โครงการอบรมเพื่อพัฒนาความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน (หลักสูตรฐานสมรรถนะ)

เทคนิคการถ่ายทอดที่มีประสิทธิภาพ : การสร้างการมีส่วนร่วมในการสอนออนไลน์/การตั้งคำถาม Mentimeter

การจัดการเรียนรู้ร่วมกันผ่านประสบการณ์ด้วยเครื่องมือสร้างพรีเซนเทชัน Mentimeter

สำหรับเทคนิคการถ่ายทอดที่มีประสิทธิภาพ ในการจัดการเรียนรู้ร่วมกันผ่านประสบการณ์ ในความคิดเห็นของครู “การได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับผู้อื่นมีความสำคัญอย่างไร” และ “วง PLC ทำอะไรบ้าง” 

การ PLC คือ การกำหนดประเด็นปัญหาในการแก้ไขปัญหา เป็นการแลกเปลี่ยน พูดคุยถึงปัญหาและวิธีแก้ไข และนำเทคนิคต่างๆ ของแต่ละคนมาร่วมกันคิดถึงวิธีการที่เหมาะสมกับบริบทของแต่ละโรงเรียน วางแผนและปรับเป็นนวัตกรรม ทดลองนำไปใช้ และกลับมาพูดคุยอีกครั้งว่าสามารถใช้ได้ตามแผนหรือไม่อย่างไร โดยกระบวนการ PLC จะทำซ้ำไปเรื่อยๆ เพื่อพัฒนาต่อยอด จนก่อให้เกิดเป็นนวัตกรรมที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งตรงกับทฤษฎีการเรียนรู้จากประสบการณ์ : Experiential Learning Theory (ELT) ของนักการศึกษา เดวิด เอ โคล์บ (David A.Kolb) กล่าวว่า การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์ โดยเรียนรู้จากประสบการณ์ของตนเองและนำมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์ ซึ่งประกอบไปด้วย 4 ขั้นตอน คือ 

1)  การจัดการเรียนให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ผ่านประสบการณ์ (Experiencing) 

2) เปิดโอกาสให้เด็กนำประสบการณ์ต่างๆ มาสะท้อน (Reflect) โดยการกระตุ้นถามให้ทุกการเรียนรู้ขับเคลื่อน การถามที่ดีคือ การถามแบบปลายเปิด การถามชวนคิด หลังจากนั้นนำปัญหาหรือเทคนิคต่างๆ รวบรวมเป็นความคิด 

3)  การวิเคราะห์ (Thinking) ปรับแนวทางในการแก้ไขปัญหา 

4) การทดลองนำไปใช้หรือปรับใช้ในห้องเรียน (Active) เหมือนกับการทำ PLC ของครูว่าสามารถทำได้หรือไม่และเป็นไปตามแผนหรือไม่ แล้วนำมาสะท้อนผล ดังนั้น ครูสามารถนำประสบการณ์ที่ได้มาจัดกระบวนการตามขั้นตอน จะทำให้เห็นถึงการเรียนรู้ที่มาจากประสบการณ์ต่างๆ และการเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมซึ่งเป็นสิ่งสำคัญ ทั้งนี้จากผลการวิจัยของนักการศึกษา พบว่าสามารถส่งเสริมการเรียนรู้ได้จริง

ครูใช้เครื่องมือหรือเทคนิคอะไร ที่ช่วยให้นักเรียนได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็น

ถ้าครูบอกว่าการมีส่วนร่วมในการเรียนรู้เป็นสิ่งสำคัญ และครูเองก็มีประสบการณ์ที่ได้เรียนรู้ร่วมกันกับเพื่อนครูและเห็นผลมากมาย ไม่ว่าจะเป็นด้านนวัตกรรม แนวทางการแก้ไขปัญหา หรือการพัฒนาตนเองของครู ถ้าในชั้นเรียนของครูอยากจะจัดกิจกรรมหรือเปิดโอกาสให้เด็กๆ มีส่วนร่วม ครูใช้เครื่องมือหรือเทคนิคอะไรที่ช่วยให้นักเรียนได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน อาจจะสรุปได้ว่า ครูอาจจะใช้เครื่องมือหรือเทคนิคที่หลากหลาย เช่น การสนทนากลุ่ม การจัดกลุ่มย่อย การแชร์ความคิดเห็นในกลุ่ม การใช้กิจกรรมกลุ่ม การส่งเสริมให้เด็กกล้าแสดงออก ให้ความสำคัญกับการตั้งคำถาม (Q&A) การใช้เทคนิคแชร์ความคิด (Share & Learn) ถ้าเป็นการสอนออนไลน์ใช้เครื่องมือ Mentimeter เกมส์ สร้างสถานการณ์จากประสบการณ์จริง การเรียนรู้จากประสบการณ์ของนักเรียน การนำสื่อเทคโนโลยีและนวัตกรรมไปใช้พัฒนาการเรียนการสอนตามบริบทของสถานศึกษา เป็นต้น 

