Starfish Talk : จะ On อะไรก็ไม่สำคัญเพราะครูเราเอาอยู่

เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2564 ที่ผ่านมา Starfish Talk Live ได้มีโอกาสพูดคุยกับครูพิม  วรรณพิศา พฤกษมาศ (ครูมีไฟหัวใจฮีโร่ ในโครงการ Starfish Teacher Hero) ซึ่งประเด็นในการพูดคุยเป็นเรื่องเกี่ยวกับแนวทางการจัดการเรียนการสอนในยุคโควิด-19 หัวข้อ “จะ On อะไรก็ไม่สำคัญ เพราะครูเราเอาอยู่” ตอน จาก On-hand เป็น On-site เราลองมาดูกันค่ะว่า ครูพิมของเราจะมีแนวทางในการจัดการเรียนการสอนอย่างไรให้เหมาะสมกับสถานการณ์เช่นนี้ค่ะ 

ก่อนอื่น..ทำไมครูพิมถึงลุกขึ้นมาเป็น Teacher Hero ?

เพราะมองเห็นถึงปัญหาของเด็กๆในช่วงปิดเทอม ส่วนใหญ่จะว่างและเล่นแต่โทรศัพท์มือถือ ซึ่งทำให้เด็กขาดการพัฒนาทักษะในด้านต่างๆอย่างต่อเนื่อง จึงได้มาเข้าร่วมโครงการ Teacher Hero เพื่อที่จะได้กลับไปจัดกิจกรรมเพื่อพัฒนาทักษะให้กับเด็กๆ ในช่วงปิดเทอม อีกทั้งยังเป็นการส่งเสริมให้เด็กได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์มากที่สุดอีกด้วย

ขั้นตอนการทำกิจกรรมช่วงนั้นเป็นอย่างไร ?

1.วางคอนเซปต์กิจกรรมที่จะทำ โดยใช้ชื่อว่า “Stay Home Stay Fun อยู่บ้านให้สนุก”

2.ประสานงานกับเด็ก ผู้ปกครอง ว่ามีใครสนใจเข้าร่วมกิจกรรมบ้าง

3.ออกแบบกิจกรรมแบบบูรณาการ โดยใช้กระบวนการ STEAM Design Process ซึ่งเป็นกิจกรรมที่เด็กสามารถทำที่บ้านได้อย่างสนุก ซึ่งประกอบด้วย 5 กิจกรรมย่อย คือ 

• กิจกรรมที่ 1: เปิดเทอมใหม่ เด็กๆ อยากทำอะไรสำหรับใส่อุปกรณ์การเรียน 
• กิจกรรมที่ 2: ในสถานการณ์เช่นนี้ เด็กๆ อยากประดิษฐ์อุปกรณ์อะไรเพื่อป้องกันตัวเองจากเชื้อโรค 
• กิจกรรมที่ 3: ปิดเทอมนี้ เด็กๆ จะทำอาหารอะไรรับประทาน เพื่อให้ตัวเองแข็งแรง
• กิจกรรมที่ 4: เมื่อมองดูของเล่นที่มี เด็กๆ อยากสร้างสรรค์ของเล่นชิ้นใหม่เป็นอะไรดี
• กิจกรรมที่ 5: สิ่งที่เรามีสามารถแปลงร่างเป็น...ได้นะ 

4.จัดทำกล่อง Stay Home Stay Fun ซึ่งเปรียบเสมือน Makerspace เคลื่อนที่ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับเด็กๆ ในการทำกิจกรรมที่บ้าน

5.ลงพื้นที่เพื่อนำใบกิจกรรมและกล่อง Stay Home Stay Fun ไปให้กับกลุ่มเป้าหมาย พร้อมกับแนะนำกระบวนการ STEAM Design Process 

6.ให้เด็กและผู้ปกครองส่งผลงานมาทางช่องทางออนไลน์ในรูปแบบของคลิปวิดีโอ

ขั้นตอนไหนที่ท้าทายที่สุด ?

ขั้นตอนที่ท้าทายที่สุด คือ เมื่อนำใบงานไปให้กับเด็กๆ และผู้ปกครองแล้ว พอถึงช่วงการส่งผลงาน บางบ้านเงียบหายไป ดังนั้น จึงต้องมีวิธีการกระตุ้นและโน้มน้าวใจให้ส่งผลงาน โดยการนำคลิปวิดีโอของบ้านที่ส่งมาแล้ว ส่งไปในกรุ๊ปไลน์ เพื่อเสริมแรงและเสริมพลังให้กับเด็กๆ และผู้ปกครองบ้านอื่นๆ ได้รับชมและอยากที่จะทำผลงานให้สำเร็จให้ได้

กำหนดเวลาในการทำกิจกรรมอย่างไร ?

ใน 5 กิจกรรมย่อยจะไม่มีการกำหนดเวลาในการทำกิจกรรม และไม่กำหนดว่าจะต้องทำกิจกรรมใดก่อน เด็กๆ สามารถเลือกทำกิจกรรมที่ตนเองอยากทำได้เลยโดยไม่ต้องเรียงลำดับ แต่จะใช้วิธีการกำหนดช่วงวันสำหรับการส่งผลงานทั้งหมดว่าเด็กๆ จะต้องส่งภายในเมื่อไหร่ เพราะแต่ละกิจกรรมเด็กแต่ละคนก็จะใช้เวลามากน้อยไม่เท่ากัน

ผลที่เกิดขึ้นจากการทำกิจกรรมเป็นอย่างไร ?

