การศึกษาแนวทางผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูง เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของประเทศ

การศึกษาแนวทางการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูง เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของ

ประเทศมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรค ความท้าทาย สถานการณ์ ปัจจัยและเงื่อนไขความสำเร็จของการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูง เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของประเทศทั้งในระดับอาชีวศึกษาและอุดมศึกษา รวมถึงการศึกษาในครั้งนี้ยังมีการวิเคราะห์สถานการณ์ด้านอุปสงค์และอุปทานแรงงานเพื่อให้ได้ข้อมูล ลักษณะ สมรรถนะและคุณลักษณะที่จำเป็นในการทำงานของแรงงาน เพื่อตอบโจทย์การพัฒนาประเทศ และเพื่อจัดทำข้อเสนอแนวทาง และข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อพัฒนาให้บุคลากรในประเทศของเราก้าวไปต่อได้อย่างมีคุณภาพมากขึ้น

เห็นได้ชัดว่าประเทศของเราจะพัฒนาได้จำเป็นต้องใช้ประชากรที่มีคุณภาพสูง เป็นจำ

นวนมาก รวมถึงการที่คนเราจะใช้ชีวิตอยู่ได้ในอนาคต เราเองก็จำเป็นต้องมีสมรรถนะที่ดีเพื่อใช้ในการหาเลี้ยงชีพ ซึ่งในส่วนนี้นอกจากตัวผู้เรียนจะต้องพยายามพัฒนาตนเองแล้ว 

ผู้ที่มีความเกี่ยวข้อง เช่น โรงเรียน ครูผู้สอน ผู้ปกครองก็ควรให้ความร่วมมือและเข้าช่วยเหลือผู้เรียนที่ต้องการคำแนะนำด้วย ดังนั้นในบทความนี้จึงจะขอรวบรวมแนวทางการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูงเอาไว้ และหวังว่าผู้ที่ได้อ่านจะสามารถนำข้อมูลความรู้จากบทความนี้ไปประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาผู้เรียนของตน จนออกมาเป็นบัณฑิตที่มีคุณภาพต่อไป 

สถานการณ์ ความท้าทาย สภาพปัญหาและอุปสรรคของการผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพสูงในปัจจุบัน

ปัจจุบันการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรของประเทศไทยมีอัตราการเกิด และวัยแรงงานลดลง เราเริ่มเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ อีกหนึ่งสิ่งที่เห็นได้ชัดคือจำนวนนักเรียนนักศึกษาที่เริ่มลดลง อีกทั้งเด็กจบใหม่หลายคนยังขาดทักษะ สมรรถนะบางอย่างที่สำคัญต่อ

การทำงาน ซึ่งส่วนใหญ่เป็น Soft Skills เช่น ทักษะการทำงานเป็นทีม ทักษะการสื่อสาร ทักษะการแก้ปัญหาเชิงซ้อน รวมทั้งการมีทัศนคติที่ดีต่อการทำงาน การเปิดหลักสูตรใหม่ ๆ ก็ยังมีข้อจำกัดในหลายด้าน หรือบางครั้งอาจารย์ผู้สอนก็ยังขาดสมรรถนะด้านการจัดการเรียนการสอนที่มุ่งเน้นผลลัพธ์การเรียนรู้ และหลักสูตรส่วนใหญ่ยังขาดความเชื่อมโยงสาระความรู้ที่สอนกับการใช้ประโยชน์ในการทำงานจริง และในปัจจุบันเรายังขาดพื้นที่ที่จะสามารถรวบรวมข้อมูลความต้องการแรงงานเพื่อฝึกงานในสถานที่ต่าง ๆ เพราะการฝึกงานก็ถือเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่จะทำให้ผู้เรียนได้เรียนรู้และลองใช้ทักษะที่ตนเองมีอยู่จริง

รูปแบบและแนวทางการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะภาพสูงในปัจจุบัน

