Starfish Class เครื่องมือเพื่อการประเมินสมรรถนะของผู้เรียน สำหรับห้องเรียนแบบ Active Learning

Starfish Class เป็นเครื่องมือที่ใช้เพื่อบันทึก จัดเก็บหลักฐานการเรียนรู้ของผู้เรียนในการประเมินสมรรถนะของผู้เรียน สำหรับห้องเรียนแบบ Active Learning ที่ถูกออกแบบมาเป็นผู้ช่วยของครู ในการประเมินทักษะ หรือสมรรถนะผู้เรียน และบริหารจัดการห้องเรียนแบบง่ายๆ เพื่อที่ครูจะไม่เสียเวลาในการจัดทำเอกสาร เพราะปัจจุบันคุณครูต้องใช้เวลาไม่น้อยไปกับการทำงานเอกสาร และการเขียนรายงาน ยังไม่นับรวมว่าคุณครูมีภาระงานอื่นที่ไม่ได้เกี่ยวกับการเรียนการสอน เช่น ดูแลงานธุรการและสถานที่ เข้าร่วมกิจกรรมของทางโรงเรียน เป็นต้น ภาระเหล่านี้ทำให้คุณครูจำเป็นต้องแบ่งเวลาในการเตรียมการสอนหรือการดูแลนักเรียนไปทำสิ่งอื่น ๆ ดังนั้นจึงจะเป็นการคืนคุณครูให้อยู่ในชั้นเรียนหรืออยู่กับนักเรียนมากยิ่งขึ้นเพื่อพัฒนานักเรียนให้มีคุณภาพตามศักยภาพสูงสุดของนักเรียนนั่นเอง 

Starfish Class เครื่องมือเพื่อการประเมินสมรรถนะของผู้เรียน สำหรับห้องเรียนแบบ Active Learning นั่นคือ ห้องเรียนในศตวรรษที่ 21  เนื่องจากในโลกปัจจุบันโลกเรามีลัษณะของ  VUCA World เป็นลักษณะของความไม่แน่นอน ซับซ้อน และคลุมเครือทั้งสถานการณ์เศรษฐกิจ และการเมือง ซึ่งในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และเป็นความท้าทายของคุณครูที่ต้องทำความเข้าใจและปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของการเมืองเศรษฐกิจสังคมและสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน โดยต้องมีแนวทางในการจัดการศึกษาที่ต้องได้ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์ของการศึกษา  นั่นคือ ผู้เรียนต้องเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งเพื่อสันติสุข เป็นผู้สามารถสร้างสรรค์นวัตกรรม  เป็นผู้เรียนรู้เพื่อสร้างงานและคุณภาพชีวิตที่ดี และผู้เรียนต้องเป็นผู้ที่มีค่านิยมนั่นคือมีความเพียร มีความพอเพียงตามวิถีประชาธิปไตยในความเสมอภาคกัน 

ดังนั้นห้องเรียนในศตวรรษที่ 21 ควรมีลักษณะการจัดการเรียนรู้ คือ มีการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยเน้นให้ผู้เรียนมีความสำคัญ ลดบทบาทการสอนของครูลง คือสอนให้น้อยแต่ให้นักเรียนคิดให้มากขึ้น ผู้เรียนต้องได้ลงมือทำ หรือได้ปฏิบัติจริง เพื่อเป็นการพัฒนาองค์ความรู้และสร้างสมรรถนะด้วยตัวของผู้เรียนเอง  ซึ่งเราจะสามารถสร้างสมรรถนะให้กับผู้เรียน โดยใช้ความรู้  ทักษะ และคุณลักษณะ ผ่านกิจกรรม Active Learning กลายเป็นผลลัพธ์หรือผลผลิตเป็น (output) โดยการกำหนดสถานการณ์หรือตัวงานเพื่อให้ผู้เรียนแสดงออกมา (Action) เป็นผลลัพธ์ขั้นสุดท้ายนั่นเอง ดังนั้นการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะจึงเป็นการจัดการเรียนการสอน ที่มีจุดประสงค์การเรียนรู้ฐานสมรรถนะเป็นเป้าหมาย คือ มุ่งเน้นการพัฒนาความสามารถของผู้เรียนในการประยุกต์ใช้ความรู้ ทักษะ เจตคติและคุณลักษณะต่าง ๆ อย่างเป็นองค์รวม ในการปฏิบัติงาน การแก้ปัญหาและการใช้ชีวิต เป็นการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริง เรียนรู้เพื่อให้สามารถใช้การได้จริงในสถานการณ์ต่าง ๆ ในชีวิตจริงโดยอาจจะใช้แนวทางการพัฒนาสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ผ่านการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน  นั่นคือ แนวทางที่ 1 ใช้งานเดิมเสริมสมรรถนะ แนวทางที่ 2 ใช้งานเดิมต่อเติมสมรรถนะ แนวทางที่ 3 ใช้รูปแบบการเรียนรู้ สู่การพัฒนาสมรรถนะ แนวทางที่ 4 สมรรถนะเป็นฐานผสานตัวชี้วัด แนวทางที่ 5 บูรณาการผสานหลายสมรรถนะ และแนวทางที่ 6 สมรรถนะชีวิตในกิจวัตรประจำวัน 

