Learning Designer เทรนด์อาชีพใหม่ สำหรับคนอินด้านการเรียนรู้

ตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด 19 เชื่อว่าหลายๆ คนคงมีมุมมองในด้านของการจัดการศึกษาเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นนักการศึกษา คุณครู ชุมชน หรือผู้ปกครองเองก็ตาม ‘ทุกคนสามารถกลายเป็นผู้สร้างการเรียนรู้’ ได้ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อนักเรียนต้องเรียนหนังสือที่บ้าน เรียนออนไลน์ หรือว่าเรียนจากกล่องเรียนรู้ (Learning Box) ซึ่งต้องอาศัยการออกแบบขั้นตอน การตั้งคำถาม การชวนกันทำ และสะท้อนผลกับนักเรียน ถึงแม้ว่าในบทบาทของผู้ปกครองหรือชุมชน อาจจะไม่ได้มีความเชี่ยวชาญในการออกแบบการเรียนรู้มาก่อน แต่ก็ต้องเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการเหล่านี้ไม่มากก็น้อย

แรงสั่นสะเทือนจากผลกระทบของโควิดทำให้แนวคิด“การเรียนรู้เกิดขึ้นที่ไหนก็ได้ (Learning is Anywhere Anytime) ค่อยๆ ชัดเจนและเห็นเป็นรูปธรรมมากขึ้น อีกทั้ง รูปแบบการเรียนรู้ของมนุษย์ได้เปลี่ยนแปลงไปพร้อมกับเทคโนโลยีที่เข้ามาบทบาทในชีวิตอย่างมาก เช่น เกิดคอร์สเรียนออนไลน์มากมายที่เน้นให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตัวเอง เกิดชุมชนการเรียนรู้ที่ไม่ได้อยู่แค่ในห้องเรียนเท่านั้น เกิดสื่อการเรียนรู้ใหม่ๆ เช่น podcast หรือ เกมการศึกษาตามแอปพลิเคชันต่างๆ สิ่งเหล่านี้ถูกสร้างและออกแบบมาเพื่อช่วยให้ผู้เรียนบรรลุเป้าหมายการเรียนรู้ของตนเอง และตอบโจทย์การเรียนรู้แบบ personalized learning สำหรับผู้เรียนที่มีความแตกต่างหลากหลายและพร้อมเปลี่ยนแปลงวิธีการเรียนรู้ตามการเปลี่ยนแปลงของโลกอนาคต

แล้วใครกันล่ะ ? ที่เป็นผู้ออกแบบการเรียนรู้เหล่านี้ ?

วันนี้ Starfish จึงพามารู้จักอาชีพ Learning Designer หรือนักออกแบบการเรียนรู้ ซึ่งมีบทบาทมากขึ้นในยุคปัจจุบัน พบได้ในอุตสาหกรรมการศึกษา ด้านผลิตสื่อการเรียนรู้ ออกแบบกระบวนการอบรม , ในบริษัทเอกชน ด้านสายงาน HRD, Training and Development ต่างๆ หรือแม้แต่กระทั่งอุตสาหกรรมเทคโนโลยี ที่จะต้องออกแบบแอปพลิเคชันเพื่อตอบโจทย์การใช้งานลูกค้า เป็นต้น

ดังนั้นจะเห็นได้ว่าอาชีพ Learning Designer สามารถพบได้หลายอุตสาหกรรม หลายสาขา นี่คือความแตกต่างหากเราจะจำกัดนิยามว่า Learning Designer เท่ากับอาชีพครู หรือนักการศึกษา ซึ่งอาจไม่เป็นความจริง เพราะ Learning Designer สามารถผันตัวเองมาเป็นครูได้ แต่ไม่ได้ความว่าครูทุกคนจะมีทักษะของการเป็น Learning Designer เป็นต้น

คำนิยามของ Learning Designer คืออะไร ?