ผลการศึกษาพบว่า การจัดการศึกษาเพื่อผลิตบัณฑิตที่สมรรถนะสูงทั้งในระดับอาชีวศึกษาและอุดมศึกษาในปัจจุบันมีการปรับปรุงและพัฒนารูปแบบการเรียน การสอนและการจัดการหลักสูตรเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ใช้บัณฑิตมาอย่างต่อเนื่อง โดยรูปแบบการศึกษาที่ปรับใหม่จะเน้นการมีส่วนร่วมของบัณฑิตมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะภาคธุรกิจอุตสาหกรรมเพื่อตอบโจทย์ความต้องการกำลังคนทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ เป็นการจัดการหลักสูตรที่เน้นให้นักศึกษาได้ลงมือปฏิบัติในสภาพแวดล้อมจริง ในส่วนนี้อาจต้องขอความร่วมมือจากสถานประกอบการ และสถาบันการศึกษาเพื่อจัดการเรียนรู้ร่วมกับการทำงานและควรใช้การเรียนรู้แบบเชิงรุก เช่น การเรียนรู้โดยใช้โครงงานหรือปัญหาเป็นฐาน และที่สำคัญก่อนสำเร็จการศึกษา นักศึกษาทุกคนควรสอบผ่านเกณฑ์มาตรฐานวิชาชีพและได้ใบรับรองเพื่อยืนยันความสามารถนำไปไว้ใช้ยื่นเวลาที่สมัครงานตามสถานประกอบการ

โดยปัจจุบันนี้หลายภาคส่วนเริ่มหันมาเห็นความสำคัญของการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูงเพื่อตอบโจทย์ความต้องการของประเทศ เห็นได้ชัดจากการที่ระบบการจัดการ

ศึกษาอาชีวศึกษาและอุดมศึกษามีการสนับสนุนให้สถาบันการศึกษาดำเนินโครงการต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นโครงการนำร่องและรอการขยายผล โดยเป็นโครงการที่จัดทำขึ้นเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาและการผลิตกำลังคนให้ได้ตรงตามความต้องการของภาคอุตสาหกรรมตามนโยบายการพัฒนาอุตสาหกรรมและนโยบายไทยแลนด์ 4.0 เพื่อตอบสนองความต้องการกำลังคนในอุตสาหกรรม

ปัจจัยความสำเร็จการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูง

จากการศึกษาผลงานวิจัยที่ผ่านมาทั้งในและต่างประเทศ รวมทั้งการถอดประสบการณ์ของประเทศเกาหลีใต้ ประเทศเยอรมนี ประเทศออสเตรเลีย และการสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมสนทนากลุ่มในแนวทางการผลิตบัณฑิตที่สมรรถนะสูง พบว่ามีแนวทางที่น่าสนใจและควรนำมาปรับใช้อยู่มากมาย สรุปได้ดังนี้

1. ควรมีการสร้างความร่วมมือกับภาคธุรกิจอุตสาหกรรมเพื่อจัดการศึกษาอย่างเป็นรูปธรรม
2. พยายามกระตุ้นให้มีการบูรณาการทักษะ สมรรถนะสำคัญ ๆ ในกระบวนการจัดการศึกษา
3. จัดตั้งหน่วยประสานงานกลางความร่วมมือระหว่างสถานศึกษาและสถานประกอบการในพื้นที่และในภูมิภาค
4. กำหนดนโยบายและเป้าหมายด้านการศึกษาที่ชัดเจน
5. การสร้างความเข้าใจและชี้ให้เห็นความสำคัญของการศึกษาเชิงวิชาชีพแก่ประชาชน

ปัจจัยทั้ง 5 ข้อที่กล่าวมานี้ อาจฟังดูเรียบง่ายและเป็นไปได้ง่าย แต่ความจริงแล้วการจะทำให้สำเร็จนั้นต้องใช้ความร่วมมือจากหลายฝ่ายเป็นอย่างมาก แต่หากเราต้องการพัฒนาประเทศและผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูงออกมาเป็นจำนวนมากโดยแท้จริง เราต้องเริ่มลงมือทำโดยไม่สนว่ามันจะยากหรือง่าย มุ่งเน้นไปที่เป้าหมายของเรา หมั่นศึกษานโยบายใหม่ ๆ และพยายามทำให้ภาคส่วนอื่น ๆ หันมาเห็นความสำคัญของการผลิตบัณฑิตที่มีสมรรถนะสูงออกมาด้วย 

ดาวน์โหลด หนังสือฉบับเต็ม  

>> https://www.onec.go.th/th.php/book/BookView/2059