โดยอาจจะใช้การเรียนรู้เป็นกระบวนการคิดที่ใช้การทำความเข้าใจในปัญหาต่าง ๆ โดยยึดเอาผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง นำเอาความคิดสร้างสรรค์และมุมมองต่าง ๆ มาสร้างไอเดีย หรือแนวทางในการแก้ไขปัญหา นำมาทดสอบและพัฒนา เพื่อให้ได้แนวทางหรือนวัตกรรมที่ตอบโจทย์กับสถานการณ์นั้น ๆ โดยกระบวนการที่จะให้ผู้เรียนได้นำไปใช้ในการเรียนรู้ แก้ไขปัญหาต่าง ๆ นั่นคือ กระบวนการ STEAM Design Process ของมูลนิธิ Starfish  ใน 5 ขั้นตอน คือ 

1. Ask การตั้งคำถาม  

2. Imagine จินตนาการ  

3. Plan การวางแผน 

4. Create ลงมือปฏิบัติ  

5. Reflect & Redesign การสะท้อนความคิด  

เมื่อนักเรียนสร้างองค์ความรู้ได้แล้ว จะต้องมีการประเมินผลตามสภาพจริง  โดยจะต้องรู้ว่าผู้เรียนเกิดการเรียนรู้และสมรรถนะตามที่ต้องการนั่นคือ การประเมินผลจาก 

1. กระบวนการต่างในการเรียนรู้ 

2. การปฏิบัติจริงหรือการแสดง 

3. ประเมินจากความรู้ 

4. ประเมินจากชิ้นงาน 

จึงเป็นกระบวนการค้นหาศักยภาพ หรือคุณลักษณะที่แท้จริงของผู้เรียนด้วยเครื่องมือและวิธีการวัดและประเมินที่หลากหลาย รอบด้าน ให้เกิดความคลาดเคลื่อนน้อยที่สุดนั่นเอง เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะที่กำหนดให้เป็นพื้นฐานที่นักเรียนทุกคนต้องได้รับการพัฒนาให้เป็นความสามารถติดตัวเมื่อจบการศึกษา สามารถพัฒนาให้เกิดขึ้นแก่ผู้เรียนได้ในสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ ที่หลากหลาย หรือสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาผู้เรียนให้เรียนรู้สาระต่าง ๆ ได้ดีขึ้น ตามที่ได้กําหนดสมรรถนะหลัก 6 ด้าน เพื่อเป็นเป้าหมายการพัฒนาผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน คือ    

1. การจัดการตนเอง 

2. การคิดขั้นสูง 

3. การสื่อสาร 

4. การรวมพลังทํางานเป็นทีม 

 5. การเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง 

6. การอยู่ร่วมกับธรรมชาติ และวิทยาการอย่างยั่งยืน

เห็นได้ว่าการเรียนรู้ เกี่ยวกับการเรียนรู้เชิงรุกในห้องเรียนและการสังเกตพฤติกรรมบ่งชี้ ซึ่งแสดงถึงสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน และแนวทางการใช้ Starfish Class เพื่อการประเมินสมรรถนะของผู้เรียนในศตวรรษที่ สอดคล้องกับผู้เรียนเพื่อนำไปสู่เป้าหมายสูงสุดคือให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสทธิภาพตามศักยภาพของตัวผู้เรียนเอง ทั้งนี้ สามารถรับฟังเพิ่มเติมได้ที่ www.StarfishLabz.com

อาจารย์ธิติ  ธีระเธียร

ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาครู จาก Starfish Academy