่นอนว่าจะสามารถเปิดเรียนได้หรือไม่ ในบทบาทของนักการศึกษา ได้เล็งเห็นว่านวัตกรรมจะก้าวเข้ามามีส่วนในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้ โดยในครั้งนี้จะเป็นแบ่งปันความคิด มุมมองของบุคลากรทางการศึกษาที่มีส่วนขับเคลื่อนระบบการศึกษาในหลายระดับที่มีต่อการพัฒนานวัตกรรมในโรงเรียนยุคโควิด-19

ผลกระทบต่อการเรียนรู้ของผู้เรียนเมื่อต้องหยุดเรียนนานๆ และการปรับเปลี่ยนวิธีการจัดการเรียนการสอนของโรงเรียน 

นางมุกดา คำวินิจ ผอ.โรงเรียนบ้านปลาดาว อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ - วิธีการจัดการในสถานการณ์โควิด-19 โรงเรียนได้ทำการวิเคราะห์ “ความรู้ที่ถดถอยของนักเรียน” เพื่อแก้ไขปัญหาการเรียนรู้ของนักเรียนในระยะสั้นและระยะยาว โดยการจัดการเรียนรู้หลากหลายรูปแบบเพื่อตอบโจทย์นักเรียนทุกคน เช่น ชุดกิจกรรม Learning Box, การกำหนดรูปแบบการเรียนรู้ด้วยวิธีการออนไลน์ การใช้กล่องการเรียนรู้และชุมชนครู (Real-Time Communication Channel) และการใช้รูปแบบ Community Outreach (ครูรร.บ้านปลาดาว อาสาสมัคร -ครูหรือผู้ปกครอง นักเรียนรุ่นพี่) ซึ่งในการจัดการเรียนการสอนจะใช้วิธีการทั้งหมด 3 รูปแบบ คือ On-hand, On-demand และ Online นอกจากนั้น โรงเรียนยังได้ดำเนินการให้นักเรียนได้พบกับนักจิตวิทยาเดือนละ 1 ครั้ง เพื่อช่วยเหลือนักเรียนในด้านความเครียด และทำการปรับลดเวลาในการเรียนการสอนแบบออนไลน์จาก 50 นาที เหลือ 40 นาที รวมไปถึงครูฝ่ายวิชาการลงพื้นที่เชิงรุก เยี่ยมบ้านนักเรียน พบปะพูดคุยกับผู้ปกครองถึงปัญหาที่โรงเรียนสามารถช่วยได้ จากการปรับเปลี่ยนครั้งนี้ พบว่า เด็กมีความสุข สนุก และเด็กเข้าเรียนออนไลน์เกือบครบ 100% 

นายชำนาญ สังข์ทอง ผอ.โรงเรียนวัดศิลมูบ อ.บางเลน จ.นครปฐม – ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ส่งผลต่อความเครียด ความกังวลใจของครู นักเรียน และผู้ปกครองอย่างมาก โดยครูจะพบปัญหาด้านความรู้ ทักษะ การผลิตสื่อสำหรับการจัดการเรียนการสอน จึงดำเนินการประสานและได้รับความช่วยเหลือจากเขตพื้นที่การศึกษานครปฐม เขต 2 ในการจัดทำสื่อการเรียนการสอนให้โรงเรียนสามารถโหลดใบงาน และวิดีทัศน์ในการจัดการเรียนรู้แก่นักเรียนได้ ด้านนักเรียนจะพบปัญหาคือไม่มีอุปกรณ์สำหรับการเรียนออนไลน์ และผู้ปกครองจะพบปัญหาเรื่องเวลาในการดูแลบุตรหลานในการเรียนออนไลน์ ทั้งนี้ โรงเรียนได้นำ Learning Box หรือ ชุดกล่องความรู้ ให้เด็กใช้ในการเรียนรู้ที่บ้าน แต่สำหรับผู้ปกครองที่ไม่มีเวลาหรือไม่มีความรู้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้ จึงแนะนำให้ใช้วัสดุอุปกรณ์หรือสิ่งแวดล้อมรอบตัวมาใช้ เช่น การทำอาหารที่บ้าน การปลูกพืชผักสวนครัว เป็นต้น 

ความรู้ ทักษะ สมรรถนะสำหรับครูยุคใหม่ในศตวรรษที่ 21

ศน.เกริน ช้อยเครือ ศน.สพป.นครปฐม – ในช่วงสถานการณ์โควิดทำให้เห็นอย่างชัดเจนว่า ครูจะต้องมีการปรับวิธีเรียน เปลี่ยนวิธีสอน จากบทบาทของครูผู้สอนเป็นผู้อำนวยความสะดวก (Facilitator) โดยทำหน้าที่เป็นผู้จัดเตรียมอุปกรณ์ การจัดกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้ผู้เรียนได้แสดงความรู้ ความสามารถ ค้นคว้าหาความรู้ในยุคดิจิตอลได้อย่างดีบนพื้นฐานศักยภาพของนักเรียน อีกทั้งครูจะต้องเป็นไกด์หรือโค้ชในการชี้แนะแนวทางที่ควรจะเป็น กระตุ้นให้นักเรียนสะท้อนผลในด้านการเรียนรู้ เพื่อเป็นการประเมินความเข้าใจของผู้เรียนที่มีต่อบทเรียน และการที่ครูเป็นผู้ร่วมเรียนรู้ ร่วมศึกษา (Co-learner) ครูจะต้องกล้าที่จะศึกษาเรื่องใหม่ที่ตนไม่ถนัด