ดังนั้น เมื่อครูเห็นว่า การจัดการเรียนการสอนให้เด็ก การเปิดโอกาสให้เด็กมีส่วนร่วมหรือเปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้ตามความสนใจเป็นสิ่งที่สำคัญ ไม่ว่าจะเครื่องมืออะไรก็ย่อมส่งผลทีดีและเป็นประโยชน์ทั้งนั้น และในวันนี้จะมาแนะนำเครื่องมือที่ชื่อว่า Mentimeter ที่จะช่วยสร้างการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมได้อย่างไร

Mentimeter คืออะไร

Mentimeter เป็น Web Application ที่ช่วยกระตุ้นให้เกิดการมีส่วนร่วมในการตอบคำถาม การระดมความคิดเห็น การ Vote หรือประเด็นต่างๆ และสามารถแสดงผลได้หลายรูปแบบ

ข้อดีของ Mentimeter คือ มีรูปแบบการนำเสนอข้อมูลที่หลากหลาย เช่น Word Cloud, Quiz, Scale และ Vote ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ใช้งานง่าย ไม่จำกัดจำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรม และแสดง Test Data ได้ ช่วยให้เด็กเข้าใจมากขึ้นว่ากิจกรรมที่เกิดขึ้นจะเห็นผลลัพธ์อย่างไร

ข้อจำกัดของ Mentimeter คือ Free Version ใน 1 Presentation จะมีได้แค่ 2 กิจกรรมหลัก (2 Slides) มีโจทย์ประเภท Quiz Competition ได้สูงสุด 5 ข้อคำถาม และสามารถ Export ในรูปแบบไฟล์ PDF เท่านั้น

สำหรับการสร้าง Mentimeter วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องเตรียม คือ คอมพิวเตอร์และสามาร์ทโฟน สัญญาณอินเทอร์เน็ต การใช้งานผ่าน Gmail หรือ Facebook 

ขั้นตอนการสร้าง Mentimeter

1. ไปที่ www. Mentimeter.com

2. การสมัครเข้าใช้งาน สามารถสมัครเข้าใช้งานผ่าน Gmail หรือ Facebook

3. การสร้าง presentations คลิกที่ New presentation ในหน้า My presentations 

4. จากนั้นจะปรากฏกล่องข้อความ Create new presentation ให้กรอกชื่อกิจกรรม หรือชื่อบทเรียนที่จะใช้ในการสร้าง presentation แล้วคลิกที่ปุ่ม Create presentation

5. เลือกPresentation ที่ต้องการนำเสนอ โดยเครื่องมือหลักที่นิยมใช้ในการสร้าง presentation เช่น Multiple choice, Word Cloud, Open Ended Scale เป็นต้น 

ยกตัวอย่างวิธีการสร้าง Word Cloud คลิก Type เลือก Word Cloud จะพบข้อความทางด้านขวามือ Your Question ? (กรอกหัวข้อคำถาม หรือหัวเรื่อง) หลังจากนั้นกรอกจำนวนที่จะให้แสดงความคิดเห็นได้ ตรงช่อง Entries per participant ? สามารถแทรกภาพประกอบได้ที่ช่อง Image ทั้งนี้ สามารถกำหนดให้แสดงความคิดเห็นแค่ครั้งเดียวหรือหลายครั้งได้ โดยคลิกที่ข้อความ Extras : let participant submit multiple times เมื่อกำหนดเสร็จแล้วให้คลิกที่ปุ่ม Present ก็จะได้ presentation 1 หน้าในรูปแบบ Word Cloud

6. ถ้าต้องการสร้าง Slide เพิ่ม ให้คลิกที่ปุ่ม Add Slide และทำการเลือกรูปแบบ presentations ที่ต้องการนำเสนอต่อไป

7. กรณีต้องการ Share ข้อมูลหรือการนำไปใช้ คลิกที่ Share ทำการ Copy Link หรือ Download QR 

8. การ Export ข้อมูล ไปที่หน้า My presentation คลิกปุ่ม ... เลือก Export results

สรุปได้ว่า Mentimeter เป็น Application ที่ช่วยสร้าง Presentation ให้ผู้มีส่วนร่วมได้เข้ามามีส่วนร่วมได้แบบไม่จำกัด และแสดงความคิดเห็นแบบ Real-time สนุกเรียนรู้ไปด้วยกัน มีรูปแบบการสร้างสไลด์ที่หลากหลายไม่ว่าจะเป็น Content สามารถให้เด็ก Reaction ได้ สร้างคำถามได้หลากหลายรูปแบบ สามารถสร้างเป็นโจทย์คำถามในลักษณะถาม-ตอบได้อีกด้วย

อ.ศิริรัตน์ คำจูกัลย์ (โค้ชส้ม)