1. ตอนแรกวางกลุ่มเป้าหมายไว้ 20 คน แต่พอลงมือทำกิจกรรมจริงๆ สรุปมีผู้เข้าร่วมทั้งสิ้น 40 คน เนื่องจากเวลาที่ไปลงพื้นที่ เราได้กลุ่มเป้าหมายเพิ่มขึ้น เพราะเด็กๆ ในชุมชน เมื่อเห็นเพื่อนทำกิจกรรมเขาก็อยากทำด้วย 
2. ผู้ปกครองและเด็กๆ รู้สึกตื่นเต้นและดีใจที่ได้ทำกิจกรรม 
3. ได้ขยายแพลตฟอร์มของ Starfish Labz ไปให้เด็กๆ ได้เข้าไปเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการ STEAM Design Process และค้นหาตัวอย่างในการทำกิจกรรมต่างๆ 
4. ได้นำเครื่องมือ Starfish Class ไปให้เด็กๆ ได้ประเมินตนเองตามทักษะในศตวรรษที่ 21
5. เด็กๆ ได้ฝึกที่จะแยกแยะทักษะที่ตัวเองได้เรียนรู้ในแต่ละด้าน ซึ่งจะทำให้เขาได้เห็นพัฒนาการของตัวเอง

ในปัจจุบัน มีรูปแบบการจัดการเรียนการสอนเป็นแบบไหน ?

ทางโรงเรียนจะใช้วิธีการสอนในรูปแบบ On-site เต็มรูปแบบ ซึ่งในหนึ่งสัปดาห์จะจัดการเรียนการสอนทั้งหมด 6 วัน (วันจันทร์-วันเสาร์) โดยจะใช้วิธีการออกแบบกิจกรรมแบบบูรณาการและนำกระบวนการหรือนวัตกรรมต่างๆ มาประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมอย่างเหมาะสมกับการเรียนรู้ของเด็ก เพื่อให้เด็กเกิดทักษะต่างๆ ได้ครบตามเป้าหมายและจุดประสงค์ที่เราตั้งไว้ 

ประสบการณ์การจัดกิจกรรมโดยกระบวนการ STEAM Design Process ?

จากประสบการณที่ผ่านมา โดยมากเด็กๆ จะชอบหน่วยการเรียนรู้ของเล่นของใช้ เพราะเขาได้ประดิษฐ์สิ่งที่เขาอยากทำและเขาได้ไปลองเล่นด้วย ซึ่งกระบวนการจะเริ่มตั้งแต่ 

1. ASK : เป็นคำถามเปิดกว้างให้กับเด็กๆ เช่น ในวันคริสต์มาสนี้ เด็กๆ อยากทำของเล่นอะไร เป็นต้น
2. IMAGINE : ให้เด็กๆ ได้จินตนาการโดยการวาดภาพของเล่นที่เขาจะประดิษฐ์ขึ้นมาว่าหน้าตาประมาณไหน
3. PLAN : ให้เด็กๆ วางแผนว่าจะใช้อุปกรณ์อะไรบ้างที่จะประดิษฐ์ของเล่นขึ้นมา 
4. ACTION : ให้เด็กๆ ได้ลงมือประดิษฐ์ของเล่นของตัวเองตามแผนที่วางไว้
5. REFLECTION : ให้เด็กๆ ได้สะท้อนว่าหลังจากสร้างสรรค์ผลงานเสร็จ เราพบปัญหาอะไรบ้าง จะปรับปรุงแก้ไขและพัฒนาอย่างไรให้ดียิ่งขึ้น

เทคนิคการสอนของครูพิม แบบไหนที่เอาอยู่ ?

1. เปิดใจ ลองเปลี่ยนบทบาทจากครูหรือพ่อแม่ ไปเป็นเพื่อนหรือเป็นโค้ช ในการอำนวยความสะดวกและเรียนรู้ไปพร้อมกับเด็กๆ 
2. หาจุดยืนของตัวเอง ว่าเราอยากใช้กระบวนการ หรือนวัตกรรมแบบไหนในการจัดการเรียนการสอน
3. นำกระบวนการ หรือนวัตกรรมมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของเด็ก
4. มองหาแพล็ตฟอร์ม แอปพลิเคชั่น หรือโปรแกรมต่างๆ มาใช้ในการจัดการเรียนการสอน 
5. บูรณาการกิจกรรมให้เป็น เพราะจะทำให้เด็กได้เรียนรู้ทุกๆ ทักษะไปในเวลาเดียวกัน

สรุปได้ว่า ในการจัดการเรียนการสอนในยุคนี้ จริงๆ แล้วความสำคัญไม่ได้ขึ้นอยู่กับรูปแบบในการจัดการเรียนการสอน เพราะไม่ว่าจะสอนแบบ on อะไรก็ตาม เชื่อว่าคุณครูทุกท่านสามารถรับมือได้อย่างแน่นอน หากคุณครูมีการปรับตัว และมีแนวทางในการจัดการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับบริบทของเด็ก สามารถออกแบบกิจกรรมแบบบูรณาการ และนำกระบวนการเรียนรู้หรือนวัตกรรมต่างๆ มาปรับใช้ในการจัดการเรียนการสอน ได้อย่างหลากหลาย ซึ่งจะส่งผลให้เด็กสามารถเกิดการเรียนรู้ได้อย่างแท้จริงและเกิดการทักษะต่างๆ ตามที่คุณครูตั้งใจไว้ได้ค่ะ

หากคุณครูท่านใดที่พลาดการรับชม Starfish Talk Live สามารถเข้าไปรับชมย้อนหลังได้ที่ www.facebook.com/starfishlabz/videos/290783892793344