ผลลัพธ์ที่คาดหวังสำหรับโครงการ TSQP

ดร.สุวิทย์ มุกดาภิรมย์ ผอ.ศพป.ลำพูน เขต 1 - ในการดำเนินงานจะต้องมีความเข้าใจ ร่วมมือร่วมใจในการพัฒนาร่วมกับโรงเรียนเพื่อสร้างการขับเคลื่อนให้เกิดระบบ โดยเฉพาะผู้บริหารเขตฯ ศึกษานิเทศน์ที่ร่วมการนิเทศติดตาม สร้างความเข้าใจ ร่วมมือร่วมใจในการดำเนินการ ซึ่งทางโรงเรียนสามารถดำเนินการได้เป็นอย่างดีจากการสนับสนุน ส่งเสริมจากทางมูลนิธิฯ ทั้งนี้ สนง.เขตฯ ได้มีเป้าหมายในการที่จะทำอย่างไรให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริงตามนโยบาย 9 จุดเน้น ซึ่งทั้งหมดนี้ตรงกับแนวทางที่มูลนิธิต้องการที่จะพัฒนาโรงเรียนให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืนและเป็นระบบ เรื่องที่ 2 การที่จะทำให้ครูเกิดการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง เข้าใจเรื่องของหลักสูตรและผู้เรียน สามารถนำไปประยุกต์โดยเฉพาะทักษะชีวิตให้เกิดกับผู้เรียนได้ เรื่องที่ 3 การพัฒนาทางด้านวิชาชีพ ทักษะชีวิตอย่างเข้าใจและปฏิบัติได้ของผู้เรียน 

แนวทางการพัฒนานวัตกรรมการศึกษาในโรงเรียน

ดร.วนิขช์ตา โชติวิศิษฐ์กุล หน.กลุ่มงานพัฒนาระบบการจัดการศึกษาตลอดชีวิต ศธจ.ชม. - นวัตกรรมการศึกษา คือ การสร้างหรือการนำสิ่งใหม่ๆ เข้ามาเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมจากวิธีการที่ทำอยู่เดิม สำหรับการพัฒนาต่อยอด คือการเปลี่ยนแปลง ประยุกต์ที่มีความใหม่ที่เห็นได้อย่างชัดเจนและเพิ่มมูลค่าให้สิ่งต่างๆ ซึ่งแนวคิดพื้นฐานที่ส่งผลต่อนวัตกรรมการศึกษา จำแนกได้ 4 ประการ คือ ความแตกต่างระหว่างบุคคล (Individual Different) ความพร้อม (Readiness) การใช้เวลาเพื่อการศึกษา การขยายตัวทางวิชาการและการเปลี่ยนแปลงของสังคม ทั้งนี้ สำหรับนักเรียนกับการพัฒนานวัตกรรมในช่วงโควิด-19 คือ ห้องเรียนในอนาคตที่หลากหลาย เทคโนโลยีต่างๆ เข้ามามีส่วนช่วยในการออกแบบการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับผู้เรียนมากที่สุด 

สำหรับกระบวนการนวัตกรรม ถือได้ว่าเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้องค์กรสามารถดำรงอยู่และเจริญเติบโตต่อไปได้ ซึ่งกระบวนการประกอบด้วยส่วนที่สำคัญหลายประการ อาทิเช่น 

1) การค้นหา (Searching) เป็นการสำรวจสภาพแวดล้อมต่างๆ ทั้งภายในและภายนอก เพื่อวิเคราะห์ตนเอง หาอัตลักษณ์ จุดแข็ง จุดอ่อนทั้งโอกาสและอุปสรรค สำหรับการนำไปสู่จุดเริ่มต้นการเปลี่ยนแปลงในอนาคต 

2) การเลือกสรร (Selecting) เป็นการตัดสินใจเลือกสิ่งที่สำรวจพบเหล่านั้น เพื่อจะนำไปประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับองค์กร 

3) การนำไปปฏิบัติ (Implementing) เป็นการเปลี่ยนแปลงสิ่งที่มีศักยภาพ ไปสู่การสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ ขึ้น และนำสิ่งเหล่านั้นออกเผยแพร่ทั้งภายในและภายนอกองค์กร 

ซึ่งกระบวนที่จะนำไปสู่ความสำเร็จในการสร้างนวัตกรรม คือ การนำเอากระบวนการ PLC หรือ Lesson Study รวมทั้งแนวคิดเชิงออกแบบมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนานวัตกรรม โดยการกำหนดให้ครูในโรงเรียนมีส่วนร่วมในการพัฒนานวัตกรรม และออกแบบการสร้างทดลองใช้นวัตกรรมให้สอดรับกับการทำงานปกติของครูผู้สอน 

สรุปได้ว่า ความเข้าใจในการสร้างนวัตกรรมที่พัฒนาขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเหตุผลให้เราต้องมีการพัฒนานวัตกรรม จากการเปลี่ยนแปลงหลายสิ่งหลายอย่าง ทั้งนี้ในการพัฒนานวัตกรรมสามารถทำให้เราอยู่รอดได้ มีวิธีการ แนวทางในการพัฒนานวัตกรรมที่เป็นลำดับขั้นตอน นับได้ว่า สถานการณ์ในตอนนี้ส่งผลให้เกิดข้อจำกัดในหลายๆ ด้าน แต่อย่างน้อยภายใต้สถานการณ์ที่กดดัน ถือได้ว่าเป็นตัวเร่ง หรือเป็นกรอบของการเปลี่ยนแปลง เรียนรู้ พัฒนาปรับตัวด้วย

มาร่วมเรียนรู้กับ Starfish Labz

แหล่งเรียนรู้และชุมชนออนไลน์เพื่อนักการศึกษาและผู้ปกครอง

ลงทะเบียน

Related Courses

การเรียนแบบบูรณาการ
ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม
basic
2:00 ชั่วโมง

Micro Learning การเรียนรู้แบบพอดีคำ

ฉีกกฏการเรียนการสอนแบบเดิมด้วยเทรนด์การเรียนรู้แนวใหม่แบบสั้น ง่าย ได้ความรู้ กับเทคนิคการสอนแบบพอดีคำ เพื่อลดภาระและ ...

Starfish Future Labz
Starfish Future Labz
Micro Learning การเรียนรู้แบบพอดีคำ
Starfish Future Labz

Micro Learning การเรียนรู้แบบพอดีคำ

Starfish Future Labz
เครืองมือครู
ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา ด้านความสัมพันธ์ การบริหารจัดการตนเอง
basic
2:00 ชั่วโมง

การออกแบบกล่องเพื่อการเรียนรู้ (Learning Box)

เนื่องจากสถานการณ์โควิดทำให้โรงเรียนไม่สามารถจัดการเรียนการสอนได้ตามปกติ และเด็กจำเป็นต้องเรียนที่บ้าน Learning box ...

Starfish Academy
Starfish Academy
การออกแบบกล่องเพื่อการเรียนรู้ (Learning Box)
Starfish Academy

การออกแบบกล่องเพื่อการเรียนรู้ (Learning Box)

Starfish Academy
เครืองมือครู
ด้านความร่วมมือการ ทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม
basic
1:30 ชั่วโมง

Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์

เครื่องมือช่วยครูในการเรียนออนไลน์ในคอร์สนี้ แนะนำเครื่องมือที่น่าสนใจ 3 ตัวช่วย คือ Google Earth, Line Open Chat แ ...

Starfish Academy
Starfish Academy
Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์
Starfish Academy

Micro Learning เครื่องมือช่วยสอนการเรียนออนไลน์

Starfish Academy
เครืองมือครู
ด้านความร่วมมือการ ทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ ด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ ด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม ด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา
basic
1:30 ชั่วโมง

Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1

คุณภาพของผู้เรียนนอกจากจะเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบในตัวผู้เรียนเอง แล้วกระบวนการเรียนการสอนที่ครู จัดให้เป็นสิ่งสำคัญต่อผลสัม ...

Starfish Academy
Starfish Academy
Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1
Starfish Academy

Micro Learning เทคนิคการจัดการเรียนการสอน 1

Starfish Academy
1029 ผู้เรียน

Related Videos

Happy Kit นวัตกรรมนิทาน HAPPY KIT
27:31
Starfish Academy

Happy Kit นวัตกรรมนิทาน HAPPY KIT

Starfish Academy
53 views • 1 ปีที่แล้ว
Happy Kit นวัตกรรมนิทาน HAPPY KIT
Makerspace Day #2
04:27
Starfish Academy

Makerspace Day #2

Starfish Academy
279 views • 2 ปีที่แล้ว
Makerspace Day #2
Starfish Country Home School Foundation [ENG]
03:43
Starfish Academy

Starfish Country Home School Foundation [ENG]

Starfish Academy
84 views • 3 ปีที่แล้ว
Starfish Country Home School Foundation [ENG]
MetamorCBE ชุดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานสมรรถนะผ่านการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางความคิด
24:56
Starfish Academy

MetamorCBE ชุดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานสมรรถนะผ่านการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางความคิด

Starfish Academy
160 views • 1 ปีที่แล้ว
MetamorCBE ชุดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ฐานสมรรถนะผ่านการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางความคิด