ชวนลูก Reskills สู่อาชีพมาแรงแห่งโลกอนาคต

คงปฏิเสธไม่ได้ว่าการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีในยุคนี้เป็นไปอย่างรวดเร็ว วิถีชีวิตของผู้คนก็ค่อยๆ เปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัด หากว่าใครปรับตัวไม่ทันก็อาจเข้าขั้นตกยุค สำหรับคนเป็นพ่อแม่ เราไม่อาจจินตนาการได้เลยว่าในโลกอีก 20 ปีข้างหน้าที่ลูกหลานต้องเผชิญนั้นจะเป็นอย่างไร แต่อย่างหนึ่งที่เราพอจะมั่นใจได้ก็คือ ทักษะบางอย่างในยุคนี้อาจไม่จำเป็นสำหรับอาชีพในอนาคตอีกแล้ว การเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ จึงเป็นหัวใจสำคัญในการปลูกฝังทักษะอาชีพสำหรับเด็กๆ ในวันนี้

Reskill คืออะไร ทำไมต้องทำ?

เมื่อเทคโนโลยีและปัญญาประดิษฐ์ หรือ A.I. (Artificial Intelligence) ถูกนำมาใช้ในหลายสายงาน ทั้งยังทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพแทนที่การทำงานของมนุษย์ หากมนุษย์อย่างเราๆ ไม่เร่งปรับตัวให้ก้าวทันเทคโนโลยีก็อาจเสียโอกาสในการทำงานหลายๆ อย่างไปได้ การ Reskill จึงเป็นกระบวนการเรียนรู้ทักษะใหม่เพื่อให้มีความสามารถทำงานในโลกอนาคตที่แตกต่างไปจากเดิมได้ ทั้งนี้คำว่า Reskill เป็นคำที่มักใช้กับสายงานพัฒนาบุคลลากร (HR) ในการเพิ่มทักษะให้กับบุคคลากรในองค์กร แต่สำหรับพ่อแม่นั้น ก็สามารถนำการ Reskill มาใช้เพื่อเตรียมความพร้อมเด็กๆ สู่การทำงานในอนาคตได้ 

Reskill สู่อาชีพในอนาคต 

ว่ากันว่าอีก 10 ปีข้างหน้าแม้จะมีหลายอาชีพหายไป แต่เด็กๆ ที่อยู่วัยประถมในวันนี้ ก็อาจมีอาชีพที่เป็นทางเลือกใหม่ๆ เพิ่มขึ้น ปัญหาก็คืออาชีพแห่งอนาคตเหล่านี้ ไม่ได้อยู่ในกรอบของโลกปัจจุบัน การเรียนรู้และวิธีคิดของผู้ใหญ่อย่างเราๆ รวมทั้งสถาบันต่างๆ หากปรับตัวไม่ทัน ก็อาจทำให้เด็กๆ เสียโอกาสได้ ลองมาดูกันว่า อาชีพที่(อาจ)เป็นไปได้ในอนาคตมีอะไรและจำเป็นต้อง Reskill อย่างไรบ้าง

• เปลี่ยนเด็กติดเกมสู่ Professional Gamer 

ปัจจุบันอาจเริ่มเห็นเกมเมอร์กลายเป็นอาชีพที่ประสบความสำเร็จกันบ้างแล้ว แต่สังคมไทยก็อาจยังไม่ได้ให้ความสนใจเท่าที่ควร และยังอาจมีทัศนคติที่ไม่ดีนักต่อการเล่นเกม อย่างไรก็ตาม ข้อมูลจาก Newzoo องค์กรวิเคราะห์ข้อมูลในอุตสาหกรรมเกมออนไลน์ ระบุว่า อุตสาหกรรมเกมออนไลน์เติบโตอย่างมาก มีแนวโน้มว่าการสตรีมเกมออนไลน์ อาจทำให้เกิดรายได้ถึง 1 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ 

จากข้อมูลดังกล่าว ก็มีความเป็นไปได้ว่า อาชีพที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมนี้จะเติบโตอย่างมากในอนาคต การเล่นเกมจึงอาจไม่ใช่เพื่อสนุก แต่อาจกลายเป็นอาชีพที่ทำให้ประสบความสำเร็จระดับโลก หรืออาจกลายเป็นผู้พัฒนาเกมออนไลน์ สร้างรายได้มหาศาล

Skill หรือทักษะสู่อาชีพในอุตสาหกรรมเกม อาจเริ่มต้นจากความรับผิดชอบในตนเอง แบ่งเวลาได้อย่างเหมาะสม ฝึกการทำงานระหว่างมือกับสายตา (Hand-eye coordination) มีทักษะในการใช้เทคโนโลยี มีความรอบรู้ในเกมที่ตนเล่น ทั้งนี้การเล่นเกมยังอาจต่อยอดเป็นอาชีพอื่นๆ เช่น นักออกแบบเกม แอนิเมเตอร์ หรือนักเขียนสคริปต์เกม 

• นักเข้ารหัสเชิงควอนตัม เพื่อความปลอดภัยโลกไซเบอร์  

เพราะชีวิตส่วนใหญ่ของเราอยู่ในโลกออนไลน์ การป้องกันข้อมูลส่วนตัวในโลกไซเบอร์จึงเป็นสิ่งสำคัญในอนาคตผู้ที่จะสร้างความปลอดภัยเหล่านี้ให้เกิดขึ้นได้ก็คือ นักเข้ารหัสเชิงควอนตัม (Quantum Cryptography) เพราะการเข้ารหัสเชิงควอนตัมเป็นเทคโนโลยีที่มีศักยภาพสูง สามารถปกป้องโครงสร้างพื้นฐานในการติดต่อสื่อสารจากการถูกโจมตีทางไซเบอร์ได้ แม้จะเป็นวิธีที่ยังไม่ได้ใช้ในปัจจุบัน แต่หากสามารถทำได้จริง ก็จะรักษาความปลอดภัยได้จากการโจมตีทุกรูปแบบ