ไม่มีคำนิยามที่ตายตัวสำหรับอาชีพนี้ ขึ้นอยู่กับกลุ่มสายงานและผู้ประกอบอาชีพนั้นจะให้นิยามว่าอย่างไร แต่แนวคิดหลักของการเป็น Learning Designer คือ การออกแบบการเรียนรู้ หรือประสบการณ์ให้เหมาะสมกับความแตกต่างของผู้เรียน ยึดความต้องการของผู้เรียนเป็นหลัก โดย Learning Designer ต้องมีเป้าหมายว่าผู้เรียนจะต้องได้รับประสบการณ์การเรียนรู้ที่ส่งเสริมทั้งองค์ความรู้ ทักษะ และทัศนคติ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถนำไปปรับใช้กับชีวิตได้ เน้นที่การสร้างประสบการณ์ตรงให้กับผู้เรียน ดังนั้น อาชีพนักออกแบบการเรียนรู้จึงไม่ได้ถูกจำกัดอยู่แค่ในห้องเรียน ต้องมีตัวชี้วัด หรือต้องทำตามหลักสูตรเท่านั้น แต่หมายถึงการออกแบบประสบการณ์ชีวิตให้ผู้เรียนสามารถแก้ไขปัญหาและได้เครื่องมือบางอย่างกลับไปใช้ในชีวิตได้จริง

Learning Designer ต้องทำอะไรบ้าง ?

1. รู้จักและวิเคราะห์ pain point ของผู้เรียนว่าผู้เรียนเป็นใคร มีความต้องการ หรือมีปัญหาอะไรที่อยากแก้ไข
2. วางแผนและเป้าหมายของการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนบรรลุ หรือสามารถแก้ไข pain point ได้
3. ออกแบบวิธีการที่จะพาผู้เรียนไปถึงเป้าหมาย (Learning Process) เช่น ใช้กิจกรรม ใช้ Game Based-Learning หรือจะใช้กระบวนการกลุ่ม เป็นต้น
4. เตรียมอุปกรณ์/เตรียมสถานที่ เพื่อเอื้ออำนวยการเรียนรู้
5. ออกแบบการวัดและประเมิน กระบวนการนี้เป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับอาชีพนักออกแบบการเรียนรู้ รูปแบบของการวัดและประเมินผลอาจจะมีหลากหลายแพลตฟอร์มได้ แต่นักออกแบบการเรียนรู้จะต้องคิดเสมอว่า “ผู้เรียนได้บรรลุเป้าหมายการเรียนรู้ที่เราออกแบบหรือไม่” “และถ้าบรรลุ วัดผลได้อย่างไร ด้วยเครื่องมืออะไร”

จะเห็นได้ว่า ข้อมูลเหล่านี้เป็นเพียงข้อมูลพื้นฐานสำหรับการเป็นนักออกแบบการเรียนรู้ ซึ่งเข้ามามีบทบาทสำคัญในยุคที่การเรียนรู้ได้เปลี่ยนแปลงไป นอกจากนี้ รูปแบบการทำงาน หรือหน้าที่ความรับผิดชอบในแต่ละองค์กรก็อาจจะแตกต่างกันออกไปด้วยเช่นกัน ดังนั้น ใครอยากเริ่มต้นทำอาชีพนี้ให้ลองถามตัวเองเบื้องต้นก่อนว่า

1. เราชอบสอนหรือช่วยให้ผู้อื่นเข้าใจเรื่องยากๆ ใช่หรือไม่

2. เรารู้สึกดีเมื่อผู้อื่นสามารถทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้จากการช่วยเหลือของเรา หรือจากการอธิบายของเรา

3. เราชอบการออกแบบ หรือการวางแผนการสอนต่างๆ

หากเราลองถามตนเองแล้วพบคำตอบว่า ใช่ อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นในการค้นหาโอกาสเพื่อไปทดลองทำอาชีพนักออกแบบการเรียนรู้ดูก่อน ซึ่งสามารถหาข้อมูลอาชีพนี้เพิ่มเติมได้ในอินเทอร์เน็ต และในประเทศไทยเองก็มีคนริเริ่มทำอาชีพ Learning Designer มาแล้วเหมือนกัน

อ้างอิง

How to become a Learning Designer in 5 steps https://shorturl.at/pr379