แม้ว่าการเข้ารหัสเชิงควอนตัมยังไม่ถูกนำมาใช้เชิงพานิชย์ แต่ก็มีแนวโน้มว่าในอนาคต ความรู้เกี่ยวกับการเข้ารหัสเชิงควอนตัมได้ อาจมีประโยชน์ต่อการทำงาน ทักษะที่จำเป็นสำหรับอาชีพนี้อาจเริ่มจากการศึกษาข้อมูลพื้นฐานเรื่องอะตอม ควอนตัม และคอมพิวเตอร์ควอนตัม ควรมีพื้นฐานการทำงานในห้องทดลอง เข้าใจกระบวนการทางวิทยาศาตร์และสามารถคิดอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ได้ 

• นักดิจิทัลดีท็อกซ์...ที่ไม่ใช่แค่การบำบัด 

ในอนาคตมีแนวโน้มว่าผู้คนจะใช้เวลาในโลกออนไลน์มากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งหากไม่สามารถรักษาสมดุลระหว่างโลกออนไลน์และความสัมพันธ์ในชีวิตจริงได้ ก็อาจส่งผลเสียกระทบต่อสุขภาพกายใจได้ ในอนาคตอาชีพดิจิทัลดีท็อกซ์ ที่ช่วยบำบัดอาการป่วยจากการใช้สื่อออนไลน์จึงอาจเป็นอาชีพที่มีความสำคัญ

ทักษะสำคัญสู่การเป็นนักดิจิทัลดีท็อกซ์ คือ ความฉลาดทางอารมณ์ หรือ มี EQ ที่ดี ซึ่งหมายถึงความสามารถในการเข้าใจอารมณ์ตนเองและเข้าใจอารมณ์ผู้อื่น ในขณะเดียวกันก็ต้องมีทักษะการสื่อสารเชิงบวก สามารถผสมผสานการสื่อสารระหว่างมนุษย์ด้วยกัน เข้ากับการใช้ชีวิตในโลกดิจิทัล นำไปสู่การบำบัดเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางใจต่อการใช้ชีวิตในยุคดิจิทัลได้

• Disrupt งานธนาคารสู่การเป็นนักวางแผนเงินสกุลดิจิทัล

เงินสกุลดิจิทัลเกิดจากการพัฒนาระบบการโอนเงินที่สาธารณะร่วมกันทำงาน โดยไม่ต้องใช้สถาบันการเงินหรือหน่วยงานใดเป็นตัวกลางในการตรวจสอบและบันทึกข้อมูลการโอนเงิน แต่ใช้การตรวจสอบร่วมกันผ่านคอมพิวเตอร์ของทุกคนในระบบ เครื่องใดตรวจสอบได้ก่อนจะได้รางวัลเป็นเหรียญในสกุลเงินดิจิทัล และข้อมูลที่ตรวจสอบเสร็จแล้ว จะถูกนำไปเก็บไว้ในรายการประวัติธุรกรรมที่เป็นบล็อกเชน (Block Chain) ปัจจุบันโลกมีเงินสกุลดิจิทัลกว่า 1,500 ชนิด แต่สกุลเงินที่ได้รับความนิยมและมีมูลค่ามากที่สุดคือ Bitcoin 

เส้นทางสู่การเป็นนักวางแผนเงินสกุลดิจิทัล แน่นอนว่าทักษะที่จำเป็นคือ ทักษะการใช้เทคโนโลยี ควรมีความรู้เรื่องโปรแกรม Java, Python และ AI ขณะเดียวกันก็ต้องมี Soft Skills ในเรื่องทักษะการสื่อสาร การแก้ปัญหา การทำงานเป็นทีมและความคิดสร้างสรรค์ เพราะอาชีพนี้ต้องสื่อสารกับลูกค้าเกี่ยวกับความซับซ้อนของสกุลเงินในโลกดิจิทัล

• ผู้บริหารองค์กร อาชีพที่ A.I อาจไปไม่ถึง

ถึงแม้ว่าปัญญาประดิษฐ์อาจเข้ามาแทนที่หลายๆ สายในที่มีในปัจจุบัน แต่ในเรื่องของการตัดสินใจแล้ว ก็ยังจำเป็นต้องอาศัยทักษะและความสามารถของมนุษย์ ดังนั้น หน้าที่การบริหารองค์กร จึงไม่อาจให้ปัญญาประดิษฐ์แทนที่ได้ แต่ถึงกระนั้น การเป็นผู้บริหารองค์กรในอนาคต ก็จำเป็นต้อง Reskill เรียนรู้ระบบการทำงานใหม่ๆ ที่ย่อมแตกต่างไปจากปัจจุบัน 

ทักษะสำหรับผู้บริหารที่จำเป็นต้องมีสำหรับการทำงานในอนาคต เป็น Soft Skills ที่เกี่ยวข้องกับการวางแผนจัดการ และสื่อสารระหว่างบุคคล ผู้บริหารที่ดีควรเข้าใจว่า โลกเปลี่ยนทุกวินาที ไม่ยึดติดกับรูปแบบเดิมๆ การมีความยืดหยุ่น (Resilience) จึงเป็นทักษะสำคัญ เพราะช่วยให้ก้าวต่อไปข้างหน้าได้รวมเร็วไม่ยึดติดกับสิ่งที่ผ่านไปแล้ว มีความสามารถคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking) และต้องมีความเป็น Digital Literacy สามารถใช้เทคโนโลยีดิจิทัลที่มีอยู่ ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการทำงาน